جوانان و خودکشی

آمارها نشان می دهند كه دختران جوان بیش از پسران جوان دست به خودكشی می زنند، اما پسران بیشتر از دختران قصد خود را عملی می سازند. رفتارها و اقداماتی كه منجر به خودكشی جوان می شود، حاصل مشكلات عمیق روانی، خانوادگی و اجتماعی هستند. مطالعات نشان می دهند كه دو نوع رفتار منجر به خودكشی در جوانان وجود دارد. گروه اول، كناره گیری های طولانی مدت از اجتماع است كه معمولاً با بی اشتهایی های عصبی نیز همراه است. این عده عمدتاً با برنامه و قصد قبلی اقدام به خودكشی می كنند. گروه دوم، جوانانی هستند كه تحت فشارهای عصبی شدید قرار می گیرند. این گروه ممكن است الزاماً علائمی از افسردگی و انزوا طلبی نداشته باشند، اما اختلالات رفتاری گوناگونی مثل، رفتارهای ضد اجتماعی، پرخاشگرانه و خودآزار گرانه از خود نشان می دهند. جوانانی كه دست به خودكشی می زنند، معمولاً زمینه ای طولانی از عدم ثبات و سازگاری در خانواده، مدرسه و اجتماع دارند. نوجوانان اغلب با یكی از دوستان شان درباره اقدام خود صحبت می كنند. آنها تصور می كنند كه والدین، اعضای خانواده و مراقبان آنها مورد اطمینان نیستند و نمی توانند مشكل خود را با آنها در میان بگذارند. به همین دلیل در بیشتر موارد، درمان این گروه به تعویق می افتد. نوجوانانی كه در چنین شرایطی قرار می گیرند، احتمالاً دچار احساس گناه شدید و یا شكست های پی درپی در زندگی شان شده اند و قدرت مقابله با آن را ندارند. روانشناسان و مشاوران خانواده ها بارها تاكید كرده اند كه اگر فرزندشان با چنین جوانانی مراوده و دوستی دارند، بهتر است ابتدا با او احساس همدردی و همدلی كنند و سپس با در جریان گذاشتن والدین و اعضای خانواده اش درصدد كمك به او برآیند.خودكشی به عنوان یكی از عوارض جوامع شهری پیشرفته ناشی از نابسامانی ها، اختلالات روانی، فشارهای عصبی و نابرابری های اجتماعی است. بحران های اقتصادی، بالاگرفتن خشونت ها و درگیری های اجتماعی نیز می تواند عاملی برای اقدام به خودكشی جوانان به عنوان افرادی كه قصد ورود به آن جامعه را دارند، باشد. در حقیقت، جوان با دورنمایی از زندگی ای كه فراروی خود می بیند، احساس خلاء، ناتوانی و درماندگی شدیدی می كند و چون توان مقابله با در هم پاشیدگی های هنجارهای اجتماعی را ندارد، اقدام به از بین بردن خود می كند.جوانانی كه تجارب اضطراب آور شدید، حوادث ناگوار و رخدادهای ناخوشایند متعددی داشته اند، ریسك و خطر آسیب رساندن به خود در آنان افزایش می یابد. طلاق، جدایی، از دست دادن والدین، بیكاری، ناكامی های پی درپی، بیماری، جراحی و ... از جمله رایج ترین علل ضعف جوانان و اقدام آنان به خودكشی است.
عوامل و زمینه هایی كه منجر به اقدام برای خودكشی می شوند، عبارتند از:
- داشتن سابقه افسردگی مزمن.
- سابقه مشكلات روانی در خانواده، به ویژه داشتن سابقه افسردگی و رفتارهای مخرب و آزاردهنده.
- جدایی ها و گسستگی های خانوادگی.
- مشكلات روانی و یا بیماری های جسمانی مزمن و پیشرفته.
- اعتیاد به الكل و مواد مخدر.
- سابقه تجاوزات جنسی.
- داشتن سابقه اقدام به خودكشی در گذشته.
- داشتن سابقه خودكشی در خانواده و اطرافیان.
- دوری گزینی از جمع و انزوا طلبی.
- داشتن رفتارهای پرخاشگرانه شدید در خانه، مدرسه، اجتماع و بین دوستان.
- دسترسی به وسائل كشنده و مخرب.
سست شدن پیوندهای عاطفی در خانواده ها، افزایش فشارهای اجتماعی برای كسب استقلال و موقعیت های بالای تحصیلی - شغلی، ایجاد استرس های ناشی از ازدواج و تشكیل زندگی از جمله عوامل دیگری هستند كه فكر اكثر جوانان را به خود مشغول می دارد. زمانی كه آنها نتوانند با تنش ها و فشارهای موجود مقابله كنند، احساس درماندگی، عجز و ناامیدی می كنند.
• علائم اقدام به خودكشی
مهم ترین و مشترك ترین علامت خودكشی، افسردگی است. به عبارتی جوانان قبل از اقدام به خودكشی یك دوره افسردگی حاد و یا مزمن را پشت سر می گذارند و چنانچه اطرافیان و اعضای خانواده نتوانند موقعیت روحی روانی او را خوب تشخیص دهند و او را برای معاینات پزشكی نزد متخصصان نبرند، فكر از بین بردن خود جوان را تهدید می كند. علائم هشداردهنده افسردگی در بین نوجوانان عبارتند از:
۱ _ احساس غمگینی، بی حالی و پریشانی مفرط.
۲ _ افت تحصیلی و كاهش فعالیت های مدرسه ای.
۳ _ نداشتن فعالیت جسمانی و بی تحركی.
۴ _ فقدان احساس لذت.
۵ _ اختلالات مربوط به خواب (پر خوابی، خواب آلودگی، بی خوابی).
۶ _ اختلالات مربوط به خوردن (بی اشتهایی، پرخوری).
۷ _ كاهش علاقه نسبت به فعالیت های گوناگون (حتی فعالیت های خوشایندی كه سابقاً از انجام آنها لذت می برده است).

منبع : باشگاه اندیشه