کمردرد، درد جوامع مدرن

روز پنج شنبه گذشته قسمت اول مطلبی درباره كمردرد را خواندید كه قسمت دوم آن از نظرتان می گذرد، با این توضیح كه منبع هر دو مطلب سایت خدمات پزشكی ایران است كه متاسفانه روز پنج شنبه از قلم افتاد.اكثر ما گاهی اوقات دچار پشت درد یا كمردردهای ناگهانی می شویم كه فقط یك یا چند روز مدت آن طول می كشد. به غیر از اینكه شما باید مراقب این نوع دردها باشید، نیاز به كار دیگری وجود ندارد و بزودی این دردها را فراموش خواهید كرد. با این حال، بعضی از افراد ممكن است دچار دردهای شدیدتری شوند كه فعالیت روزمره و توانایی كار كردن آنها را محدود می كند.به رغم تمام پیشرفت ها و تكنولوژی مدرن، در بسیاری از موارد، ما قادر نخواهیم بود كه علت دقیق بعضی كمردردها را پیدا كنیم. این دردها می توانند به سبب وارد آمدن صدمات به لیگامان ها، عضلات یا سایر بافت های نرم باشند، اما اغلب پزشك شما در تعیین دقیق این علل، ناتوان است. با این حال، خوشبختانه این عدم توانایی در تشخیص دقیق، معمولا اهمیتی ندارند، زیرا اكثر این دردهای حاد پشت، بدون درمان ،خودشان خود به خود بهبود می یابند.
شایع ترین مشكل، پشت درد یا كمردرد ساده است كه در این موارد، درد فقط در قسمت پشت یا كمر قرار داشته و ممكن است به سمت كفل ها یا قسمت بالای ران امتداد داشته باشد. گاهی اوقات ممكن است این درد در مسیر عصب سیاتیك تا پایین پاها كشیده شود و باعث بروز دردهای سیاتیكی شود. فشار روی عصب سیاتیك ممكن است به علت بیرون زدگی یك دیسك یا صدمات سایر بافت های اطراف آن ایجاد شود و باعث ایجاد درد و گاهی اوقات بی حسی و سوزش در پاها شود. درد سیاتیك نشان دهنده آسیب به عصب سیاتیك است كه بهبودی معمولا به آهستگی صورت می گیرد.گاهی اوقات درد می تواند بقدری شدید باشد كه نیاز به مراجعه فوری به یك پزشك متخصص (ارتوپد یا جراح اعصاب) باشد. همچنین افرادی كه دچار مشكل در كنترل مثانه (ادرار كردن) یا روده ها (دفع مدفوع) هستند یا هرگونه احساس بی حسی یا سوزش در محل كشاله ران یا مقعد دارند یا اینكه دچار ضعف پاها هستند، باید سریعا به پزشك مراجعه كنند، چون این علائم می تواند به علت صدمات شدید به عصب ایجاد شده باشد.
روش درمان
برای بیشتر كسانی كه دچار پشت درد یا كمردردهای حاد می شوند، تنها درمان های ساده مورد نیاز خواهد بود كه عبارتند از:
- داروهای مسكن مثل استامینوفن یا ایبوپروفن (بروفن) مصرف كنید. این قرص ها دارای عوارض كمی هستند و معمولا با مصرف آنها درد شما از بین رفته یا كاهش پیدا می كند.
- یك دوره كوتاه مدت استراحت در بستر مفید است، اما اگر مدت آن خیلی زیاد شود می تواند وضعیت را بدتر كند. اگر درد شما شدید است، باید روی تخت صاف به مدت دو روز دراز بكشید. بعد از آن، شما می توانید شروع به راه رفتن در اطراف كنید و در همان حال مراقب پشت و كمر خود هم باشید. شما كم كم باید فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرید.یك كیسه یخ كه بر پشت خود قرار می دهید، می تواند به تسكین درد كمك كند. همچنین می توانید به جای آن از كیسه آب گرم یا یك دوش داغ استفاده كنید، گرچه در دراز مدت تفاوتی بین مصرف آنها وجود ندارد.برای اكثر افراد، روش های درمانی ساده ای كه ذكر شد كافی است و درد معمولا در عرض چند روز یا حداكثر دو هفته بهبود می یابد. هدف شما باید هرچه زودتر برگشتن به فعالیت های طبیعی و روزمره تان باشد. همچنین باید به توصیه هایی كه در فصل بعدی آمده است، توجه كنید تا از عود دوباره پشت درد یا كمردرد جلوگیری كنید.با این حال شما ممكن است یكی از آن افراد بدشانسی باشید كه دردشان به طور كامل از بین نمی رود. اگر شما بعد از چهار یا شش هفته هنوز دچار كمردرد هستید، باید به یك پزشك متخصص (ارتوپد یا جراح اعصاب) مراجعه كنید.در بعضی از موارد نیاز به انجام فیزیوتراپی می شود. در فیزیوتراپی با استفاده از حرارت، ماساژ آرام و تمرینات خاص، به بیمار كمك می شود كه قدرت و حركت خود را دوباره به دست آورد.درمان درد سیاتیك نیز عبارت است از مصرف قرص های مسكن مثل استامینوفن یا ایبوپروفن (بروفن)، استراحت در بستر و هرچه سریع تر از سرگیری حركات روزمره، اما بهبودی در این موارد كمی كندتر صورت می پذیرد. گاهی اوقات بیمارانی كه دچار درد سیاتیك هستند، برای انجام عمل جراحی معرفی می شوند تا فشار وارد روی عصب سیاتیك برطرف شود.
