پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

آنجا که درد معنا ندارد


آنجا که درد معنا ندارد
درد از همان ابتدای خلقت با بشر بوده است و انسان ها همیشه سعی داشته اندبه طرق گوناگون با آن مبارزه كنند. یكی از شدیدترین این دردها درد زایمان است این روزها با زیاد شدن سزارین به رغم همه عوارضی كه به دنبال دارد اغلب خانمها تنها برای رهایی از درد زایمان این روش را به صورت انتخابی جایگزین زایمان طبیعی می كنند. اما انتخاب سومی نیز وجود دارد زایمان طبیعی آن هم بدون درد.
در اغلب كشورهای پیشرفته امریكایی و اروپایی بیش از ۳ دهه است كه به دلیل خطر بی هوشی جراحی و عوارض عمل سزارین روش زایمان بدون درد متداول شده است در واقع پزشكان و متخصصان معتقدند با تكنیك های جدید و بدون عوارضی كه برای انجام زایمان بدون درد در اختیار است دیگر هیچ خانم بارداری نباید هنگام زایمان درد شدید آن را متحمل شود این روش همچنین از افزایش تعداد سزارین‌هایی كه به دلیل ترس از درد زایمان انجام می شوند به تعداد چشمگیری كاسته است.
در كشور ما نیز در سالهای اخیر این روش در برخی از مراكز به عنوان یكی از شیوه های نوین زایمان به كار می رود به گفته دكتر مریم مكانیك متخصص زنان و زایمان و مدیر گروه بخش زنان بیمارستان شهید فیاض بخش به دلیل افزایش میزان سزارین های غیر ضروری و انتخابی و عوارض ناشی از آن وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكی با صدور بخشنامه‌ای انجام روش زایمان بدون درد را در كلیه مراكز درمانی و زایشگاه های دولتی و دانشگاهی ترویج كرده است. به عبارت دیگر استفاده از این شیوه زایمان یكی از روشهایی است كه در آینده ای نه چندان دور در كشور ما نیز جایگزین مناسبی باری پیشگیری از عوارض ناشی از سزارین ها و دردهای زایمان طبیعی خواهد بود. با شناخت كامل این روش به طور قطع انتخاب اول زنان برای زایمان به شمار می رود.
نگرانی كه نباید وجود داشته باشد
نگرش اغلب افراد نسبت به زایمان بدون درد یك نگرش توام با ترس و دلهره یابه تصور برخی ترس از فلج شدن به دلیل تزریق در مایع نخاعی است. دكتر مكانیك در این زمینه می گوید در چارچوب بی هوشی میزان دارویی كه در زایمان بی درد استفاده می كنیم بسیار كمتر از میزان دارویی است كه برای سزارین به كار می رود و احتمال ایجاد عوارض وابسته به بی هوشی در سزارین خیلی بیشتر از زایمان بدون درد است.
او تصریح می كند كه اگر این روش كاملا كنترل شده باشد و توسط افراد با تجربه انجام شود هیچ خطری برای بیمار نخواهد داشت ضمن آن كه برای جنین نیز كاملا بی خطر است.
دكتر سیاورش سلیمانپور متخصص بیهوشی نیز انجام این روش را به دلیل كاستن از عوارض روی مادر و نوزاد و همچنین هزینه های كمتر آن به بانوان باردار توصیه می كند این در حالی است كه بیماران به دلیل ناآشنا بودن با این روش ظریف و بدون خظر هنوز از انجام آن وحشت دارند.
انتخاب با شماست
به طور كلی سزارین كه در واقع درمانی برای زایمان های مشكل و خطرآفرین محسوب می‌شود امروزه به علل مختلف در جوامع گوناگون و بویژه در شهرها رواج زیادی یافته است. دوره درد و ناتوانی طولانی مدت مادران عوارض داروهای بیهوشی در نوزادان این مادران و نیز امكان پارگی در رحم در زایمان های بعدی از معایب سزارین به شمار می آیند.
از سوی دیگر پزشكان معتقدند سزارین تنها در موارد عدم امكان انجام زایمان طبیعی یا مواردی كه سلامت و زندگی مادر ، جنین یا هر دوی آنها در خطر است به عنوان روش زایمان نجات بخش است.
سزارین عوارضی دارد كه زایمان طبیعی ندارد. از آن جمله عفونت لگنی پس از سزارین تقریبا ۳۰ برابر بیش از زایمان طبیعی است و شخصی كه یك بار سزارین شده باشد به احتمال زیاد دیگر قادر به زایمان طبیعی نخواهد بود و باید عمل جراحی مجددی را متحمل شود به همه اینها باید هزینه های سنگین سزارین را نیز اضافه كرد.
متخصصان زنان و زایمان معتقدند خطر زایمان سزارین بسیار بیش از زایمان طبیعی است و از این رو سزارین نباید اولین انتخاب باشد مگر به تشخیص پزشك متخصص هم اكنون دركشورهای پیشرفته نیز روز به روز از میزان سزارین ها كاسته و روش زایمان طبیعی با شیوه زایمان بدون درد جایگزین آن شده است.
روش های متداول
روشهای متفاوتی چون روشهای غیر دارویی و دارویی برای كاهش درد زایمان در یك زایمان طبیعی به كار می روند.
متداول ترین روش غیر دارویی یا روش لاماز عبارت است از آماده سازی روانی بیمار حداقل از ۶ هفته قبل از زایمان در این روش با آموزش صحیح نحوه تنفس و تمركز زیاد احساس درد كاهش می یابد ویا مهار می شود. اساس آن بر این واقعیت است كه اضطراب و نا آشنایی با مراحل زایمان درد را تشدید می كند و از این رو حمایت روانی از بیمار درد را كاهش خواهد داد روشهای دارویی نیز شامل استفاده از داروهای هوشبری تزریقی گازهای هوشبری و بی حسی اپیدورال است كه در بی حسی اپیدورال بی حسی تقریبا كامل ایجاد می شود و روی جنین نیز اثر نا مطلوبی نخواهد داشت كه البته انجام این روش نیاز به تجربه و مهارت دارد.
شیوه زایمان بدون درد
در این روش متخصصان بیهوشی در مرحله پایین آوردن و خروج جنین از رحم و در آغاز مرحله فعال زایمان شروع به انجام مراحل بی دردی بیمار می كنند كه این بی دردی می تواند به روشهای مختلف روان درمانی و هیپنوتیزم با روشهای غیر تهاجمی مثل استفاده از تركیب گازهای بیهوشی با میزان كم یا تزریق داروهای مسكن انجام شود كه بسته به شرایط مركز درمانی و نیز تجربه و علاقه افرادی كه این كار را انجام می دهند و یا انتخاب بیمار روشهای مختلفی برای ایجاد بی دردی انتخاب می شود. دكتر مكانیك می افزاید: زایمان بدون درد كاملا علمی و یك كار تیمی است كه باید مدتها از زایمان در این ارتباط با بیمار كار شده باشد تا بیمار از لحاظ انجام زایمان آمادگی كامل را داشته باشد از این رو در این تیم پزشكی متخصصان زنان و زایمان متخصصان بیهوشی و نیز روان پزشكان باید حضور داشته باشند.

زایمان بدون درد هم فواید و مضراتی دارد
فواید:
۱ – بی دردی در تمام دوره زایمان می تواند ایجاد شود.
۲ – متخصص بیهوشی می تواند با مقدار نوع و قدرت دارو اثرات بی دردی را كنترل كند.
۳ – مادردر طول زایمان كاملا بیدار وهوشیار است و در حین انقباضات رحم و گشاد شدن دهانه رحم استراحت می كند و می تواند هنگام خروج نوزاد انرژی كافی ذخیره كند.
۴ – اگر نیاز به سزارین باشد براحتی از طریق كانترداروی بیشتری تزریق می شود و مار برای سزارین آماده می شود بدون آن كه نیازی به بیهوشی باشد.

مضرات:
۱ – اپیدورال می تواند دفعات و شدت انقباضات رحم را كاهش دهد كه در این مواقع با مصرف داروی اكسی توسین انقباضات را می توان تقویت كرد بعضی موارد چون بی دردی آسایش و راحتی ایجاد می كند زایمان ممكن است حقیقتا سریع شود.
۲ – كاهش حس مادر ممكن است خروج جنین را سخت تر كند در این مواردكمتر كردن مقدار دارو در مرحله نهایی زایمان مادر می تواند برای خروج جنین بهتر همكاری كند.
۳ – در بعضی موارد ممكن است كاهش درد به صورت ناهماهنگ باشد ( در یك سمت بدن كمتر و در سمت دیگر بدن بیشتر باشد.)
۴ – لرز هم شایع است هر چند در زایمان طبیعی بدون استفاده از روشهای بی حسی و بیهوشی نیز به طور شایع وجود دارد.
۵ – درموارد نادر مصرف برخی داروها ممكن است روی عضلات قفسه سینه اثربگذارند و تنفس سخت تر شود كه اكسیژن به مادر داده می شود.
منبع : بنياد انديشه اسلامي


همچنین مشاهده کنید