تجارت غیرقانونی باپولشویی

اسکناس هایی که حاصل مشارکت در فعالیت های غیرقانونی چون قاچاق ، تجارت غیرقانونی ، خرید و فروش اسلحه ، تجارت انسان و قمارهای کلان و غیرقانونی است و سالانه به مبلغ ۶۰۰۰ میلیارد دلار بالغ می شود.در بیشتر موارد قانونی واجتماعی وقتی صحبت از قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه ، قاچاق انسان و چندین و چند مورد دیگر اعمال خلاف قانون می شود، یک جنبه آن یعنی کسب سودهای سرشار نادیده گرفته می شود و آن همان لبه تاریکی است که بسیاری از سیاستمداران و دست اندرکاران برنامه های کلان بین المللی در حاشیه امن آن آرام تردد می کنند.بر اساس تخمین صندوق بین المللی پول ، سالانه مبلغی بین ۵۹۰تا ۱۵۰۰میلیادر دلار پول حاصل از درآمدهای غیر قانونی از مجموع این درآمدها بازیافت شده و به اصطلاح شسته شده و دوباره به چرخه طبیعی داد و ستد برمی گردند.
این پولها درآمدهای باندهای جنایتکاری است و پس از شستشو، دوباره در عرصه های مختلف اقتصادی سرمایه گذاری می شوند و این به معنی آن است که همین عده که از طرق غیرقانونی اقدام به کسب درآمد کرده اند به طور مستقیم یا غیر مستقیم در عرصه های مختلف زندگی اجتماعی و در عرصه سیاسی و اقتصادی از قدرت زیادی برخوردار می شوند و به همین دلیل هر روز راهکار بهتری برای تطهیر پولهایشان به دست می آورند و روزبه روز نیز قوی تر می شوند.
با وجود سیستم های امنیتی بسیار شدید در بسیاری از کشورهای غربی واروپایی که حتی افتتاح حساب برای گردشگران را نیز منع می کنند و در مواردی بر انتقال حجم بسیار کمی از پول نیز محدودیت قائل می شوند، مراکز اقتصادی مختلفی وجود دارند که خارج از تمام ضوابط و شرایط حاکم بر دنیا عمل می کنند.برای نمونه ، جورج تاون ، مرکز جزایر کایمان - جزایری که در آن همیشه تابستان است و تنها ۱۸هزار نفر جمعیت دارد - ۱۵هزار شرکت رسما به ثبت رسیده اند و ۴۰۰بانک مختلف در آن فعالیت دارند، درحالی که شبیه این جزایر در اقیانوس اطلس فراوانند؛ مناطقی که مالیات نمی گیرند و هیچ حساسیتی بر پولهای کلان ندارند.واقعیت این است که پولهای کثیف با شستن در سطل آب وکف پاک نمی شوند، بلکه برای شستن پولهای غیر قانونی حداقل ۳مرحله را باید در نظر گرفت.در نخستین مرحله این پولها از حالت نقدینگی خارج و وارد سیستم بانکی می شوند، در مرحله بعد آنقدر جابه جا شده واصطلاحا Transfer می شوند و از حسابی به حساب دیگر واریز می گردند تا هویت مالکان واقعی آن مخدوش شده و بالاخره در آخرین مرحله با خرید سهام شرکتها یا سرمایه گذاری در عرصه های مختلف قانونی یا شرکت در سرمایه گذاری های خاص ، فرم و شکل قانونی پیدا می کنند.جالب اینجاست که از آغاز مبارزه با قانونی کردن پولهای غیر قانونی بیش از ۲دهه نمی گذرد و برای همین دست اندرکاران مبارزه با این پدیده بسیار ضعیف تر و ناواردتر از کارچاق کن های این حرفه اند.مبارزه با پولشویی برای نخستین بار در دهه ۸۰در امریکا عملی شد و پس از آن سازمان ملل متحد و سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز در برنامه های خود از این مساله نام بردند.
اتحادیه اروپایی سال ۱۹۹۱ نخستین برنامه مبارزه با شستن پول به تصویب رساند و بالاخره سال ۱۹۹۲ نیز در آلمان این مساله جرم شناخته شد و بانکها موظف شدند مشخصات افرادی که مبالغی بیش از ۱۵هزار یورو را به یک حساب واریز می کنند، گزارش کنند؛ اما می توان گفت در مجموع پس از یازدهم سپتامبر و ادعای ایالات متحده مبنی بر تهیه منابع مالی به صورت غیر قانونی از سوی اعضای القاعده ، بر کنترل های مالی افزوده شد و حال آن که در بسیاری از کشورها این آمار و ارقام غیر قابل رصد است.به عنوان مثال گزارش یک سازمان معتبر روسی حاکی است ، فساد در این کشور از کنترل خارج شده است.موسسه ایندم اعلام کرده که خود دولت روسیه یکی از بزرگترین باجگیرهای کشور است و رقم اقتصاد سایه حداقل دو برابر بودجه کشور است.این گزارش می گوید هر معامله ای بین شهروندان و دیوانسالاری کشور با فساد و رشوه همراه است و بخش بازرگانی ، آلوده ترین بخش فساد کشور است. در این گزارش سالانه آمده است رشوه پرداختی بازرگانان به مقامها در طول ۴سال گذشته ۱۰برابر شده و مبلغ رشوه های پرداختی ۵/۲برابر کل بودجه کشور است.
بر اساس این گزارش ، فاسدترین نهادها آموزش و پرورش - که والدین می توانند با رشوه جایی برای ادامه تحصیل فرزندان خود در دانشگاه ها به دست آورند - و ارتش است که جوانان و خانواده های آنان با پرداخت رشوه از رفتن به خدمت نظام خودداری می کنند.
بر اساس تخمین موسسه مشاوره ای «سلنت » در سال گذشته در امریکا و اروپا تقریبا بیش از ۵میلیارد دلار برای مبارزه با «پولشویی » هزینه شده است که از این مبلغ بخش اعظم آن یعنی ۳میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار در امریکا بوده است.از سال گذشته در امریکا همه شرکتها موظف به ایجاد سیستم هایی برای مقابله با پولشویی شده اند؛ اما این روند همچنان ادامه دارد.یکی از ترفندهای اصلی چنین باندهایی خرید مغازه ها، رستوران ها و کیوسک هاست.یعنی جایی که روزانه در آن روند و چرخه پول وجود دارد و به این وسیله می توان به طور مصنوعی با تزریق روزانه مبالغی از پولهای غیر قانونی به درآمد آنها، بدون هیچ دردسری این پولها را به حسابی در بانک واریز کرد.یکی دیگر از مشکلات جدی مبارزه با امر پولشویی ، پدیده «حواله » در کشورهای دیگر است.بسیاری از قاچاقچیان و فعالان در بخشهای غیرقانونی از طریق حواله پولهای حاصل از فعالیت هایشان از معرکه در می روند.

مهدی جدی نیا

منبع : روزنامه جام‌جم