كمردرد عودكننده
اكثر دردهای حاد پشت، بعد از مدت كوتاهی در عرض چند روز یا چند هفته بهبود می یابند. افرادی كه دارای سابقه پشت درد یا كمر درد هستند احتمال دارد كه در آینده نیز دوباره به آن وضعیت دچار شوند.
گاهی اوقات ممكن است عود دردها بر اثر یك حادثه و تصادف یا تحمیل بار زیاد به ستون فقرات ایجاد شود، اما برای بسیاری از افراد، عود دردها ممكن است با انجام فعالیت های فیزیكی معمولی و روزمره رخ دهد. دانستن اینكه ستون فقرات چگونه كار می كند و عملكردش چگونه است و اقدام به كاهش فشارهایی كه به آن وارد می شود، همراه با انجام تمریناتی برای تقویت بدن و حفظ تناسب اندام، باعث خواهد شد كه از عود مجدد دردهای پشت و كمر درد جلوگیری شود.
درمان های دارویی
هدف اصلی از درمان دارویی، تسكین دادن درد است. دو نوع اصلی داروهای مسكن كه در این موارد زیاد مصرف می شوند عبارتند از: استامینوفن و داروهای ضدالتهاب (مثل بروفن و دیكلوفناك). ویژگی های هر پشت درد یا كمردردی، اغلب به ما كمك می كند كه نوع داروی مسكن مناسب را انتخاب كنیم.
استامینوفن
استامینوفن، شایع ترین داروی مسكنی است كه مصرف می شود. شما می توانید شش یا هشت قرص استامینوفن در روز مصرف كنید. این دارو به شرطی كه از این میزان بیشتر در روز مصرف نشود، بی خطر است. داروی استامینوفن كدئین دار از نظر تسكینی، قوی تر از استامینوفن است و می توان آن را با نسخه پزشك از داروخانه ها تهیه كرد.
داروهای ضدالتهاب
اگر شما صبح ها كه از بستر بلند می شوید احساس می كنید كه بدنتان به میزان زیادی دچار خستگی شده است، مصرف داروهای ضدالتهاب می تواند برای شما مفید باشد. نقش اصلی این داروها، كاهش التهاب است، اما آنها دارای اثرات تسكینی و ضددرد نیز هستند. آسپرین، اولین داروی ضدالتهابی بود كه كشف شد، اما مصرف این دارو می تواند باعث معده درد و سوءهاضمه شود و همچنین در مصرف بیش از حد آن، وزوز گوش و اختلال در شنوایی ایجاد می شود. داروی ایبوپروفن (بروفن) نیز از دسته داروهای ضدالتهابی است كه نسبت به آسپرین، مشكلات كمتری ایجاد می كند. سایر داروهای ضدالتهاب عبارتند از: دیكلوفناك، پیروكسیكام، مفنامیك اسید، ایندومتاسین و ناپروكسن.
تمام داروهای ضدالتهاب می توانند سبب مشكلات گوارشی و معده درد شوند، بنابراین ممكن است پزشك، همراه با این داروها، داروهای ضدزخم معده نیز برای شما تجویز كند.
داروهای شل كننده عضلات
اگر شما از آن افرادی هستید كه دچار اسپاسم و گرفتگی شدید و دردناك عضلات پشت شده اند، ممكن است مصرف داروهای شل كننده عضلات مثل متوكاربامول (روباكسین) یا بكلوفن (باكلوفن) برای شما مفید باشد.داروهای ضد تشنج و ضدصرع وداروهای ضدافسردگی نیز ممكن است به تشخیص پزشك برای بیمار تجویز شود.در بعضی از انواع دردها، تزریق كورتون و مواد بی حس كننده می تواند بسیار مفید باشد. براساس مشكلی كه وجود دارد می توان از انواع تزریقات استفاده كرد. در عین حال بعضی از افراد اظهار می دارند كه پشت درد یا كمردرد آنها به درمان های مكمل مثل طب سوزنی، پاسخ خوبی می دهد.براساس علت ایجاد كمردردهای مزمن (علل مكانیكی یا سایر علل) درمان آنها نیز تفاوت می كند.
