جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

بررسی اپیدمیولوژیک عوامل باکتریال التهاب ملتحمه نوزادی/ مراکز امام حسین(ع),رسالت و شهید اکبر آبادی/ سال های ۸۱-۱۳۸۰


۱- پروفسور محمد حسین سلطان زاده
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – بیمارستان امام حسین (ع)- بخش نوزادان
۲- دكتر ژاله رجوی / متخصص چشم/ استاد / مركز امام حسین (ع)
۳- دكتر امیر هوشنگ اربابی/ متخصص اطفال/ استاد یار/ مركز شهید اكبر آبادی
۴- دكتر ناصر بادامی/ متخصص میكروبشناسی/ دانشیار/ دانشكده بهداشت دانشگاه تهران
۵- دكتر ملیحه خدامی/ متخصص آسیب شناسی/ استاد یار/ مركز امام حسین(ع)
۶- دكتر فاطمه اشرفی/ متخصص علوم آزمایشگاهی / مركز رسالت
۷--دكتر افشین بهزادی فر/ دستیار اطفال / مركز امام حسین (ع )
خلاصه:
هدف:
هدف این مطالعه تعیین شیوع و عوامل باكتریال التهاب ملتحمه نوزادی در طی سال های ۸۰ و۸۱ در نوزادان متولد شده در مراكز امام حسین (ع) و رسالت و شهید اكبر آبادی بود.
روش كار: این مطالعه به روش توصیفی بر روی ۳۱۴۰ نوزاد كه در مراكز امام حسین(ع) و رسالت و شهید اكبر آبادی از تاریخ ۱/۱۰/۸۰ تا ۱/۵/۸۱ متولد شده بودند پس از كسب رضایت از مادران آنها انجام گرفت.
ابتدا خصوصیات اپیدمیولوژیك مادر و نوزاد با پرسش از مادر و با مراجعه به پرونده زایمانی نوزاد در پرسشنامه وارد شد. در صورت وجود ترشح چشم، نمونه از كول دوساك تحتانی برای رنگ آمیزی گرم و گیمسا و برای كشت میكروبی در محیط های كشت آگار خونی و آگار شكلاتی و تیوگلیكولات در بالین نوزاد برداشته و به آزمایشگاه بیمارستان امام حسین(ع) فرستاده شد. جهت بررسی ژرم كلامیدیا بعد از تهیه لام DIF (Direct immuno fleurocent) از كول دوساك تحتانی و ثابت كردن آن با استن در بالین نوزاد نمونه های تهیه شده به دانشكده بهداشت دانشگاه تهران برای بررسی زیر میكروسكوپ ایمنوفلورسانت فرستاده شد. در زمان ترخیص نوزادان به مادران آنها توصیه شد كه در صورت بروز هر كدام از علایم التهاب ملتحمه(قرمزی، ترشح، تورم، مامبران و كدورت قرنیه) تا سن یك ماهگی نوزاد، به درمانگاه اطفال مراجعه كنند و اگر اطلاعی از آنها پیدا نمی كردیم هفته ای یك بار توسط تماس تلفنی راجع به ناراحتی چشمی نوزاد سئوال می شد و اگر علامتی بود، دعوت به معاینه می شدند.اطلاعات با آمار توصیفی و به كمك نرم افزار SPSS آنالیز و تفسیر گردیدند.
یافته ها:
مطالعه برروی ۳۱۴۰ نوزاد انجام شد كه ۲۵۰۰ مورد آنها از مركز شهید اكبر آبادی(۸۰%) و ۳۴۰ نوزاد آن از مركز امام حسین(ع) (۱۱%) و ۳۰۰ نوزاد آن از مركز رسالت(۹%) مراجعه كرده بودند.
۱۶۹۹ نوزاد (۵۴%) پسر و ۱۴۴۱نوزاد(۴۶%) دختر بودند.
۱۷۰ نوزاد با علایم التهاب ملتحمه مراجعه كردند (شیوع ۵%)، كه نمونه گیری از آنها انجام شد. در ۸۲ مورد (۴۸%) كشت میكروبی منفی گزارش شد. در ۲۶ مورد (۱۵% ) استاف كواگولاز منفی و در ۲۳ مورد(۵/۱۳%) استاف اپیدرمیس و ۱۳ مورد (۸%) E.coli و در ۱۰ مورد (۶%) استاف طلایی رشد كرد. در مورد كلامیدیا از ۱۷۰ نمونه ترشح چشمی در ۱۰ مورد (۶%)، DIF مثبت گزارش شد كه ۶ مورد آن با میكروب های دیگر همراه و ۴ مورد ایزوله و از كشت های منفی میكروبی بدست آمده بودند.
