نحوه درمان سکته قلبی

اگر شما درد شدیدی در سینه احساس می كنید، احساس عرق ریزش و سرما دارید و حالت تهوع هم داریدر، ممكن است دچار سكته قلبی شده باشید. سكته قلبی وقتی اتفاق می افتد كه یك شریان كرونری كه معمولاً قبلاً هم باریك شده بود، به طور كامل مسدود گردد.
هنگامیكه شما دچار سكته قلبی می شوید و اورژانس را خبر می كنید، آنها ابتدا از طریق ماسك صورت به شما اكسیژن می رسانند و یك سرم هم از طریق ورید به شما وصل می كنند تا بتوانند سایر داروها را از این طریق به شما تزریق نمایند. همچنین الكترودهای الكتروكاردیوگرام به شما وصل می شوند تا نوار قلبی شما گرفته شود. برای تسكین درد سینه، یك آمپول مورفین به شما تزریق می گردد و نیز برای اینكه حالت تهوع شما متوقف گردد، دارویی به شما داده می شود.
از بین بردن لخته خون
در مراحل اولیه بعد از بروز سكته قلبی، مهمترین درمان اولیه، دادن داروهایی است كه باعث از بین بردن و حل شدن لخته خون می گردد كه در بعضی مواقع، این عمل قبل از اینكه فرد به بیمارستان برسد شروع می شود. گرچه ممكن است عجیب به نظر برسد، اما جویدن یك قرص آسپرین می تواند راه خوبی برای شروع لوند حل شدن لخته باشد. آسپرین از طریق مخاط دهان جذب شده و فوراً شروع به رقیق كردن خون می كند. به غیر از آسپرین، داروهای جدید دیگری هم وجود دارند كه در دسترس می باشند. در ۱۰ سال اخیر، تغییر مهمی در روش درمان سكته های قلبی ایجاد شده است، زیرا ما امروزه دارای داروهای قدرتمندی هستیم كه باعث حل شدن لخته خون می شوند و همانگونه كه می دانیم این لخته خون، منشاء تمام مشكلات می باشد. این داروها را اصطلاحاً داروهای "ترومبولیتیك" (Thrombolytics) می نامند و به صورت تزریقی به بیمار داده می شوند. شایع ترین دارو از این گروه از داروها كه در سرتاسر جهان مصرف می گردد، داروی "استرپتوكیناز" می باشد، اما در بعضی موارد، داروی گرانقیمت تری به نام TPA‌یا فعال كننده پلاسمینوژن بافتی ، ترجیح داده می شود.نكته اساسی در داروهای ترومبولیتیك، این است كه اگر این داروها در عرض ۶ ساعت بعد از وقوع سكته قلبی تزریق شوند، تأثیر زیادی خواهند داشت، زیرا بعد از این مدت عضلات قلب ممكن است حتی اگر لخته هم از بین برود و شریان كرونری دوباره باز شود، صدمه بدی دیده باشند. بیشترین تأثیر داروی استرپتوكیناز وقتی خواهد بود كه در همان ساعت اول بعد از وقوع سكته قلبی، تزریق شود، اما اگر این كار انجام نشد، هنوز هم می توان تا ۱۲ ساعت اول این دارو را تزریق نمود.استفاده از این داروهای قدرتمند حل كننده لخته، بدون خطر نیز نمی باشد، اما بررسی هایی كه بر روی دهها هزار نفر از افرادی كه سكته قلبی كرده اند و این داروها به آنها تزریق شده است، نشان می دهد كه مزایای آنها خیل بیشتر از معایبشان می باشد. از آنجایی كه داورهای ترومبولیتیك، لخته های خون را حل می كنند، افراد را نیز بیشتر مستعد خونریزی می كنند. در بعضی بیماران، این وضعیت ممكن است خطرات زیادی ایجاد كند. برای مثال، افرادی كه اخیراً تحت عمل جراحی بزرگی قرار داشته اند، یا یك سكته مغزی كرده اند و یا اینكه خونریزی از زخم معده داشته اند، باید از داروهای دیگری استفاده نمایند.
اگر به شما استرپتوكیناز تزریق شد، به شما یك كارت داده خواهد شد تا مشخص گردد كه شما این دارو ا دریافت كرده اید و د چه تاریخی این تزریق انجام شده است. این كارت به علل زیر به شما داده خواهد شد:
- اكثر افراد، بعد از ۵ روز كه به آنها استرپتوكیناز تزریق شد به آن مقاومت نشان می دهند و این مقاومت می تواند ه مدت یكسال یا بیشتر باقی بماند.
- بنابراین اگر شما در طی این مدت دوباره به داروهای ترومبولیتك نیاز پیدا كردید، بجای استرپتوكیناز، به شما داروی گران قیمت tPa تزریق خواهد شد.
- اهمیت زیادی دارد كه شما همیشه این كارت را همراه خود داشته باشید تا در صورت دوباره رفتن به بیمارستان، پزشكان با مشاهده آن بتوانند داروی مناسب را به شما تزریق نمایند.
تنظیم ضربان قلب
در مراحل اولیه بعد از سكته قلبی، عضله آسیب دیده قلب می تواند خیلی تحریك پذیر بوده و ایجاد بی نظمی هایی در ریتم قلب نماید كه بعضی از این بی نظمی ها می توانند موجب توقف كامل قلب شوند. متأسفانه به همین علت است كه بعضی از افراد بعد از اینكه دچار درد سینه شدند و قبل از اینكه كمك پزشكی به آنها رسانده شود در منزل می میرند. این بی نظمی های ریتم قلب كه اصطلاحاً به آن "آریتمی قلبی" گفته می شود را می توان با استفاده از یك شوك الكتریكی كه شما حتماً آن را در فیلماهی تلویزیونی یا سینمایی دیده اید، به خوبی درمان نمود. افرادی كه به این شوكهای الكتریكی نیاز دارند، بیهوش هستند و بنابراین نیازی نیست كه برای انجام این كار، آنها را بیهوش نماییم. متأسفانه این روش فقط وقتی اثر می كند كه از توقف قلب بش از چند دقیقه نگذشته باشد. به همین دلیل است كه مأموران اورژانس باید همیشه این وسیله همراهشان باشد.
در بیمارستان، معمولاً افرادی كه دچار سكته قلبی شده اند را در بخش ویژه ایی به نام "بخش مراقبتهای قلبی" یا اصطلاحاً "سی.سی.یو" (CCU) بستری می كنند و در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از وقوع سكته قلبی كه خطرناكترین زمان می باشد، به دقت ریتم قلبی بیماران ارزیابی و مراقبت می گردد. اگر ریتم قلبی شروع به نامنظم شدن كرد، معمولاً می توان با استفاده از داروهای مخصوصی آن را كنترل نمود و این بی نظمی ها آنقدر شدید نخواهند شد كه نیاز به انجام شوك الكتریكی باشد. بعد از این مدت، خطر بروز بی نظمی های قلبی به مراتب كمتر خواهند شد و داروهایی مثل داروهای بتابلوكر تجویز می گردد تا از بروز دوباره آنها جلوگیری شود.
بهبودی از سكته قلبی در بیمارستان
بدترین دوره زمانی بعد از وقوع سكته قلبی، یك یا دو روز اول آن می باشد كه در طی این زمان، شما معمولاً در بخش سی.سی.یو تحت مراقبت شدیدی هستید. بعد از این مدت، اكثر افراد، دیگر دردی احساس نخواهند كرد و می توانند از جای خود بلند شوند. بعد از ۵ تا ۷ روز كه از سكته قلبی گذشت، شما قادر خواهید بود كه بیمارستان را ترك كرده و به خانه بروید، اما بعضی از افراد (بخصوص بیماران پیر وسالخورده) ممكن است لازم باشد كه مدت بیشتری در بیمارستان بستری شوند.در هفته اول، گرچه شما دیگر دردی نخواهید داشت اما ممكن است احساس خستگی نمایید و كمی هم درجه حرارت شما بالا برود. این وضعیت معمولاً بعد از مدتی كه روند التیام شروع می گردد، بهبود خواهد یافت. كم كم قسمتهای آسیب دیده عضلات قلب التیام یافته و مثل همه جای بدن كه دچار صدمه و زخم می شود، یك جای زخم بر آن باقی می ماند. این جای زخم به مدت حدود ۴ تا ۶ هفته بعد از سكته قلبی تقریباً كامل می گردد.
