خواص و انواع چای

چای یك نوشیدنی حاوی كافئین میباشد كه با خیساندن بـرگـهـای گیاه كاملیا سیننس (CAMELLIA SINENSIS) در آب داغ تـهــیه میگردد. كشورهای عمده تولید كننده چای عـبــارتند از: چین، هند، بنگلادش، پاكستان، ایران، كره، ســریلانكا، تایوان، ژاپن، استرالیا، آرژانتین، كنیا، اندونزی و نپال.
برگهای چای پس از چیدن مانند سیبی كه در معرض هوا قرار میگیرد تغییر رنگ میدهد، خیلی سریع پژمرده شــده و اكسیده میگردند. علت آن تخمیر آنزیمی است كه باعث تجزیه كلروفیل و آزاد شدن تانین برگهای چای می گــردد. چای به ۴ گروه بر اساس درجه و مدت زمان اكسیداسیون برگ هـای چــای تـقسیم بندی می شود. در واقـــع رونــد
اكسیـداسیــون در هــر گــروه در مـــرحــله خاصی با خارج ساختن آب برگها توسط حرارت دادن متوقف میگردد.
۱- چای سیاه (BLACK TEA): روند تولید آن به این نحو می بـاشد كه برگهای چای را پس از برداشت آن در دما و رطوبت كـنـتـرل شـــده رهــا می كنــنــد تــــا اكسید گردد. اكسـیـداسیـون در چای سبز قابل ملاحظه بوده و مدت آن ۲ هفته تا یك ماه بطول می انجامد. سـپس برگـهای چای خشك می گــردند تا رونداكسیداسیون متوقف گردد. چای سـیاه نـســبت به انواع دیگر كافئین بیشتری دارد بهـمین خاطر طعم آن قویتر می بـاشد. امــا بــر خلاف چای سبز، چای سیاه طعم خودرا پس از گذشت سالها از تاریخ تولید حفظ میكند. این نوع چای متداولترین و پر مصرف ترین نوع چای در دنیا میباشد.
۲-چای سبز(GREEN TEA): رونـد اكـسـیداسیون در ایـن نوع چای پس از حداقل اكـسید شدگی متوقف می گـردد. پـس از چـیـدن بـرگ هــای چـای سـریـعا بـا بـخـــار آب داغ آنزیمهای اكسید كـنـنـده موجود در برگهای چای را از میان بـرده و سـپـس بـرگها را خشك می كنند. در واقـع در چـای ســــبز مرحله اكسیداسیون حذف می گردد. این نوع چای طعم ملایم و گیاه مانندی دارا بوده و بیشتر در چین و ژاپن
مصرف میگردد.
۳- چای اولانگ(OOLONG): اولانـگ بـه مـعـــنی اژدهای سبز می بـاشد و مرحله اكسیداسیون آن ۲ تا ۳ روز بطول می انجامد. این چای نیز در چین و ژاپن مصرف می گـردد.
۴- چای سفید(WHITE TEA): در تهیه آن از برگهای تازه روئیده (جوانه ها) چای استفاده میگردد كه اكیسد نیز نمیگردند. بیشترین اثر ضد سرطانی را این نوع چای به خود اختصاص داده است. این چای در چین مصرف میگردد.
انواع دیگر چای بر حسب تركیبات آن
* چای یخ (ICED TEA): معمولا به چای اندكی لیمو ترش و شـیـره ذرت
اضـافـه شــده و درون فنجان حاوی یخ ریخته شده و سرو می گردد.
* سبك انگلیسی(ENGLISH STYLE): در این روش چای همراه با خامه
و لیمو ترش سرو میگردد.
* بوبا (BUBBLE TEA،BOBA): این نوشیدنی تشكیل گردیده از چای یخ،
شـیـر و گـوی های صمـغ مـانـنـدی كــه بــــه مروارید موسوم بوده و از گیاه تاپوئیكا تهیه میگردد.
* چای كیسه ای (TEA BAG): در چـای كـیــســه ای از
خاك چای استفاده میگـردد كــه از نظر دوستاران چای زیاد
محبوب نمیباشد.
* در فرهنگهای مختلف چای را همراه با مواد گوناگونی مصرف میكنند مانند:هل، شكر، عسل، لیمو ترش، شیر، مربای میوه ها و چاشنی های دیگر.
چگونه چای را دم كنیم
* چگونگی دم كردن چای سیاه: آب رابه درجه جوش رسانده (۱۰۰ درجه سانتی گراد) سپس روی چای میریزیم- زمان دم كشیدن نباید كمتر از ۳۰ ثانیه و طولانی تر از ۵ دقیقه گردد- زیرا پس ازآن تانین چای بتدریج آزاد شده و اثر محرك كافئین را خنثی و طعم چای را نیز تلخ میكند.
* چگونگی دم كردن چای سبز: دمای آی در این حالت باید ۸۵-۸۰ درجه سانتی گراد باشد. معمولا هر چه كیفیت چای سبز بالا تر باشد دمای آب نیز میباشد كمتر باشد. ترجیحا بهتر است قوری چای پیش از دم كردن چای از قبل با قرار دادن قوری درون یك كاسه حاوی آب داغ، گرم گردد.