مراقبت از پشت و كمر
فعالیت فیزیكی برای افراد مبتلا به كمردردهای مزمن، خوب است. شما باید سعی كنید كه همیشه خود را فعال نگه دارید و تمرینات ورزشی را هم انجام دهید (گرچه در هنگام تمرینات، باید از انجام تمریناتی كه برای پشت و كمر مضر هستند، اجتناب كنید). برای مثال شما باید از فشار آوردن بیش از حد به پشت خود، پرهیز كرده و به وضعیت درست ایستادن، نشستن و بلند كردن چیزی از روی زمین آگاهی داشته باشید.
فیزیوتراپی
طی سالیان اخیر، به میزان زیادی در نحوه درمان دردهای پشت و كمر، اصلاحات ایجاد شده است. امروزه پزشكان به نقش اصلی فیزیوتراپیست ها در ایجاد تحرك در شما و هرچه زودتر برگشتن به فعالیت های طبیعی روزمره، اعتقاد دارند. در صورتی كه كمردرد شما بیش از چند هفته طول كشیده است، اهمیت زیادی دارد كه پزشك، شما را به یك فیزیوتراپیست خوب معرفی كند تا از خطر مزمن شدن كمردرد، جلوگیری شود. فیزیوتراپیست ها به شما آموزش خواهند داد كه پشت و كمر چگونه كار طبیعی خود را انجام می دهند، چه اشكالاتی ممكن است پیش بیاید، چگونه در مقابل فشارهای زیاد باید از آن مراقبت كرد و چگونه باید با انجام تمرینات مناسب، حركت خود را دوباره از سر بگیریم و بتوانیم فعالیت های طبیعی و روزمره خود را دوباره شروع كنیم.برنامه تمرینی هر بیماری، براساس نیازهایش فرق می كند، اما به طور كلی این تمرینات شامل قوی شدن عضلات پشت و شكم همراه با تقویت لگن است. گاهی اوقات، فیزیوتراپیست ها از حرارت و گرما (لامپ های مادون قرمز) نیز استفاده می كنند. سایر مواردی كه فیزیوتراپیست ها از آن بهره می برند، عبارتند از: به كار بردن كیسه یخ، اسپری های سردكننده، اولتراسوند و ماساژ.
چنین درمان هایی، مشكلات طولانی مدت را معالجه نمی كند، اما می تواند باعث آرامبخشی بسیاری شوند. ارزش خاص آنها اغلب به عنوان مقدمه ای برای انجام سایر انواع درمان ها، مثل تمرینات ورزشی مطرح است كه در صورت عدم استفاده از آنها می تواند بسیار دردناك باشد. كشش، همانند بسیاری از درمان های كمر درد، از روزگاران قدیم مورد استفاده قرار می گیرد. هنگامی كه روی یك تخت مخصوص كشش دراز می كشید، قسمت سینه و لگن شما توسط دو تسمه بسته می شود و سپس به آرامی از دو طرف كشیده می شوند. منظور از این كار، كم كردن فشار روی اعصاب و كشش مفاصل آسیب دیده است. این روش به طور موقتی باعث بهبود كمردرد می شود، اما سودمند بودن آن در طولانی مدت مورد سئوال است، به همین دلیل استفاده از آن، امروزه محدود شده است.
تمرینات ورزشی
انواع مختلف بسیار زیادی از تمرینات ورزشی برای مبتلایان به كمردردهای مزمن وجود دارد و انتخاب آنها بستگی به ماهیت مشكل خاص شما دارد.بعضی از تمرینات ممكن است برای یك نوع از كمردرد مفید بوده و برای نوع دیگری ازكمردرد، مضر باشد و آن را بدتر كند.
بنابراین در انتخاب برنامه تمرینات ورزشی دقت كنید. شما باید ابتدا با فیزیوتراپیست خود در این موارد مشورت كنید. انجام انواع مختلف تمرینات، شامل آنهایی كه قبلا شرح دادیم، این هدف را دنبال می كنند كه عضلات پشت و شكم (تمرینات ایزومتریك) و آن عضلاتی كه باعث تقویت حركات پشت می شوند را تقویت كنند.اهمیت زیادی دارد كه از انجام تمریناتی كه باعث بدتر شدن ناگهانی درد می شوند، پرهیز كنید. بهتر است كه هر روز و به تدریج به میزان تمرینات خود بیفزایید.
ورزشكارانی كه دچار كمردرد می شوند باید تا آنجا كه ممكن است هرچه سریع تر به فعالیت های ورزشی خود بازگردند. ورزش های مناسب برای كمردرد عبارتند از: پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری. ورزش های خشنی مثل راگبی، می توانند با ضربات ناگهانی كه به پشت و كمر وارد می كنند، حاصل بهبود تدریجی چند هفته ای را از بین ببرند.

منبع : روزنامه همشهری