اشتیاق به ازدواج

گاهی آمارها تلخ و گزنده اند، اما اینكه تا چه اندازه می شود به این اعداد و ارقام اعتماد كرد، خود بحث دیگری است. به هر حال آنچه پیش روی ماست گزارش آماری است كه بتازگی مركز آمار ایران ارائه داده و حاكی از افزایش مجدد۹‎/۳ درصدی سن ازدواج است. در این گزارش می خوانیم: سن ازدواج برای مردان از۲۴ در سال۶۵ به ۷/۲۶ سال در سال ۸۳ و برای زنان از ۲۰ به۹‎/۲۳سال در این مدت رسیده، همچنین شمار ازدواج ها در سال۶۵ حدود۷ در یكهزار نفر اعلام شده كه رقم فوق به بیش از ۱۰در یكهزار در سال ۸۲ افزایش یافته است.
گویا افزایش ۳درصدی شمار ازدواج ها طی مدت ۱۷ سال، باتوجه به رشد جمعیت و بالا رفتن جمعیت جوانان در آستانه ازدواج، چندان افزایش مطلوبی به نظر نمی رسد. صدرالدین بلادی موسوی، كارشناس ارشد جمعیت شناسی مركز آمار در گفت وگویی اعلام كرده است: در سال ۶۵ برابر هر ۱۰۰ ازدواج ۱۰ مورد طلاق ثبت شده كه این رقم در سال ۸۲ به ۶/۱۰ درصد رسیده. همچنین شمار زنان متاهل ۱۰سال به بالا در سال۸۳ در حدود۵۴ درصد بوده و ۳۹ درصد زنان ۱۰سال به بالا در این سال هرگز ازدواج نكرده اند. وی در مورد تجرد زنان بی همسر شده نیز می گوید: ۱۶ درصد زنان بی همسر شده به دلیل فوت همسر و ۳۹درصد بر اثر طلاق، مجرد شده اند.
بررسی تركیب جمعیتی از نگاه آماری نیز ما را به نتایج جالب توجهی خواهد رساند، چنان كه این كارشناس می گوید: در سال ۷۵ جمعیت كشور بیش از ۶۰ میلیون نفر برآورد شد كه ۵/۲۹ میلیون نفر آنها زن و ۵/۳۰ میلیون نفر مرد بوده اند. این در حالی است كه در سال۸۳ از جمعیت ۵/۶۷ میلیونی كشور، ۳۳/۴ میلیون نفر زن هستند و حدود ۵/۵۹ درصد كل زنان كشور در سن باروری ۱۵ تا۴۹ سال قرار دارند.
آیا به پژوهش ها اعتماد كنیم بسیاری از كارشناسان و متخصصان مسائل اجتماعی چندان به حاصل برخی پژوهش ها و بسیاری از آمار ارائه شده اعتقادی ندارند، بویژه آنكه برخی از آمار و اعداد و ارقام می توانند حساسیت زا باشند و در عین حال اساس تصمیمات یا سیاستگذاری هایی غلط را پی ریزی كنند. از جمله این كارشناسان می توان به دكتر منیره نوبخت، رئیس شورای فرهنگی- اجتماعی زنان شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره كرد. وی در مورد كلیت آمار و نیز پژوهش های میدانی بویژه بارویكرد زنان می گوید: من در شورای عالی انقلاب فرهنگی و حتی مركز آمار ایران چند بار این موضوع را مطرح كرده ام كه از ارائه چنین آماری بدون مستندسازی، تحقیق و پژوهش های علمی دقیق جلوگیری شود چون اكثر چنین آمارها یا پیشینه تحقیقی قابل استناد ندارند یا مستند به پژوهش های میدانی ضعیفی هستند كه می تواند تهدیدی برای مسائل ملی كشور باشد.
وی در ادامه عنوان می كند: آنگونه كه من مطالعه كرده ام و در جلسه ای به رئیس مركز آمار هم گفته ام حتی در قانون این مركز به كنترل آمار اشاره شده است. یعنی باید آمارها و تحلیل های آماری در سطح كشور حتما به تایید آنها رسیده باشد. رئیس مركز آمار هم صحبت مرا تصدیق كرد، اما به هر حال باید به این موضوع رسیدگی شود. چون برنامه ریزی ها، سیاستگذاری ها و تصمیم گیری های مسئولان و مدیران اگر بر مبنای آمار غلط شكل گیرد، كشور را با آفت های بزرگی رو در رو می سازد.
