شکستگی ستون فقرات

شكستگی مهره‌های ستون فقرات به علت پوكی استخوان از سایر انواع شكستگی‌ها متفاوت است زیرا در این موارد شكستگی استخوان دیده نمیشود، بلكه تغییری در شكل مهره‌ها دیده میشود. در ستون فقرات طبیعی و سالم، مهره‌ها شبیه آجرها یا جعبه‌ها هستند. در هنگام پوكی استخوان، از دست دادن استخوان ممكن است منجر به فشردگی و له شدن و از دست دادن ضخامت قسمت پشت، وسط یا جلوی مهره‌ها شود.
ستون فقرات به مناطق گردنی سینه‌ای و كمری تقسیم می‌گردد بطوریكه در قسمت گردنی، هفت مهره، در قسمت سینه‌ای ۱۲ مهره و در قسمت كمری پنج مهره وجود دارد. فقط در مهره‌های سینه‌ای و كمری معمولاً پوكی استخوان ایجاد میشود كه احتمالاً به این علت است كه این مهره‌ها نسبت به مهره‌های گردنی، فشار بیشتری را متحمل می‌گردند. مهره‌هایی كه بیشتر دچار پوكی استخوان می‌گردند آنهایی هستند كه در قسمت وسط و پایین مهره‌های سینه‌ای و نیز قسمت بالایی مهره‌های كمری قرار دارند. شكستگی ستون فقرات در پوكی استخوان ممكن است به علت زمین خوردن و سقوط ایجاد شود اما در اكثر موارد بطور خودبخودی یا بر اثر فعالیتی مثل سرفه كردن، خم شدن، بلند شدن یا چرخیدن ایجاد می‌گردند.
علایم و نشانه‌های شكستگی:
علایم شكستگی ستون فقرات بسیار متنوع می‌باشند. در دو سوم موارد ممكن است هیچ دردی و یا درد خیلی كمی در هنگام شكستگی وجود داشته باشد، در حالیكه در سایر موارد درد بسیار شدیدی ایجاد میشود.
درد معمولاً در قسمت پشت و در محدوده مهره بمتلا میباشد و اغلب به سمت جلوی بدن كشیده میشود. این درد اغلب شدید بوده و ممكن است برای چند روز یا چند هفته باقی بماند. در اكثر موارد، بهبودی تدریجی در عرض چندماه یا حتی چند سال رخ می‌دهد. گرچه بعضی از افراد ممكن است بعد از چندماه هیچ دردی نداشته باشند، در عده‌ای ممكن است این درد برای مدتهای طولانی باقی بماند.
از آنجائیكه كمر درد و پشت رد یك شكایت شایع در بین مردم میباشد و شكستگی‌های ستون فقرات نیز همیشه همراه با درد نیستند، درد در كسی كه كه دچار شكستگی ستون فقرات است ممكن است به علل شایع دیگری مثل آرتریت یا مشكلات دیسك باشد.
در بعضی بیماران، پیدا كردن علت واقعی درد مشكل میباشد اما یك نكته و قاعده مفید در این موارد وجود دارد كه شكستگی‌های ستون فقرات كه به علت پوكی استخوان ایجاد شده‌اند باعث انتشار درد به قسمت پایین پاها نمی‌شوند (سیاتیك). این وضعیت معمولاً به علت مشكلات دیسك ایجاد می‌گردد.
سایر اثرات شكستگی‌ها:
شكستگی‌های ستون فقرات همچنین ممكن است باعث ایجاد تعدادی از علایم ناراحت كننده شوند. وقتی چند مهره دچار این وضعیت میشود، ممكن است قد فرد از یكی دو سانتیمتر تا حدود ۱۵ سانتیمتر یا بیشتر كوتاه شود. این كوتاه شدن قد معمولاً در عرض چندین سال اتفاق می‌افتد. این وضعیت ممكن است توسط خود فرد تشخیص داده شود زیرا مثلاً قبلاً می‌توانسته از قفسه‌های بالای آشپزخانه چیزی را بردارد اما اكنون نمی‌تواند این كار را بكند.
كوتاه شدن قد اغلب همراه با خمیدگی ستون فقرات و ایجاد قوز میباشد. این تغییر در شكل ستون فقرات باعث میشود كه سینه و شكم به سمت داخل كشیده شوند، شكم برآمده شود و خط كمری از بین برود.
این تغییرات باعث مشكلات بدنی و روانی زیادی برای شخص می‌گردند. تركیب درد و تغییر شكل ستون فقرات اغلب ایجاد محدودیتهایی در فعالیتهای روزانه مثل خرید كردن، خانه‌داری،‌ باغبانی و ایستادن یا نشستن، به مدت طولانی می‌كند. در موارد خیلی شدید، سینه به قدری به سمت پایین كشیده میشود كه دنده‌های تحتانی در تماس با استخوان لگن قرار می‌گیرند و تغییر شكل شدیدی ایجاد می‌كنند. بعلاوه قفسه سینه كوچكتر شده و برای اتساع ریه‌ها فضای كافی وجود ندارد و در نتیجه تنگی نفس به خصوص در هنگام فعالیت ایجاد میشود. وقتی خمیدگی ستون فقرات خیلی زیاد شود، بیمار به سختی می‌تـواند سرش را بلند كند و این كار باعث گردن درد و سردرد میشود.
تغییر در شكل بدن و پیامدهای آن باعث میگردد كه اعتماد به نفس فرد كاهش یافته و اغلب در فعالیتهای اجتماعی او تاثیر می‌گذارد. به علت از بین رفتن خط كمری و برآمدگی شكم، بسیاری از افراد در پیدا كردن لباس مناسب و اندازه برای خودشان دچار مشكل می‌گردند.
بسیاری از بیماران از زمین خوردن وسقوط می‌ترسند كه این امر باعث محدودیت در فعالیتهای فیزیكی و اجتماعی آنها میشود و عجیب نیست كه افسردگی در این بیماران شایع است.

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران