تداخل داروها

اگر دو داروی متفاوت را با هم بخورید و یا دارو را با غذا ، مصرف نمایید ممکن است اثرات متفاوتی در مقایسه با هنگامی که یک دارو را به تنهایی می خورید در شما بوجود آورد . این امر در بسیاری از موارد می تواند مفید باشد و پزشکان برای بالا بردن تأثیر درمان ممکن است ازاین ترکیبات استفاده کنند . غالب اوقات بیش از یک دارو برای درمان سرطان یا فشار خون تجویز می شود .
اما تداخل های ناخواسته و زیانبار نیز وجود دارند . این تداخل ها نه تنها بین داروهای تجویزی ، بلکه بین داروهای بدون نسخه نیز ممکن است بروز کنند . بنابراین بهتر است هشدارهای روی برچسب دارو را بخوانید و اگر دارویی را مصرف می کنید پزشک را در جریان بگذارید . یک دارو با داروی دیگر یا غذا ، به دلایل متعددی تداخل می کند .
● تغییر جذب
الکل و بعضی از داروها ( بویژه مخدرها ) فرایند هضم را در مرحله ورود محتویات معده به روده کند می سازند . این عمل باعث به تأخیر افتادن جذب و اثر داروی دیگر که در همان زمان مصرف شده است ، می شود . داروهای دیگر به عنوان مثال ، متوکلوپرامید ( داروی ضد استفراغ ) می توانند سرعت تخلیه معده را افزایش داده و در عین حال جذب و اثر داروی دیگر را سرعت بخشند .
برخی از داروها با دارو یا غذای دیگر در معده ترکیب می شوند و ترکیبی بوجود می آید که به سادگی قابل جذب نیست . این عمل مثلاً در صورتی رخ می دهد که تتراسایکلین با قرصهای آهن یا آنتی اسیدها مصرف شوند . شیر نیز به همین روش جذب برخی از داروها را کاهش می دهد .
● کاهش جذب در روده
جذب داروی A از دیواره روده در صورتی کاهش می یابد
که با داروی B ترکیب شود .
جذب یک دارو درصورتی کاهش می یابد
که با مولکول غذا ، ترکیب شود .
● اثرات آنزیم
بعضی از داروها تولید آنزیمها را در کبد که کار تجزیه و شکستن داروها را بعهده دارند افزایش و بعضی دیگر نیز تولید آنزیمها را متوقف می کنند یا کاهش می دهند . لذا بر سرعت فعال کردن و غیرفعال کردن داروهای دیگر اثر می گذارند .
● دفع کلیوی
دارو می تواند توانایی کلیه را در دفع داروی دیگر کاهش دهد و لذا مقدار دارو در خون بالا می رود و اثر آن افزایش می یابد .
● اثرات گیرنده
داروهایی که بر یک گیرنده اثر می گذارند گاهی اوقات اثر تحریکی یکدیگر را بر بدن دو برابر می کنند یا ممکن است در اشغال محلهای آن گیرنده با یکدیگر رقابت کنند . به عنوان مثال ، نالوکسون گیرنده های مورد استفاده توسط مخدرها را بطور رقابتی مسدود می کند و لذا کمک می کند تا اثرات مسمومیت مخدرها رفع شود .
چند مثال از تداخل های مهم
تداخلهای نامطلوب بین داروها می تواند از بین رفتن اثر مفید یک دارو تا واکنش جدی بین دو داروی خطرناک باشد . برخی از واکنشهای نامطلوب و خطرناک بین داروهای زیر رخ می دهد :
داروهایی که سیستم عصبی مرکزی را خاموش می کنند ( داروهای خواب آور ، مخدرها ، آنتی هیستامین و الکل ) اثرات دو یا چند تا از این داروها به صورت همراه می توانند اعتیاد آور باشند و یبوست خطرناک پدید آورند .
داروهایی که قند خون را پایین می آورند مثل سولفونامیدها و الکل ، اثر داروهای کاهنده قند خون را افزایش داده و لذا قند خون را بیشتر پایین می آورند .
ضد انعقادهای خوراکی و داروهای دیگر بویژه آسپیرین و آنتی بیوتیک ، با هم تداخل ایجاد می کنند ، چون که این داروها می توانند تمایل به خونریزی را افزایش دهند پس لازم است اثرات آنها در هر مورد بررسی شوند .
بسیاری از داروها و غذاها می توانند باعث افزایش شدید فشارخون ، هنگام مصرف با این داروها شوند . از آن جمله می توان به آمفتامین ها و ضد احتقانها ، غذاهایی مثل پنیر و شکلات اشاره کرد.
●‌ تداخل بین داروها در اتصال به پروتئین
● کاهش اتصال به پروتئین
برخی داروها در سرتاسر بدن از طریق جریان خون ، با چسبیدن یا اتصال بخشی از دارو به پروتئینهای پلاسمای خون ، به گردش درمی آیند . این بدان معناست که آن مقدار از داروی متصل به پروتئینهای پلاسما غیرفعال است . حال اگر داروی دیگری مصرف شود مقداری از داروی دوم نیز خود را به پروتئینهای پلاسما می چسباند و داروی اول را کنار می زند . سپس مقدار بیشتری از داروی اول در بدن فعال می شود .

منبع : واحد مرکزی خبر