به هر حال ما كه در شورای فرهنگی- اجتماعی زنان فعالیت می كنیم و مستقیما با چنین مسائلی برخورد داریم، به عینه می بینیم كه بسیاری از آمارها اشتباه هستند به طور مثال اینكه تمایل دختران به تجرد بالا رفته است به هیچ وجه نمی تواند مبنای دقیق علمی داشته باشد.
دكتر منیره نوبخت كلیت موضوع را مبنی بر افزایش سن ازدواج می پذیرد و این چیزی است كه می توان آن را بدون پژوهش علمی هم در پیرامون خود مشاهده كرد، اما از این زاویه دید اجازه نداریم دست به اغراق های به ظاهر علمی بزنیم. سن ازدواج در دختران و پسران به طوركل افزایش داشته و نمی توان آن را متعلق به دختران دانست، بررسی های ما نشان می دهد در سال ۸۳ در مقطعی با كاهش و در مقطعی هم با افزایش روبه رو بوده ایم. به عبارت دیگر سیر صعودی روند منظمی را طی نمی كند.
وی از طرحی جامع در جهت سیاست های تشكیل خانواده خبر می دهد كه در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده و برای پیدا كردن ساز و كارهای اجرایی به مجلس شورای اسلامی ارائه شده است: تلاش می كنیم به جای سازمان ملی جوانان سازمانی به نام جوانان و خانواده تشكیل شود یا اینكه سازمان دیگری با این نام پی ریزی شود، مجلس ششم نیز پیشنهاد تشكیل شورای عالی خانواده را داد كه ما هم با آن موافق بودیم، اگرچه معتقدیم در حد شورا نمی تواند كارگر باشد یعنی سازوكارهای اجرایی اهمیت فوق العاده ای در این مقوله دارد. درهر حال من احساس می كنم جوانان ما نیازی به تشویق برای ازدواج ندارند، چرا كه آنها علاقه مند به ازدواج هستند، اما باید مشكلات را مرتفع كنیم و رفع موانع و مشكلات جوانان بویژه برای ازدواج باید از اولویت دارترین موضوعات دولت جدید باشد.
اگر به پژوهش ها اعتماد كنیم در سال ۷۴ پژوهشی از سوی استانداری یزد در زمینه عوامل تسریع در ازدواج و نیز عكس آن انجام شده كه نشان می دهد از جمله مولفه های پایین آوردن سن ازدواج؛ عشق و علاقه ۱۴/۴ درصد و نگرش خانواده به امر ازدواج ۱۳/۴ درصد است. همچنین از جمله عوامل تاخیر می توان به موارد زیر اشاره كرد: اشتغال به تحصیل ۳۴/۲ درصد، نبودن همسر دلخواه۹‎/۲درصد، تهیه جهیزیه۴‎/۴ درصد، وضعیت ظاهری و مهریه ۲درصد.
تحقیقات مشابهی در بوشهر نشان داده؛۱- مهریه های سنگین علت بالا رفتن سن ازدواج است.۲- هرچه افراد از نظر اقتصادی در سطح بالاتری قرار داشته باشند، اختلاف سنی در ازدواج نادیده گرفته می شود. ۳- زنان نسبت به مردان در سن پایین تری ازدواج می كنند.۴- میزان مهریه با میزان تحصیلات در ارتباط است. ۵- خانواده ها نقش اساسی در تعیین همسر برای فرزندان خود دارند.۶- عوامل جغرافیایی در انتخاب همسر و سن ازدواج تاثیر دارد و اما تهران:
یك پژوهش صورت گرفته از سوی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مورد اولویت ها و ملاك های جوانان برای ازدواج حاكی از آن است كه ۸۷ درصد پاسخگویان با ازدواج موافق و ۸درصد مخالف بوده اند. سن مناسب ازدواج مردان از نظر مردان ۲۶سالگی و از نظر زنان ۲۷سالگی عنوان شده كه در مقابل سن مناسب ازدواج برای زنان از نظر زنان ۲۲سالگی و از نظر مردان ۲۱سالگی بوده است.
۸۸درصد از پاسخگویان تفاهم اخلاقی را مهمترین معیار برای ازدواج و اولویت دارترین موضوع در انتخاب همسر ذكر كرده اند. این آمارها در حالی از سوی مراكز و موسسات مختلف ارائه می شود كه بسیاری از كارشناسان نیز به هیچ وجه آنها را منفی ارزیابی نمی كنند و به عبارت دیگر اعتقاد برخی از متخصصان آن است كه نباید از بالا رفتن سن ازدواج هراسی در دل جامعه ایجاد كرد. آیا شما هم چنین نظری دارید؟

منبع : روزنامه همشهری