* چگونگی دم كردن چای اولانگ: همانند دم كردن چای سبز میباشد اما دمای آب در این نوع چای میباید ۱۰۰-۹۰ درجه سانتی گراد باشد.
* بـرای جـلوگیـری از پـخـــش شدن تفاله های چای درون
قوری میتوانید از وسیله ای بنام اینفیوزر (TEA INFUSER) اســــتفاده كنید كه یك كره تو خالی مشبك است و چــای را هنـگـام دم كردن درون آن ریخـتـه و سپـــس درون قوری می اندازیم.
تركیبات تشكیل دهنده چای
۱-كافئین.
۲- تیوفیلین (THEOPHYLLINE): این ماده ساختاری همچون كافئین دارد كه هم در چای سبز و هم سیاه موجود میباشد. اثرات آن در بدن عبارت است از:
شل كردن عضلات نایژه های ریه، افزایش جریان خون كلیه ها، افزایش انقباض پذیری و كارایی عضلات قلب، افزایش ضربان قلب، كاهش فشار خون و اثرات ضد التهابی.
۳- تانین (TANNIN): یك پلی فنول تلخ مزه میباشد. كه اثر آن در بدن آرام بخشی سیستم عصبی مركزی انسان میباشد. یك عیب تانن این است كه از جذب مواد معدنی به ویژه آهن ممانعت میكند.
۴- تیانین (THEANINE): در چای چندین آمینو اسید وجود دارد اما بیشترین میزان اسید آمینه چای را تیانین تشكیل میدهد. عمده طعم چای به خاطر وجود همین ماده است.
۵- كاتچین(CATECHIN): این ماده بسیار مفید بوده و برای سلامتی بسیار سودمند است. كاتچین در چای سبز و سیاه وجود داشته اما میزان آن در چای سبز بیشتر میباشد. اثرات آن در بدن عبارتند از:
ضد سرطان میباشد، كاهش دهنده كلسترول خون، یك آنتی بیوتیك و آنتی ویروس قوی، جلوگیری از افزایش یافتن فشار خون و جلوگیری از افزایش یافتن قند خون.
۶- ویتامینهای E,C,B COMPLEX: ویتامین ای یك آنتی اكسیدان قوی میباشد كه برای بدن بسیار مفید است. ویتامین سی كاهش دهنده استرس بوده و علایم سرماخوردگی را نیز تقلیل میدهد. ویتامین ب كمپلكس كمك میكند به متابولیسم كربوهیدراتها.
۷- فلوراید و فلووانوئید (FLAVONOID): فلوراید در استحكام دندان و فلووانوئید از ایجاد بوی بد دهان پیشگیری كرده و همچنین دیواره عروق خونی را تحكیم میكند.
۸- همچنین چای حاوی فیبر، كربوهیدرات، لیپید و كاراتنوئید نیز میباشد.
* چای یك محرك است و یا یك آرام بخش؟
هر دو. چای تا پیش از ۲ دقیقه از دم كشیدن اثر محرك دارد اما پس از این مدت بتدریج از خاصیت محرك بودن آن كاسته شده و به خاصیت آرام بخشی آن افزوده میگردد. پس از گذشت ۵ دقیقه از دم كشیدن چای كاملا به یك آرام بخش مبدل میگردد.هر دو نوع چای سیاه و سبز برای سلامتی انسان مفید میباشند اما چای سبز بسبب آنكه عمل اكسیداسیون روی برگهای آن صورت نگرفته خاصیتش از چای سیاه بیشتر است.
فواید چای برای سلامتی بدن
۱- پیشگیری، تسكین علایم و تسریع بهبودی سرماخوردگی و آنفولانزا.
۲- پیشگیری از بوی بد دهان.
۳- پیشگیری و كاهش اثرات دیابت نوع دوم.
۴- كاهش علایم مواد حساسیت زا.
۵- كاهش علایم عارضه پاركینسون.
۶- گسترش عفونت ویروس HIV را در بدن كاهش میدهد.
۷- حفظ كننده تعادل مایعات بدن میباشد.
۸- رفع خستگی و استرس.
۹- پیشگیری و التیام درد بیماری آرتروز.
۱۰- پیشگیری از عارضه پوكی استخوان.
۱۱- آسیبهایی كه سیگار به DNA وارد می آورد را كاهش میدهد.
۱۲- كند كننده روند پیری.
۱۳- جلوگیری از لخته شدن خون.
۱۴- یك ضد ویروس و ضد باكتری.
۱۵- افزایش متابولیسم و كمك به كاهش وزن.
۱۶- افزایش كارایی سیستم ایمنی بدن.
۱۷- اثرات ضد التهابی دارد.
۱۸- تصفیه خون و كنترل فشار خون و كلسترول .
۱۹- پیشگیری از اختلالات پوستی .


نویسنده: نیلوفر

منبع : پورتال مردمان