پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


تحولات بازار نفت خام


تحولات بازار نفت خام
به این ترتیب، قیمت های نفت خام توانستند به افق های جدیدی دست یابند؛ به گونه ای كه متوسط قیمت سبد نفت خام اوپك با افزایش ۷۹/۱ دلار هر بشكه به سطح بی سابقه ۷۸/۵۶ دلار هر بشكه دست یافت. افزایش قیمت های نفت خام در مناطق آمریكا و اروپا شدت بیشتری داشت. متوسط قیمت نفت خام وست تگزاس اینتر مدیت كه شاخص بازارنفت خام آمریكا محسوب می شود، توانست در هفته مورد بررسی با افزایش ۹۸/۲ دلار هر بشكه به ۹۴/۶۳ دلار هر بشكه صعود كند و متوسط قیمت نفت خام برنت كه شاخص بازار نفت اروپا است با افزایش ۷۲/۲ دلار هر بشكه به ۳۹/۶۳ دلار هر بشكه رسید. ارقام ذخیره سازی تجاری بنزین و فرآورده های میان تقطیر در آمریكا كه مؤسسهAPI آن را منتشر كرد، توانست تأثیر چشمگیری بر قیمت های نفت برجای بگذارد. آمار منتشر شده نشان داد كه ذخیره سازی های تجاری بنزین به میزان ۴۹/۱ میلیون بشكه كاهش داشته است. كاهش ذخیره سازی های بنزین در زمانی كه بازار نفت آمریكا به اوج فصل رانندگی نزدیك می شود، تأثیر عمده ای بر قیمت های نفت داشت. به ویژه این كه حوادث ومشكلات فنی نیز كه پی در پی در پالایشگاه های این كشور اتفاق افتاد، توجه محافل نفتی را به خود جلب كرده بود. این حوادث كه از چند هفته پیش آغاز شده بود، در هفته مورد بررسی نیز به وقوع پیوست و سبب افزایش نگرانی های بازار نفت شد. شركت «بی.پی» چند واحد پالایشی را در پالایشگاه ۴۶۰ هزار بشكه ای خود در تگزاس- آمریكا برای بازرسی فنی تعطیل كرد. شركت «كونوكو فیلیپس» نیز اعلام كرد چند واحد پالایشی در پالایشگاه ۳۰۶ هزار بشكه ای خود در الینویز- آمریكا را به دلیل قطع برق تعطیل كرده است. پالایشگاه «پریمكور» در آمریكا نیز با ظرفیت ۱۷۵ هزار بشكه به دلیل مشكلات فنی، واحدهای خود را تعطیل كرد.
یك آتش سوزی در پالایشگاه ۲۰۰ هزار بشكه ای متعلق به شركت «سانوكو» در فیلادلفیا- آمریكا سبب متوقف شدن عملیات این پالایشگاه شد. شركت «والرو» نیز اعلام كرد تولید بنزین در یك پالایشگاه خود در تگزاس- آمریكا به میزان ۵۰ هزار بشكه در روز را متوقف كرده است. دامنه حوادث و مشكلات پالایشگاهی ژاپن را نیز در برگرفت. به دلیل وقوع زلزله در این كشور، عملیات پالایشگاه ۱۴۵ هزار بشكه ای متعلق به شركت «نیپون اویل» متوقف شد، همچنین این زلزله كه با شدت ۸/۶ در مقیاس ریشتر اتفاق افتاد، سبب شد كه عملیات سه نیروگاه هسته ای به طور خودكار متوقف شود. این حوادث، موجب شد كه قیمت بنزین در بازارهای مختلف جهانی به ویژه در آمریكا، با شدت بیشتری در قیاس با قیمت های نفت خام، افزایش یابد؛ به گونه ای كه متوسط قیمت های بنزین در بازارهای بین المللی ۴ تا ۶ دلار هر بشكه، در هفته مورد بررسی افزایش یافت كه كاملاً چشمگیر بود. به این ترتیب، میزان ذخیره سازی های تجاری بنزین در آمریكا به ۶۱/۲۰۷ میلیون بشكه كاهش یافت كه ۷/۲ میلیون بشكه كمتر از زمان مشابه در سال گذشته بود و ۳۰۰ هزار بشكه نیز كمتر از سطح متوسط پنج سال پیش از آن قرار داشت. در حقیقت، تعطیلی پی در پی پالایشگاه ها در آمریكا سبب شده بود كه نرخ بهره برداری از پالایشگاه ها به میزان ۱/۱ درصد كاهش یابد و به ۲/۹۴ درصد برسد كه ۵/۱ درصد نیز از زمان مشابه در سال گذشته كمتر بود. تحلیل گران معتقدند كه پالایشگران، به دلیل سود بالای پالایشی در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، عملیات تعمیر و نگهداری پالایشگاه هایشان را به تأخیر انداخته اند و اكنون با مشكلات فنی متعددی روبه رو شده اند. البته برخی از تحلیل گران نیز معتقدند كه این تعطیلی ها ممكن است ساختگی باشد تا سبب تشدید روند صعودی قیمت های فرآورده شود و سود پالایشی بیشتری را