کرختی

- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- هرگونه کرختی بی‌دلیل - مخصوصاً اگر با علائم ناراحتی سر، دید یا یک طرف تمام بدن همراه باشد - نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

- کرختی نشانهٔ چیست؟
کرخت‌شدن قسمتی از بدن چیز وحشتناکی نیست، ولی گاهی چیز بسیار آزاردهنده‌ای می‌شود.
در بسیاری موارد، احساس گزگز به‌دنبال کرختی دست یا پا فقط نشان‌دهندهٔ این است که یکی از اعصاب موقتاً تحت فشار بوده است. با تغییر وضعیت بدن عصب ظرف چند ثانیه به حال اول برمی‌گردد.
کرختی با بالا رفتن سن بیشتر می‌شود. این نیز چیزی طبیعی است چون بدن افراد سالمند مثل بدن جوانان نمی‌‌تواند به‌سرعت به حال عادی خود بر گردد. بنابراین، یک فشار ثابت بر روی عصب یک فرد مسن زودتر باعث کرختی می‌شود تا بر عصب یک جوان.
نفس نفس زدن هم در کسانی که اضطراب دارند گاهی باعث کرختی دست یا پا می‌شود. در این موارد، گرچه کرختی چیز بی‌خطری است، ولی پزشکان معتقدند که هرگونه کرختی ناگهانی می‌تواند نشانهٔ یک خطر جدی باشد و باید فوراً تحت مراقبت‌ پزشکی قرار گیرد.
از علل دیگر کرختی ضعف جریان خون، التهاب شبه روماتیسمی مفاصل، تصلب متعدد اعصاب (MS)، بیماری قند، و نشانگان تونل مچ دست است. در نشانگان تونل مچ دست، فشار بر روی اعصاب مچ کف و انگشتان دست را کرخت می‌کند.
کرختی ممکن است زنگ اخطاری برای نزدیک بودن یک سکتهٔ مغزی یا حملهٔ کم‌خونی گذاری مغز باشد. در مورد دوم، علائم شبه سکتهٔ مغزی، مثل فلج و تاری دید، دیده می‌شود و بدون درمان صحیح، ممکن است به سکتهٔ مغزی و گرفتاری‌های دائمی روانی و جسمانی منجر گردد.

- درمان کرختی
هیچ‌گاه علائمی را که بروز داده‌‌‌اید دست کم نگیرید، حتی اگر فقط چند دقیقه طول بکشد. اگر کرختی یا ضعف ناگهانی در هر قسمت از بدنتان احساس کردید، و دلیلی برای آن نمی‌یابید، فوراً به یک مرکز پزشکی مراجعه کنید.
اما اگر کرختی دست یا پا در اثر خوابیدن روی آن باشد، کارهای زیر به رفع آن کمک می‌کند.
ورزش کنید. ورزش منظم مثل پیاده‌روی، دویدن و شنا جریان خون را در بدن بالا برده و کرختی را در هنگام نشستن، خوابیدن، یا ایستادن طولانی کاهش می‌دهد. اما انتخاب ورزش هم مهم است. مثلاً در دوچرخه‌سواری چون مدت زیادی باید روی زین بنشینید، احتمال کرختی کشالهٔ ران وجود دارد و این ممکن است گرفتاری را بدتر کند. در مورد ورزش مناسب از پزشک خود سئوال کنید.
سیگار نکشید. سیگار کشیدن خون را مختل کرده و احساس کرختی در دست و پا را به‌وجود می‌آورد.
کیف پولتان را از جیب درآورید. اگر پایتان کرخت شده است، گذاشتن کیف پول در جیب عقب شلوار فشار بر عصب سیاتیک را افزایش داده و کرختی را بیشتر می‌کند.
استراحتی به‌ دست بدهید. اگر کار تکراری مثل تایپ کردن، بافتن، دوختن، یا چکش زدن شغل شما است، ممکن است دچار نشانگان تونل مچ دست شوید. برای جلوگیری از این، هر نیم تا یک ساعت استراحتی به‌خود بدهید و یکی دو دقیقه مچ را بچرخانید.