جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

تابستان و گرمازدگی


تابستان و گرمازدگی
كلمه تابستان همواره یادآور «آب تنی كردن» ، «هندوانه سرخ» و «بازی های شاد كودكانه» است. اما در كنار این واژه ها «گرمازدگی» جزء لاینفك این فصل داغ است. شاید بتوان گفت گرمازدگی شایع ترین پدیده ناشی از افزایش درجه حرارت هوا است. عواقبی كه گرمای هوا می تواند به دنبال داشته باشد، معمولاً به سه دسته تقسیم می شود: گرفتگی عضلانی، خستگی مفرط ناشی از گرما و گرمازدگی. در بین موارد ذكر شده «گرمازدگی» خطرناك ترین پدیده ناشی از گرمای هواست كه در نهایت می تواند به شوك، آسیب مغزی و حتی مرگ منجر شود. در واقع، گرمازدگی پاسخ بدن به حمله ناشی از گرماست.
چه كسانی بیشتر در معرض خطر قرار دارند؟
كودكان، سالمندان و افراد چاق بیش از سایرین در معرض خطر گرمازدگی قرار دارند. همچنین افرادی كه ساعات زیادی از روز را در معرض نور آفتاب قرار می گیرند، به خصوص در روزهای اول تابستان به شدت با خطر گرمازدگی مواجه هستند.
عوامل به وجود آورنده گرمازدگی
* درجه حرارت بالا یا رطوبت بالا (معمولاً در درجه حرارت بالای ٍِ ۳۷ درجه سانتیگراد در رطوبت بالای ۶۰ درصد احتمال بروز این پدیده به طرز قابل توجهی افزایش می یابد.)
* بیماری های قلبی
* عدم استفاده از وسایل لازم جهت حفاظت در برابر نور آفتاب و به مدت طولانی در برابر نور آفتاب قرار گرفتن.
علائم گرمازدگی
* پوست خشك، گرم و قرمز ( در دقایق اولیه حادثه فرد به شدت عرق می كند، اما كم كم از شدت تعرق فرد كاسته می شود و پوست وی خشك و قرمز می شود.)
* تب
* تشنج
* تغییر در وضعیت هوشیاری (فرد حادثه دیده دچار گیجی و هذیان گویی می شود و در بعضی موارد حاد فرد به حالت اغما فرو می رود.)
* نفس نفس زدن
* ضربان سریع، بی نظم و ضعیف (در بعضی موارد ضربان فرد از ۱۵۰ ضربه در دقیقه فراتر می رود).
* سردرد
* حالت تهوع
* چهره برافروخته و قرمز
* بی اشتهایی
* گرفتگی عضلانی
چگونه می توان از بروز گرمازدگی جلوگیری كرد؟
* از قرار گرفتن به مدت طولانی در برابر نور آفتاب خودداری كنید.
* به مقدار زیاد آب بنوشید.
* از لباس های سبك و رنگ روشن استفاده كنید.
* از انجام فعالیت های سنگین بدنی و ورزشی در هوای گرم و در معرض نور آفتاب اجتناب كنید.
* هنگامی كه از خانه خارج می شوید، سعی كنید از مسیرهای سایه دار حركت كنید.
به فرد حادثه دیده كمك كنیم...
* فرد حادثه دیده را از محیط های گرم دور كنید و پاهایش را بالاتر از سطح زمین قرار دهید. این كار سبب تسریع عملیات خون رسانی به مغز می شود.
* با پارچه مرطوب، پوست صورت، گردن، دست ها و پاهای مصدوم را خنك كنید.
* هیچگاه فرد مصدوم را به یك باره وارد آب سرد نكنید. زیرا كاهش ناگهانی درجه حرارت بدن فرد می تواند عواقب وخیمی به دنبال داشته باشد.
* یك قاشق نمك در یك لیتر آب حل كنید و محلول را كم كم به فرد مورد نظر بخورانید.
* از خوراندن آب بسیار سرد به فرد حادثه دیده خودداری كنید.
* بروز علائم شوك (كبودی ناخن ها و لب ها و كاهش سطح هوشیاری) در فرد حادثه دیده بسیار خطرناك است. در این صورت باید سریعاً فرد مصدوم را به نزدیكترین مركز پزشكی منتقل كرد.
تابستان و تعرق بیش از حد
علی رغم اینكه عرق كردن معمولاً پدیده ای آزاردهنده است، اما گرمای پوست بدن را كاهش می دهد و به دفع مواد زائد و سمی موجود در بدن كمك می كند. با این وجود در بعضی مواقع این پدیده طبیعی به یك مشكل واقعی تبدیل می شود كه می تواند زندگی اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و اعتماد به نفس او را كاهش بدهد. مثلاً افرادی كه كف دستشان عرق می كند، گاهی از دست دادن با دیگران امتناع می كنند. هر فردی به طور معمولی روزانه معادل یك لیتر عرق می كند، در حالی كه گاهی ورزشكاران ۴ تا ۵ لیتر در ساعت نیز عرق می كنند. اما شما باید توجه كنید كه تعرق بیش از حد، هیچ ربطی به بهداشت شخصی شما ندارد و عرق كردن به این معنی نیست كه شما بهداشت را رعایت نمی كنید یا به اندازه كافی دوش نمی گیرید.
عوامل تعرق بیش از حد
گرما
تعرق، یك فرایند طبیعی برای كاستن دمای بدن است. وقتی درجه حرارت محیط افزایش می یابد، بدن بیشتر عرق می كند. بخش اعظم عرق از آب و نمك تشكیل شده است. برای تبخیر این آب، بدن گرمای خود را از دست می دهد، در نتیجه دمای بدن كاهش می یابد. همچنین از طریق غدد پوست مواد سمی خود را از دست می دهد. در نتیجه در اصل برای بدن ضروری و مفید است.
استرس
بعضی موقعیت ها و شرایط خاص مثل استرس، اضطراب و شرایط بد روحی- عاطفی باعث آزاد شدن آدرنالین می شوند و تعرق را افزایش می دهند.
تب
افزایش درجه حرارت هوا یكی از مهم ترین عوامل تشدید كننده تعرق است. برای كاستن عواقب ناشی از این پدیده در فصل تابستان موارد زیر را به شما پیشنهاد می كنیم:
- سعی كنید به جای استفاده از لباس های پلاستیكی و یا لباس هایی كه در آنها الیاف مصنوعی به كار رفته است، از لباس های پنبه ای استفاده كنید.
- اگر جنس كفش بد باشد یا از جنس پلاستیك باشد، پا نمی تواند نفس بكشد و تعرق پا افزایش می یابد. بنابراین سعی كنید از كفش های منفذدار استفاده كنید.
- كافئین می تواند باعث تشدید این پدیده شود، از این رو مصرف مواد كافئین دار را كاهش دهید.
در موارد بسیار حاد عمل جراحی آخرین اقدام برای درمان این مشكل است. در این روش بعضی عصب ها قطع می شوند و تاكنون ۹۵ درصد از جراحی های انجام شده با موفقیت همراه بوده اند.
بیماری های فصل تابستان
افزایش درجه حرارت هوا در فصل تابستان، سبب شیوع بیماری هایی می شود كه اگر چه امكان ابتلا به این بیماری ها در تمام فصول سال وجود دارد، اما با شروع تابستان امكان شیوع آنها افزایش می یابد. مسمومیت های غذایی یكی از مهم ترین بیماری های شایع روزهای گرم تابستان هستند كه معمولاً از طریق باكتری های موجود در محیط و یا انگل موجود در غذا، آب، میوه و سبزیجات منتقل می شود.
همچنین عدم پخت یك ماده غذایی برای از بین بردن باكتری های آن و یا آلودگی خود ماده غذایی، می تواند سبب ایجاد مسمومیت شود. افزایش درجه حرارت هوا، رطوبت، نور، نگهداری نامناسب مواد غذایی محیط لازم برای رشد و فعال شدن باكتری ها و انگل ها و در نتیجه فساد مواد غذایی را فراهم می كند. مهمترین نتیجه مسمومیت غذایی استفراغ و برون روی است كه سبب از دست رفتن آب بدن می شود، بنابراین:
* غذایی را كه بیرون از یخچال مانده مصرف نكنید.
* سعی كنید در بیرون از منزل غذا نخورید و یا حداقل غذای خود را از جاهای مطمئن تهیه كنید.
* قبل از مصرف آب، آن را بجوشانید.
* میوه و سبزیجات را به دقت بشویید.
یكی دیگر از بیماری های فصل تابستان آلرژی است. بسیاری از مردم بعد از اینكه مدت زیادی را در بیرون از خانه و در هوای گرم سپری كردند، به محض رسیدن به خانه با لباس هایی كه از شدت عرق خیس شده اند، در جلوی كولر می ایستند. این كار می تواند عواقب خطرناكی به دنبال داشته باشد، بنابراین:
* به محض رسیدن به منزل لباس خود را عوض كنید.
* هیچ گاه بلافاصله در معرض جریان مستقیم باد كولر قرار نگیرید.
در تابستان به دلیل تماس بیشتر انسان با محیط های طبیعی، خطر گزیدگی توسط حشرات و به دنبال آن ایجاد آلرژی و حتی بیماری مالاریا افزایش می یابد. بنابراین:
* سعی كنید در محیط هایی كه احتمال گزیدگی بیشتر است، كمتر از خانه خارج شوید.
* در روز از حشره كش و در شب از پشه بند استفاده كنید.
درنهایت، قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض نور آفتاب، علاوه بر سوختگی درجه (۲)، می تواند باعث پیری زودرس، ایجاد چین و چروك، لكه های قهوه ای و سرطان پوست بشود. از این رو همواره باید احتیاط كرد و از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری نمو د.
منبع : روزنامه همشهری


همچنین مشاهده کنید