نتیجه گیری:
باتوجه به گزارش شیوع ۶۴/۱ تا ۵/۶۶ درصد التهاب ملتحمه در جوامع مختلف، شیوع مطالعه ما در حد ۵% نسبت خوبی را در مقایسه با جوامع دیگر نشان میدهد از نظر عوامل میكروبی، كوكسی های گرم مثبت در صدر جدول قرار دارند و باید توجه داشت حتی با وجود علایم بالینی التهاب ملتحمه در نیمی از موارد جواب كشت منفی است. میزان آلودگی به كلامیدیا در جامعه ما نسبت به جوامع غربی كمتر است كه احتمالا بعلت انتقال كمتر Sexual آن بوده است.
كلمات كلیدی: عوامل باكتریال ـ التهاب ملتحمه نوزادی ـ كلامیدیا.
مقدمه:
التهاب ملتحمه نوزادی (ophthalmia neonatrum) یكی از شایع ترین عفونت های ماه اول زندگی می باشد كه شیوع آن از ۶/۱ تا ۵/۶۶% گزارش شده است. (۱تا ۴)
علایم بالینی شامل قرمزی، اشكریزش، ترشح،تورم ملتحمه و پلك و ایجاد غشای كاذب و التهاب قرنیه است. عوارض آن می تواند تا درگیری قرنیه و سوراخ شدن آن و كوری ادامه یابد(۱).
از عوامل ایجاد كننده نوع خفیف آن ، التهاب ملتحمه بعلت ریختن نیترات نقره است كه خود بخود بهبود می یابد. سایر عوامل باكتریال در مطالعات مختلف استافیلوكوك طلایی، هموفیلوس آنفلوانزا، استرپتوكوك نیومونیه، گونوكوك، پسودو موناس و كلامیدیا گزارش شده اند،(۲) كه درصد شیوع هریك از این عوامل در جوامع مختلف ، متفاوت گزارش شده است كه این مسئله متاثر از فرهنگ ها، سنتها و شرایط بهداشتی و اقتصادی آن جوامع است(۳) برای مثال امروزه كلامیدیا نیز یكی از عوامل شایع در كنژنكتویت نوزادی در جوامع غربی شده است و برای تشخیصص آن از روش های Anicrotrac و DEFA (۴) و ایمونوفلوروسنت مستقیم(۵) ، الیزا (۶) و PCR (polymerase chain Reaction) و رنگ آمیزی گیمسا استفاده می شود. وجود عوامل نامساعد مادری و نوزادی ابتلا به التهاب ملتحمه را افزایش می دهد(۳).با توجه به شیوع و عوامل متفاوت گزارش شده در جوامع مختلف این تحقیق با هدف تعیین میزان شیوع میكروبی و كلامیدیایی و تعیین نوع عوامل میكروبی التهاب ملتحمه نوزادی در نوزادان متولد شده در سه مركز امام حسین(ع)،رسالت و شهید اكبر آبادی انجام گرفت، زیراشناسایی اپیدمیولوژی التهاب ملتحمه نوزادی جامعه خودمان می تواند كمك بزرگی به پیشگیری و درمان سریع آنها بنماید.
تعریف علمی واژه ها :
عوامل نامساعد مادری : منظور پارگی زودتر از موعد پرده آمنیون ـ نوع زایمان ـ حاملگی زیر ۱۵ سال ـ تعداد زایمان ـ میزان سواد مادران ـ مراقبتهای قبل از زایمان بود.
عوامل نامساعد نوزادی : منظور جنس ـ آپگار دقیقه اول ـ وزن تولد ـ سن تولد ـ سابقه sepsis ـ عفونت پوستی ـمدت اقامت در بیمارستان بود .
روش كار:
این مطالعه بروش توصیفی بر روی تمامی ۳۱۴۰ نوزادی كه از تاریخ ۱/۱۰/۸۰ لغایت
۱/۵/۸۱ در مراكز شهید اكبرآبادی، رسالت و امام حسین(ع) متولد شده بودند بعد از رضایت از مادران آنها انجام گردید. پرسش های لازم از مادر نوزادان توسط دستیار اطفال در مورد میزان تحصیلات و سن حاملگی، تعدادحاملگی، چگونگی مراقبت های قبل از زایمان، نوع زایمان، پارگی زودرس پرده آمنیون و سابقهٔ عفونت ادراری انجام و ثبت گردید. آنگاه اطلاعات لازم در مورد نوزاد از پرونده زایمان او در مورد تاریخ تولد، سن تولد، وزن تولد، جنس، آپگار دقیقه اول و پنجم و سابقه نارسی و sepsis و عفونت ریوی و پوستی و مدت زمان بستری در بیمارستان استخراج و ثبت شد. آنگاه چشم نوزاد توسط دستیار اطفال معاینه شد و اگر هر علامتی دال بر التهاب ملتحمه (قرمزی، ورم ملتحمه و پلك ها، ترشح آبكی یا چركی، اشكریزش، خونریزی، وجود مامبران كاذب، كدورت قرنیه، سوراخ شدگی قرنیه داشت) توسط متخصص چشم مشاهده و معاینه شد و ابتلای چشم راست یا چپ و یا هر دو و علامت های مربوط و فاصله زمانی بین شروع علایم از زمان تولد ثبت گردید.آنگاه نمونه برداری توسط دستیار اطفال با سواب استریل از كول دو ساك تحتانی انجام و جهت رنگ آمیزی گرم و گیمسا روی لام گسترش داده شد و توسط تكنسین آزمایشگاه بررسی انجام شد. همچنین كشت هوازی ترشحات در بالین نوزاد درمحیط های آگارخونی و شكلاتی و تیوگلی كولات انجام و به آزمایشگاه مركز امام حسین فرستاده شد و برای بررسی كلامیدیا بعد از تهیه لام ایمنوفلوروسنت مستقیم و ثابت كردن آن با استن نمونه به دانشكده بهداشت دانشگاه تهران فرستاده شد و توسط همكار طرح و به كمك میكروسكوپ ایمنوفلورسنت بررسی و نتایج در هر مرحله ثبت گردیدند. در زمان ترخیص نوزادان، به مادران نامه ای داده می شد كه درصورت بروز هركدام از علایم التهاب ملتحمه ذكر شده در بالا تا سن ۱ ماهگی نوزاد، به درمانگاه اطفال مراجعه كنند و اگر اطلاعی از آنها نداشتیم هفته ای یك بار تلفنی راجع به ترشح و علائم چشمی از مادران پرسیده می شد و اگر ناراحتی چشمی بود دعوت به معاینه می شدند و در صورت عدم مراجعه، یك پرستار تعلیم دیده به منزل آنها مراجعه و اطلاعات لازم را جمع آوری می نمود و جهت معاینه و درمان نوزاد را به بیمارستان می فرستاد و نتایج با آمار توصیفی جمع آوری و تفسیر شدند.
یافته ها:
این مطالعه بر روی ۳۱۴۰ نوزاد انجام شد كه ۲۵۰۰ نوزاد از مركز شهید اكبرآبادی (۸۰ درصد) و ۳۴۰ نوزاد از امام حسین (۱۱ درصد) و ۳۰۰ نوزاد مركز رسالت (۹ درصد) بودند. ۱۶۹۹ نوزاد پسر (۵۴ درصد) و ۱۴۴۱نوزاد دختر (۴۶ درصد) بودند.در ۱۷۰ نوزاد یكی یا چند علامت التهاب ملتحمه دیده شد كه شیوع ۴/۵ درصد را نشان می ـ دهد كه درگیری یك طرفه ۵/۷۰ درصد و درگیری دو طرفه ۵/۲۹ درصد بوده است (جدول ۳)
Øنتایج اسمیر و كشت هوازی باكتریال و DIF برای كلامیدیا در جداول ۱ و۲ و نمودار ۱ دیده می شود بیشترین یافته در اسمیر (كوكسی گرم مثبت ۵/۲۰ درصد) و در كشت هوازی استاف كواگولاز منفی در ۱۵ درصد موارد بود و كلامیدیا در ۶ درصد موارد دیده شد و در ۴۸ درصد موارد جواب كشت با وجود علایم بالینی التهاب ملتحمه منفی بود.
بیشترین ریسك فاكتور مادران نوزادان مبتلا، پارگی زودرس پرده آمنیون بود كه در ۱۷ مورد (۱۰ درصد) ثبت شده بود. زایمان اول در ۳۷ درصد ، دوم در ۳۹ درصد و سوم و بالاتر در ۳۰ درصد مادران دیده شد ولی حاملگی زیر سن ۱۵ سالگی فقط در ۸/۱ درصد موارد وجود داشت و مراقبت های قبل از زایمان (Prenatal care) PNC در ۸۸ درصد مادران رعایت شده بود. زایمان سزارین در ۲۵ درصد موارد انجام شده بود.
بیشترین ریسك فاكتور در نوزادان مبتلا به التهاب ملتحمه نوزادی جنسیت آنها بود كه در پسرانبیشتر از دختران بود (نسبت ) و سایر عوامل در جدول شماره ۳ دیده می شود.چنانچه از نمودار ۲ پیداست بیشترین علامت التهاب ملتحمه نوزادی ترشح در ۹۲ درصد موارد و بعد از آن قرمزی در ۵/۷۳ درصد بوده است و كمترین علامت آن وجود غشای كاذب در ۲ درصد موارد بوده است. البته خیلی از علایم در یك زمان با هم دیده می شوند.شروع علایم التهاب ملتحمه در یك پی گیری ۳۰ روزه روز بوده است .
بحث
در مطالعه ما ۱۷۰ مورد (۴/۵ % ) از نوزادان دارای علایم التهاب ملتحمه بودند كه شایعترین عوامل میكروبی آن به ترتیب استافیلو كوكوس كواگوالاز منفی (۳/۱۵ % ) و استافیلو كوك اپیدرمیس (۵/۱۳% ) ، E.coli )۶/۷%) بودند و DIF مثبت از نظر كلامیدیا ۹/۵ % بود و در ۲/۴۸ % موارد نیز كشت میكروبی منفی بود .
- در تحقیق دكتر Iroha Eo و همكاران در دانشگاه لائوس در سال ۱۹۹۸ بر روی ۱۵۰ نوزاد بستری ، میزان بروز التهاب ملتحمه ۸/۱ % گزارش شد كه علل میكروبی آن به ترتیب استافیلوكوك طلایی (۴/۳۷ % ) ، كلبسیلا پنومونیا (۹/۱۲%) و استاف كواگولاز منفی (۳/۱۲%) بود. (۸)
علت كمتر بودن شیوع در این مطالعه می تواند بعلت تعداد نمونه كمتر و یا فقط بررسی بیماران بستری باشد و یا از طرفی می تواند بعلت علل آزمایشگاهی باشد كه كه نمونه های مثبت كمتر كشف شده اند .از نظر نوع میكروبی شیوع استاف كواگولاز منفی تقریباً مشابه است ولی سایر سوش ها می توانند نشان دهنده نوع آلودگی در آن جوامع باشد كه میتواند با جامعه ما فرق كند .ضمناً چه تعدادی دارای كشت منفی بودند ذكر نشده است .
- در مطالعه دكتر lise Dannevig و همكاران در سال های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶ برروی ۱۹۲۸ نوزاد ساكن در نروژ شمالی با مدت پیگیری ۶ هفته ۱۹ % بروز التهاب ملتحمه گزارش شد و گرفتاری به كلامید یا ۹۵/۵% بوده است .(۹)
شیوع بالا در این تحقیق می تواند ناشی از كاربرد متدهای بهتر كشت با حساسیت های بالاتر باشد و یا ناشی از پی گیری های طولانی تر نوزادان (۶ هفته در مقابل ۴ هفته مطالعه ما) باشد .
میزان درگیری كلامید یا در هر دو تحقیق یكسان بوده است .
ـ در تحقیق دكتر Mani R طی سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۳ بر روی ۸۶ نوزاد متولد شده در یك بیمارستان كه در Kalhamangalan انجام داد شیوع التهاب ملتحمه ۳۶ % گزارش شده است كه عوامل باكتریال آن به ترتیب پیو سانیك (۵۰%)
استاف طلایی (۲۰درصد ) ، پنوموكوك (۱۰ درصد ) و هموفیلوس آنفلوانزا (۵/۶ درصد) بوده است .(۳)
بالا بودن میزان شیوع التهاب ملحتمه در این مطالعه می تواند نشان دهنده آلودگی بیمارستانی یا ریسك فاكتورهای مادری یا نوزادی بیشتر در این جوامع باشد .ضمناً اختلاف در نوع سوش های میكروبی رشد كرده كه بسیار خطر ناك تر می باشند شاخص بهداشت كم در آن مناطق و یا سوش بیمارستانی است . البته تعداد نمونه این مطالعه نسبت به تحقیق ما خیلی كمتر است ، ( ۸۶ در مقابل ۳۱۴۰ ) كه می تواند در شیوع و حتی نوع میكروبی آن دخالت داشته باشد .
- در مطالعه Pandey K در سالهای ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۸ در شهر هند، ۱۶۳ مورد از ۲۴۵ نمونه التهاب ملتحمه دارای جواب كشت مثبت شدند (۵/۶۶ درصد ) كه ۱۲ درصد آن استاف كواگولاز منفی بود (۱۰).میزان شیوع بالای این مطالعه نشان دهنده آلودگی بیشتر بخصوص در نوزادان و مادران درهند است .ودر ضمن تاكیدی به میزان بالای كشت منفی با وجود علائم بالینی نیز دارد (۵/۳۳ درصد ) .
- در تحقیق دكتر Salpietro روی ۱۸۰ نوزاد با علایم التهاب ملتحمه یك طرفه یا دو طرفه شیوع كلامیدیا ۴۱ درصد گزارش شده است. (۱۱ )
تفاوت فاحش این میزان آلودگی با نتایج تحقیق ما (۹/۵ درصد ) می تواند نشانگر شیوع بالای بیماری های جنسی در جوامع غربی باشد كه را ه ابتلای التهاب ملتحمه كلامیدیایی می باشد . در مطالعه ما از ۱۷۰ نفر با علایم التهاب ملتحمه۴/۶۲ درصد پسر و ۶/۳۷ درصد دختر بودند كه نسبت آن ۶۶/۱ به ۱ می شود .
- در مطالعه دكتر Vishwe bhat برروی ۲۴۵ مورد نسبت ابتلایان پسر به دختر ۱/ ۱به ۱ بوده است. (۱۰)
- در مطالعه دكتر H.Nsanze در عربستان بر روی ۸۱ نوزاد در بخش مراقبت های ویژه ۶۳ درصد پسران در مقابل ۳۷ درصد دختران التهاب ملتحمه داشتند. (۱۲)
- در مطالعهLise Dannevig نیز بر روی ۱۹۲۸ نوزاد ساكن نروژ شمالی ۷۵ درصد مبتلایان پسر و ۲۵ درصد آنها دختر بودند و نسبت آن ۱/۳ بوده. ( ۹ )
چنانچه از نتایج این سه مطالعه و بررسی ما بر می آید در همگی نسبت گرفتاری پسران از ۱/۳ تا ۱/۱ به ۱ بوده است و شاید جنسیت یك ریسك فاكتور برای گرفتاری به التهاب ملتحمه نوزادی باشد كه باید یك مطالعه دیگر باروش تحلیلی برای آن انجام شود ولی تا آن زمان این نكته باید مد نظر پزشكان اطفال و چشم باشد . در تحقیق ما در گیری چشم راست ۵/۳۶ درصد ،چشم چپ۴۴ درصد و دو طرفه ۵/۲۹ درصد بود كه این یافته ها با نتایج مطالعه دكتر H. Nsanzo ،۶۳ درصد یك طرفه و ۳۷ درصد دو طرفه مطابق دارد (۷) كه در هر دو مطالعه درگیری دو طرفه نسبت كمتری از درگیری یك طرفه دارد .می تواند علت آن ثبت التهاب یك چشم در شروع علایم بیماری باشد ،در حالیكه بفاصله كمی ممكن است درگیری دو طرفه شود. در مطالعه ما شروع علایم التهاب ملتحمه در طی یك پیگیری ۳۰ روزه ۴/۶ ۷/۳ روز بوده است.- در تحقیق دكتر Vishut Bhat بر روی ۲۴۵ نوزاد در یك پیگیری۱۰ روزه سن شروع علایم ۲ ۴ روز گزارش شده است .( ۱۰ ) این مطالعه میانگین زمان مساوی برای شروع علایم را نشان می دهد در حالیكه در مطالعه ما دامنه بیشتری برای آن مطرح است كه شاید علت آن پیگیری طولانی تر مطالعه ما باشد .در مطالعه ما ۷۵ درصد نوزادان بروش واژینال و ۲۵ درصد آنها به روش سزارین بدنیا آمده‌اند.
