معرفی کودک مبتلا به سیاه زخم گوارشی

سیاه زخم احشایی یكی از كشنده ترین بیماریهای عفونی است كه هنوز هم به دلیل عدم تشخیص به موقع در اكثر موارد منجر به مرگ می‌شود.فرم گوارشی این بیماری در تمامی نقاط جهان و منجمله ایران شدیدترین و نادرترین نوع بیماری است . مقاله حاضر به معرفی یك مورد بیماری سیاه زخم گوارشی در پسر بچه ۴ ساله‌ای می‌پردازد كه با علایم چند روزه درد شكم و استفراغ و دیستانسیون شكم و بدی حال عمومی مراجعه كرده بودو بدلیل احتمال پریتونیت تحت عمل جراحی رزكسیون نیمه راست كولن به علت انواژیناسیون قرار گرفت ولی علیرغم انجام عمل جراحی ،بیمار با تابلو شوك سپتیك درگذشت . این مقاله سعی دارد اهمیت كنترل اپیدمیولوژیك این بیماری را كه هم اكنون در كانون توجهات جهانی قرار دارد و از جهت دیگر آگاهی از اقدامات لازم جهت تشخیص زود هنگام آن كه می‌تواند نجات دهنده جان بیمارباشد ، خاطر نشان كند .
۱-استادیار،عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی – بیمارستان امام حسین ،خیابان شهید مدنی ، تلفن همراه [phone]
۲- استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی
۳-پزشك عمومی
۴-استادیار،عضو هیئت علمی آزمایشگاه رفرانس ، میدان امام حسین – خیابان تهران نو – بیمارستان بوعلی
۵-كارشناس ارشد میكروبشناسی ،آزمایشگاه بیمارستان امام حسین
۶-استادیار،عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی – بیمارستان امام حسین ،خیابان شهید مدنی
۷-استادیار،عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی – بیمارستان امام حسین ،خیابان شهید مدنی
مقدمه
عامل ایجاد بیماری سیاه زخم باسیل گرم مثبت اسپوردارو بیهوازی میباشد كه در خاك زندگی میكند و اساساً پستانداران(گربه ، گوسفند ، اسب ، بز و خوك ) را گرفتار كرده و انتقال به انسان به طور اتفاقی از طریق تماس مستقیم و غیر مستقیم با محصولات آلوده حیوانی در محیط صنعتی یا كشاورزی (پشم و مووگوشت آلوده ) صورت می‌گیرد.كپسول پلیگلوتامیك و توكسین باسیل فاكتورهای ایجاد كننده بیماری هستند . یم باكتری شامل سه پروتئین به نامهای آنتی ژن محافظت كننده (protective antigen) ،فاكتور ادم (edema factor) و فاكتور كشنده (lethal factor) میباشد. این بیماری به سه فرم پوستی ، ریوی و گوارشی دیده میشود و در هر سه مورد ممكن است با مننژیت همراه گردد. فرم پوستی آن شایعترین و فرم گوارشی آن نادرترین شكل بیماری به حساب می‌آید(۱) .شناسایی نوع گوارشی سیاه زخم به علت میزان مرگ و میر بالای آن حائز اهمیت میباشد . در مقالات ارائه شده تعداد كمی سیاه زخم گوارشی گزارش شده است : یك دختر ۱۱ساله با فرم گوارشی و مننژیت از پویتزر فرانسه (۲ ) ، یك كودك ۲ ساله ایرانی با درگیری گوارشی (۳) و یك زن ۲۰ ساله ایرانی با فرم گوارشی بیماری درسال ۱۹۷۰ ( ۴ ) . آنتراكس علاوه بر مسائل بیو تروریسم با وجود كنترل بیماری در كشورهای پیشرفته و توسعه یافته به دلیل گسترش بازارهای تجارت جهانی و نقل و انتقال محصولات آلوده از نواحی آندمیك هنوز یك تهدید جهانی به شمار می‌آید . گزارش بیماری : یك پسر ۴ ساله كه در ۲۰ مرداد سال ۸۱(یازدهم آگوست سال دوهزار و دو میلادی ) در مركز پزشكی آموزشی امام حسین (ع) پذیرش شد. بیماربا سابقه ۲ تا ۳ روزه درد شكم و به تدریج دیستانسیون شكم و استفراغ و تب و نیز سابقه یكبار دفع مدفوع بدون خون واضح درهمان روز به این مركزمراجعه كرده بود. در معاینه شكم تندرنس خفیف وجود داشت و صداهای روده‌ای كاهش یافته بود و با توجه به تب بالای بیمار(AT:۳۸.۵c) و نیز بدحال بودن بیماربرای وی آنتی بیوتیك شامل: آمیكاسین، كلیندامایسین و سفتریاكسون تجویز شد و آزمایشات۳لازم ارسال گردید. ۵ ساعت بعد از پذیرش معاینه مجدد بیمار به صورت افزایش سفتی شكم و تندرنس و تندرنس بازگشتی و كاهش شدید صدای روده‌ای درآمده بود كه وجود شكم حاد جراحی را مطرح می‌كرد.

پروفسور محمد حسین سلطان زاده
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – بیمارستان امام حسین (ع)- بخش نوزادان
دكتر فریبا شیروانی۱ ،`پروفسور محمد حسین سلطان زاده۲ دكتر مهدی سرداری۳ ، دكتر فریناز راشد مرندی۴، خانم منیژه قارونی۵ ، دكتر شفقی۶ ، دكتر هاشمی۷،