برای پالایشگران به همراه بیاورد. به هرحال این موضوع، تأثیر خود را بر ذخیره سازی های تجاری فرآورده های میان تقطیر نیز برجایی گذاشت. براساس گزارش مؤسسهAPI ، ذخیره سازی تجاری سوخت دیزل در آمریكا نیز با كاهش ۵۵/۱ میلیون بشكه به ۴۳/۷۴ میلیون بشکه كاهش یافت که ۵۰۰ هزار بشکه کمتر از زمان مشابه در سال قبل و۳۰۰ هزار بشکه نیز از متوسط پنج سال گذشته پایین تر بود. کاهش این ذخیره سازی ها نیز به رونق بیشتر قیمت ها کمک کرد. میزان ذخیره سازی های راهبردی نفت خام(ذخایر راهبردی نفتی) در آمریکا در هفته مورد بررسی، براساس گزارش دولت این کشور، با افزایش ۷۰۰ هزار بشکه به ۹/۶۹۸ میلیون بشکه رسید. این موضوع سبب شد که محافل نفتی در آمریکا خواستار آزاد کردن بخشی از این ذخایر شوند تا به این وسیله قیمت های نفت خام تعدیل شود، اماآقای «جان اسنو»، وزیر خزانه داری آمریکا، همواره اعلام کرده است که ذخایر راهبردی نفتی این کشور تنها در شرایط بحرانی به بازار عرضه خواهد شد؛ یعنی هنگامی که قطع ناگهانی عرضه سبب کمبود جدی نفت خام در بازار شود. موضع گیری آژانس بین المللی انرژی اتمی برضد فعالیت های هسته ای صلح آمیز ایران درهفته گذشته نیز، یکی دیگر از عواملی بود که به تشدید روند صعودی قیمت های نفت منجر شد. به دنبال نپذیرفتن پیشنهادهای اروپا از سوی ایران، شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قطعنامه ای برضد ایران تصویب کرد. برخی از رسانه ها از زبان دیپلمات های اتحادیه اروپا اعلام کرده اند، چنانچه کشورمان این قطعنامه را نپذیرد، آنها برای ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل تلاش خواهند کرد. این اظهارات موجب شد که نگرانی های بازار نفت تشدید شود، به ویژه این که اداره اطلاعات انرژی در آمریکا وابسته به وزارت انرژی این کشور نیز، اعلام کرده است که براساس تولید ماه ژوئیه ۲۰۰۵، ظرفیت مازاد تولید نفت در کشورهای عضو اوپک به صفر رسیده و تنها عربستان سعودی دارای ظرفیت مازادی به میزان ۹/۰ تا ۴/۱ میلیون بشکه در روز است، در حالی که بازار نفت به وجود چنین ظرفیت مازادی در عربستان اطمینان ندارد. علاوه بر آنچه بیان شد، انتشار آخرین ارزیابی های آژانس بین المللی انرژی (IEA) نیز، به نگرانی های موجود در بازار نفت دامن زد. برآوردهای این آژانس در مورد تولید نفت خام اوپک در ژوئیه ۲۰۰۵ نشان داد تولید ده کشور عضو اوپک ( اوپک بدون عراق) به ۷۴/۲۷ میلیون بشکه در روز رسیده است که ۲۶۰ هزار بشکه در روز کمتر از سقف تولید این سازمان (۲۸ میلیون بشکه در روز) قرار دارد. به عبارت دیگر، این آمار نشان می دهد، به رغم کنار گذاشتن سهمیه بندی ها ازسوی اوپک، این سازمان در ماه ژوئیه نتوانسته است سقف رسمی تولید خود را تکمیل کند. اظهارات برخی از مقامات نفتی اوپک نیز به رواج این نگرانی ها کمک کرد. «رافایل رامیرز»، وزیر نفت ونزوئلا، اعلام کرد اوپک هر اقدامی که می توانسته برای افزایش عرضه نفت به كارگرفته و مشکلات بازار نفت، موضوعی ساختاری است و کوتاه مدت نیست؛ بنابراین قیمت ها درسطح كنونی باقی خواهند ماند. «هوگو چاوز»، رئیس جمهوری این کشور، نیز اعلام کرد: دوره نفت ارزان قیمت به پایان رسیده است. آقای «العطیه»، وزیر نفت قطر، نیز اظهارداشت: اوپک هر اقدامی را که می توانسته برای افزایش تولید خود به كارگرفته است تا قیمت های نفت خام تعدیل شوند و در حال حاضر نیز بازارهای بین المللی نفت، خود را با قیمت های بالا تطبیق داده اند. در این میان الصباح، رئیس اجلاس اوپك و وزیرنفت كویت، برای آرام كردن بازار در بیانیه ای كه اوپك آن را منتشر كرد، اعلام كرد اوپك تعهد خود را برای حفظ ثبات بازار تكرار می كند به گونه ای كه هماهنگ با رشد بالای اقتصاد جهانی باشد و اوپک، به ویژه رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه را در نظر خواهد گرفت. او گفت: اگر بازار تقاضا کند، اوپک می تواند نفت خام بیشتری را عرضه کند، زیرا این سازمان ۲ میلیون بشکه در روز ظرفیت مازاد دارد و تولید اوپک نیز درژوئیه ۲۰۰۵ به ۴/۳۰ میلیون بشکه در روز رسیده و این افزایش تولید سبب شده است که مقدار عرضه در بازار نفت از مقدار تقاضا فزونی بگیرد؛ به گونه ای که در دو سال گذشته میزان ذخیره سازی ها به بیش از متوسط پنج ساله افزایش یافته است. این اظهارات که برای تعدیل قیمت ها ابراز شده بود، نتوانست تأثیری بر روند صعودی قیمت ها به جای بگذارد. به ویژه این که «شمخی فرج»، مدیر عامل بازاریابی نفت عراق، اعلام کرد که صادرات نفت خام این کشور دراوت ۲۰۰۵ به ۵/۱ میلیون بشکه در روز کاهش خوهد یافت، درحالی که در ماه گذشته صادرات نفت خام این کشور در محدوده ۷/۱ میلیون بشکه در روز قرار داشت. در واقع، عراق در ماه ژوئیه توانسته بود با پمپ کردن نفت کرکوک به سیهان به میزان ۳/۴ میلیون بشکه و فروش این نفت که به طور منقطع به بندر سیهان در ترکیه فرستاده شده بود، صادرات خود را به ۷/۱ میلیون بشکه در روز برساند. این صادرات به دلیل انفجار خط لوله صادراتی کرکوک- سیهان متوقف شد و در حال حاضر، نیز صادرات نفت خام عراق از جنوب این کشور در ۴۵/۱ میلیون بشکه در روز جریان دارد. برآوردهای آژانس بین المللی انرژی درباره عرضه و تقاضای جهانی نفت خام نیز توانست قیمت های نفت خام را تقویت کند. آژانس بین المللی انرژی برآوردهای پیشین خود درباره عرضه تقاضای جهانی نفت خام را بازنگری براین اساس، آژانس بین المللی انرژی، عرضه نفت خام غیراوپک را برای سه ماه چهارم سال ۲۰۰۵ به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز كاهش داد و آن را ۷/۵۱ میلیون بشکه در روز پیش بینی کرد. آژانس بین المللی برای مجموع سال ۲۰۰۵ نیز، عرضه نفت غیراوپک در پیش بینی های خود را به میزان ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و آن را ۸/۵۰ میلیون بشکه تخمین زد.آژانس بین المللی انرژی تخمین خود در مورد عرضه غیراوپک در سال ۲۰۰۶ را نیز بازنگری نزولی كرد وآن را با کاهش۴۰۰ هزار بشکه در روز، ۵۲ میلیون بشکه در روز پیش بینی کرد. به این ترتیب، تقاضا برای نفت اوپك در سه ماه چهارم سال ۲۰۰۵ به میزان ۳۰۰ هزار بشکه در روز و در مجموع سال ۲۰۰۶ نیز به میزان ۲۰۰ هزار بشکه در روز در تخمین های آژانس بین المللی انرژی افزایش یافت. این ارقام نشان داد که به رغم ناتوانی اوپک در تکمیل کردن سقف تولید خود (براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی) وابستگی جهان در آینده نزدیک به نفت اوپک افزایش خواهد یافت، زیرا کشورهای تولید کننده غیراوپک مانند نروژ، انگلیس، مکزیک و روسیه نخواهند توانست آن گونه که پیش از این تصور می شد، تولید خود را افزایش دهند. عوامل یادشده سبب شدند که بورس بازان نیز در بازارهای بورس به افزایش خالص وضعیت خرید خود اقدام کنند که به نوبه خود به تشدید روند صعودی قیمت های نفت خام منجر شد. در بازار بورس نایمکس، بورس بازان خالص وضعیت خرید خود را با افزایش ۹۱۸/۸ هزار برگه از ۰۷/۲۶ هزار برگه به ۹۸۸/۳۴ هزار برگه رساندند. به هر حال، عوامل یادشده سبب شدند که به تدریج قیمت های نفت خام مرزهای پیشین را پشت سر بگذارند؛ به گونه ای که قیمت سبد اوپک در پانزدهم ماه اوت توانست به ۰۶/۵۹ دلار هر بشکه افزایش یابد. هم اکنون بسیاری از تحلیل گران بر این باورند که بازار باید خود را برای قیمت های بالاتر نفت آماده کند و ممکن است به دلیل کمبود ظرفیت های بالادستی و پایین دستی، به زودی قیمت نفت خام به ۷۰ دلار هر بشکه افزایش یابد.
منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا


همچنین مشاهده کنید