مرخص شدن از بیمارستان
بعد از همه مراقبتهایی كه در بیمارستان انجام می شود، اغلب احساس عجیبی در برگشتن به خانه پیدا می گردد. طبیعتاً شما در مورد كارهایی كه می توانید و كارهایی كه نمی توانید انجام بدهید، نگرانی هایی خواهید داشت و همسر شما ممكن است حتی بیشتر از شما نگران باشد! در واقع، انجام بیشتر كارهایی كه در خانه صورت می گیرد كاملاً بی خطر می باشد اما باید ا هرگونه فعالیت فیزیكی سنگین در چند هفته اول، خودداری نمود. بخاطر داشته باشید كه بعضی از كارهای خانه مثل جارو كشیدن كه باعث صرف انرژی زیادی می شود نیز جزو فعالیتهای سنگین به حساب می آید و از انجام آنها باید خودداری نمود.اهمیت زیادی دارد كه در این مراحل اولیه بعد از بهبودی از سكته قلبی، خانوده و دوستان شما سعی نكنند كه زیادی و بیش از حد از شما حفاظت كنند. شما ممكن است بعد از سكته قلبی به هر درد كوچكی، حساسیت زیادی نشان دهید، در حالیكه قبلاً به این دردها اهیمتی نمی دادید. گزارش شده است كه حدود ۹۰ درصد افرادی كه سكته قلبی كرده اند در چند هفته اول از دردهای غیر از درد قلبی شاكی بوده اند. با این حال، حدود یك سوم این افراد دچار آنژین قلبی می شوند كه ممكن است احساسی شبیه سكته قلبی به آنها دست دهد. این دردها معمولاً با انجام فعالیت ایجاد می شوند و بعد از استراحت كردن از بین می روند. در چنین مواردی شما باید از قرصهای زیرزبانی TNG كه در بیمارستان به شما داده اند استفاده نمایید. اگر با مصرف یك قرص زیرزبانی، درد همچنان باقی بود، یك قرص دیگر هم می توانید مصرف نمایید و اگر باز هم بعد از ۲۰ دقیقه درد طول كشید باید سریعاً به بیمارستان بروید.
مصرف داروها در خانه
در طی هفته اولی كه شما در بیمارستان بستری هستید، انواع مختلفی از داروها به شما داده می شود كه بعضی از آنها برای درمان عوارض سكته قلبی می باشد و بعضی دیگر برای كاهش خطر بروز مشكلات در طی چند هفته یا ماه آینده هستند.امروزه داروهای گوناگونی وجود دارند كه برای افرادی كه دچار سكته قلبی شده اند تجویز می گرد و پزشك شما تصمیم خواهد گرفت كه كدام دارو برای شما مناسب می باشد.تعجب نكنید اگر می بینید كه فرد دیگری كه سكته قلبی كرده است داروهایش با شما متفاوت می باشد، زیرا هر دارویی مناسب بعضی افراد می باشد.
آسپرین: آسپرین، شایع ترین دارویی است كه تجویز می شود، اما بعضی از افراد به دلایل نمی توانند از آن مصرف كنند (معمولاً به دلیل اختلالاتی كه در معده ایجاد م شود). هدف اصلی از تجویز آسپرین، كاهش چسبندگی پلاكتها كه مسئول ایجاد لخته در خون هستند، می باشد.
داروهای بتابلوكر: این داروها كه باعث بلوك شدن و جلوگیری از اثر هورمون آدرنالین بر روی گیرنده هایی كه در قلب و رگهای خونی وجود دارد می شوند، سبب كاهش خطر بروز یك سكته قلبی دیگر در فرد می گردند. بسیاری از پزشكان از این داروها تجویز می كنند اما در بعضی از افراد مثل كسانی كه دچار آسم، برونشیت یا نارسایی قلبی هستند، داروهای بتابلوكر (مثل آتنولول و پروپرانولول) نباید تجویز گردد.
مهاركننده های ACE: كشف این داروها باعث پیشرفتهای بزرگی در درمان مشكلات قلبی شده است. ACE (یا آنزیم مبدل آنژیوتانسین) باعث افزایش مقدار آنژیوتانسین در گردش خون می شوند. آنژیوتانسین باعث انقباض و تنگ شدن رگهای خونی می شود و سبب می گردد كه بدن، مقادیر بیشتری آب و نمك در خود نگه دارد. مهاركننده های ACE‌با كاهش میزان آنژیوتانسین، از بروز سكته های قلبی و نارسایی قلبی در افراد می كاهند.
استاتین ها: این گروه از داروهای جدید باعث كاهش كلسترول خون می گردند. این داروها با كاهش مقدار كلسترولی كه در بدن (بویژه در كبد) ساخته می شود، از رسوب آنها در شریانها جلوگیری می كنند. داروهای این گروه شامل لوواستاتین، فلوواستاتین و سیمواستاتین می باشند.
نیتراتها: این داروها از مهمترین داروهایی هستند كه شما در منزل استفاده می كنید. آنها شامل قرصهای زیرزبانی TNG و قرصهای ایزوسوربایددی نیترات می باشند. این داروها در صورتی كه شما دردی در سینه احساس می كنید استفاده می گردند.

منبع : پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران