دندان‌درد

- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- درد شدید یا مکرر یک یا چند دندان وجود دارد.
- خوردن یا نوشیدن چیز داغ دندان را به‌درد می‌آورد.
- دندان درد ناگهان آرام می‌گیرد.

- دندان‌درد نشانهٔ چیست؟
سابقاً تنها راه رفع دندان‌درد کشیدن آن بود. ولی امروزه روش‌های دیگری برای تشخیص علت و درمان آن وجود دارد. در واقع، فقط چند چیز عامل دندان‌درد هستند.
گیر کردن چیز ساده‌ای مثل تکه‌ای ذرت بوداده در بین دو دندان می‌‌تواند دندان را به‌درد آورد. عامل شایع‌تر از آن، عفونت و التهاب گوشت پشت دندان است. این التهاب بر عصب دندان یا رباط نگاهدارندهٔ دندان فشار آورده و باعث درد می‌شود.
چیزهای مختلفی مثل مسواک نزدن و نخ نکشیدن دندان، شکستن یا خالی شدن پرشدگی دندان، پرکردن اخیر دندان، شکستن دندان، یا وارد آمدن ضربه به دهان می‌توانند باعث این التهاب شوند. گوشت ملتهب معمولاً تیره شده و لایهٔ بیرونی دندان را تغییر رنگ می‌دهد. درد ممکن است به‌تدریج زیاد شود یا ناگهانی باشد. درد گاهی همیشگی است و گاهی با خوردن چیزی گرم یا سرد شروع می‌شود.
حتی جراحت قدیمی که زمانی فکر می‌کردید چیز مهمی نیست ممکن است برای آزار دادن شما برگردد. هیچ‌وقت فکر نمی‌کردید اسیب دیدن عصب دندان، که در بچگی در اثر زمین‌خوردن روی داده است، حالا بعد از ۳۰ سال باعث دندان‌درد شود.
خود دندان هم ممکن است خودبه‌خود و بدون هیچ پیش درآمدی ملتهب شوند، درد بگیرد و بمیرد. این حالت را هم، مثل التهاب آپاندیس، نمی‌توان پیش‌بینی کرد. ولی دردناک است و باید آن را به دندان‌پزشک نشان داد.
درد مبهم تمام دندان‌ها نیز ممکن است ناشی از سائیدن آنها و دندان قروچه در هنگام خواب باشد. طرز عمل آرواره‌ها هم می‌تواند دندان‌ها را به‌درد آورد. دندان دردگاهی نشانهٔ گرفتاری سینوس است؛ اگر نمی‌توانید بفهمید کدام دندان‌ درد می‌کند، احتمالاً درد سینوس است. چون ریشه‌های دندان‌های بالا به سینوس‌ها کشیده می‌شوند، هر فشاری در سینوس ممکن است به درد دندان منتهی شود. (به بخش گرفتاری‌های سینوس، مراجعه کنید.)

- درمان دندان‌درد
اگر نمی‌خواهید دندانتان را از دست بدهید، باید نزد دندان‌پزشک بروید. در این فاصله هم می‌توانید درد را کمی آرام کنید.
مسکن بخورید. چه بافت دندان مرده یا هنوز زنده باشد، درد التهاب را احساس می‌کنید. ایبوپروفن داروی ضدالتهابی مؤثری است. مقدار مصرف آن حداکثر چهار تا شش قرص در روز است. برای جلوگیری از ناراحتی‌های گوارشی آن را همراه با غذا بخورید.
آسپیرین بخورید. خوردن آسپیرین یا استامینوفن هم درد دندان را تسکین می‌دهد. اما روش قدیمی گذاشتن آسپیرین بر روی دندان را فراموش کنید، چون لثه‌ها و بافت‌های نرم دهان را می‌سوزاند.
نادیده نگیرید. حتی اگر درد دندان برطرف شود، ممکن است با شدت بیشتری برگردد. اگر زق‌زق دندان را نادیده بگیرید و خودبه‌خود برطرف شود، احتمالاً پوسیدگی یا آسیب دندان عصب آن را کشته است. در این حالت تا تشکیل آبسهٔ چرکی چیزی نمانده است. و ناگهان یک روز با ورم زیاد صورت از خواب بر می‌خیزید. فکر نکنید با برطرف شدن درد گرفتاری دندان هم از بین می‌رود.
بخ گاز نزنید. گاز زدن یخ، دانه‌های سفت ذرت بوداده، یا چیزهای سفت دیگر مؤثرترین راه برای شکستن دندان و ایجاد درد است. این نوع دندان‌درد بیشتر از درد ناشی از تصادف یا زمین خوردن و حوادث دیگر است.
نترسید. بر خلاف سابق، امروزه روش‌های جراحی ریشهٔ دندان و در آوردن عصب و گوشتینهٔ آسیب‌دیده آن کار ساده و بدون دردی است. دندان‌پزشک دندان را بی‌حس کرده و آن را بدون ناراحتی بیمار پر یا جراحی می‌کند. درآوردن عصب ریشهٔ دندان فقط چند ثانیه طول می‌کشد و بقیهٔ وقت صرف پر کردن حفره دندان می‌شود.