- دكتر فریبا شیروانی و دكتر محمد شریفی بر روی ۴۹ نوزاد مبتلا به التهاب ملتحمه در تهران در سال ۱۳۷۷ مطالعه ای انجام دادند كه ۸/۴۰ درصد زایمان طبیعی و ۲/۵۹ درصد زایمان سزارین را گزارش كردند (۱۳) كه این اختلاف نسبت می تواند مربوط به اختیار انتخاب نوع زایمان توسط مادران باشد كه اخیراً میزان سزارین را بالاتر برده است و شاید ربطی به التهاب ملتحمه در نوزادان آنها نداشته باشد .در مطالعه ما متوسط وزن نوزادان ۴۱/۶۳۹ ۳۰۶۲ گرم در محدوده سنی ۰ تا ۵ روز با mode ، ۲ روز بوده است .- در تحقیق دكتر فریبا شیروانی بر روی ۴۹ نوزاد مبتلا به التهاب ملتحمه متوسط وزن ۶۶۷ ۲۹۷۶ گرم در محدوده سنی صفر تا ۶ روزه بوده است (۱۳).
- در مطالعه دكتر Nsanzo در عربستان بر روی ۸۱ نوزاد بستری در بخش مراقبتهای ویژه متوسط وزن ۲۸۵۲ گرم بوده است. (۱۲)
در تمام این مطالعات وزن نوزادان مناسب بوده است .هیچكدام پره مچوریتی وزنی نداشته اند .
- نتایج مطالعه دكتر شیروانی شباهت بیشتری به مطالعه ما دارد .شاید در مطالعه دكتر Nsanzo چون در بخش مراقبتهای ویژه بوده است مختصر وزن كمتری نشان داده‌اند و علت آن هم احتمالاً بیماری آنها بوده است .
در مطالعه ما پارگی زودرس كیسه آب (۱۰ درصد ) از ریسك فاكتور های مهم مادری بوده است .
- در تحقیق دكتر Iroha Eo بر روی ۱۵۰ نوزاد با التهاب ملتحمه در لائوس فاكتور های خطر زایمان واژینال ، آسفیكسی نوزاد و طولانی شدن زمان پارگی كیسه آب بوده است. (۸ ) چنانچه مشاهده میشود فاكتور پارگی زودرس كیسه آب درهر دو مطالعه از عوامل خطر زا محسوب می شود .
نتیجه گیری:
۱-با توجه به میزان شیوع مختلف گزارش شد كه (از ۶/۱ تا ۵/۶۶ درصد) در جوامع مختلف به نظر می رسد كه میزان گرفتاری ۴/۵ درصد در جامعه ما از یك شیوع نسبی بهتری نسبت به جوامع دیگر برخوردار است ولی باز یك مطالعه با تعداد بیشتر نوزادان در مناطق مختلف كشور پیشنهاد می شود كه انجام شود چون در تمام مملكت ممكن است شاخص های بهداشتی تهران وجود نداشته باشد.
۲-شیوع عوامل میكروبی كشت شد كه بر حسب شاخص های بهداشتی و فرهنگی و اقتصای هر جامعه فرق می كند ولی در اغلب مطالعات مثل مطالعهٔ ما كوكسی های گرم مثبت درصدر قرار دارند.
۳-میزان آلودگی به كلامیدیا در مطالعه ما نسبت به جوامع غربی كمتر است. شاید علت آن انتقال از طریق Sexual در آن جوامع باشد.
۴-با وجود علایم التهاب ملتحمه در نوزادان در نیمی از موارد كشت میكروبی منفی خواهد بود.
۵ـمتوسط سن شروع علایم التهاب ملتحمه نوزادی ۳ تا ۴ روزگی است.
۶- شیوع التهاب ملتحمه در پسران بیشتر از دختران است و جنسیت ممكن است از عوامل مساعد كننده كنژتكتویت نوزادی باشد.
۷- پارگی زود رس كیسه آب درصد گرفتاری بیشتری را موجب می گردد و از عوامل مساعد كننده مادری می تواند محسوب گردد.
تشكرات:
خداوند متعال را سپاس می گوییم كه در انجام این كار تحقیقاتی ما را یاری نموده و بدینوسیله از پرسنل زحمتكش بیمارستانهای امام حسین (ع) و شهید اكبرآبادی و رسالت بخصوص خانم ها قارون پور، زینلی، باقری,تالانی و آقای نقیب پور كه در انجام این طرح به ما یاری نمودند كمال تشكر و سپاس را داریم.همچنین از خانم دكتر نارسیس دفتریان دستیار ارشد چشم پزشكی مركز درمانی امام حسین (ع) كه در معاینه نوزادان مبتلا به كنژتكتویت به ما یاری نمودند بسیار سپاسگزار می باشیم.


همچنین مشاهده کنید