غرب کشور همچنان بدون تالار بورس

امروزه مطمئن ترین و بهترین سیستم سرمایه گذاری مردم در بخش های مختلف و در همه كشورهای مدرن جهان از طریق بازارهای سهام صورت می پذیرد.بورس اوراق بهادار، بازار رسمی و سازمان یافته سرمایه است كه در آن خرید و فروش سهام شركت ها و اوراق بهادار دولتی و یا موسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمایت قانون از صاحبان پس اندازها و سرمایه ها و الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است. بورس اوراق بهادار از سویی مركز جمع آوری پس اندازها و نقدینگی بخش خصوصی به منظور تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری بلندمدت بوده و از سوی دیگر، مرجع رسمی و مطمئنی است كه دارندگان سرمایه و پس انداز می توانند وجوه مازاد خود را برای سرمایه گذاری در آنها به كار انداخته و یا با خرید اوراق بهادار دولتی و شركتی، از سود معین و تضمین شده ای برخوردار شوند. اشخاصی وجود دارند كه از محل درآمد های خود، توانسته اند مقدار زیادی پول پس انداز كنند. در بورس اوراق بهادار یك سرمایه گذار می تواند با سرمایه هرچند كوچك خود، در بخشی از گردش فعالیتی بزرگ سهیم باشد. ورود سرمایه های جدید در بورس باعث آزاد شدن سرمایه های درگیر و آغاز فعالیت های جدید می شود.كارشناسان اقتصادی معتقدند با توسعه بورس های منطقه ای فرهنگ سرمایه گذاری صاحبان شركت ها و بنگاه های اقتصادی، مردم و حتی مدیران جامعه در بازار بورس گسترش یافته و با افزایش سطح فرهنگ عمومی در این زمینه چرخه سرمایه گذاری مردم از معاملات كاذبی چون خریدوفروش كادوهای لوكس، زمین و خودرو به سوی سرمایه گذاری در ساختارهای زیربنایی سوق می كند كه این امر علاوه بر توسعه اقتصادی منجر به تامین و تضمین منابع مالی و اقتصادی سرمایه گذاران می شود. به عبارت دیگر بورس به شكلی به منابع مالی كوچك و سرگردان و یا پول هایی كه مسیر های انحرافی و كاذب به كار گرفته می شوند سامان بخشیده و علاوه بر تضمین سود و منابع سرمایه گذاران، فرآیند سرمایه گذاری های اصولی، ساختاری و زیر بنایی را در جامعه آغاز نموده و تداوم می بخشد. به طور كلی می توان ادعا كرد كه سرمایه گذاری در بورس منجر به گسترش و رفاه عمومی خصوصاً در بین طبقه متوسط جامعه می شود و این امكان را برای عموم مردم فراهم می آورد تا متناسب با قدرت اقتصادی خود در صنایع مختلف سرمایه گذاری كرده و برای خود منافعی كسب كنند. از سوی دیگر با توجه به اینكه شرایط حضور موسسات و شركت های مختلف و متنوع در بورس منحصر به فرد است حضور شركت ها و موسسات در این چرخه موجب افزایش اعتبار بورس شده به طوری كه برابر مقررات افراد واجد الشرایط می توانند تا سقف سیزده میلیون تومان از تسهیلات بانكی استفاده كنند.با توجه به بیان اجمالی و نظر به اهمیت اساسی بورس در جهان این سئوال به ذهن می رسد كه تاریخچه و صنعت بورس در كشور ما چگونه است و جایگاه این پدیده مهم اقتصادی در غرب كشور كجاست؟فكر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ برمی گردد كه پس از كودتای ۲۸ مرداد ،۱۳۳۲ مجدداً در سال ،۱۳۳۳ ماموریت تشكیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانك مركزی و وزارت بازرگانی وقت محول شد. این گروه پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی در سال ،۱۳۴۵ قانون و مقررات تشكیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال داشتند. این لایحه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ تصویب شد اما به دلیل عدم آمادگی محافل صنعتی و بازرگانی، بورس تهران با ورود سهام بانك صنعت و معدن و نفت پارس، بهمن ماه سال ،۱۳۴۶ فعالیت خود را آغاز كرد. با پیروزی انقلاب اسلامی و حوادث بعد از آن از جمله آغاز و تداوم جنگ تحمیلی و سال های دفاع مقدس فعالیت بورسی تهران عملاً متوقف شد. بعد از جنگ و در راستای برنامه های خصوصی سازی دولت آقای هاشمی رفسنجانی فعالیت تالار بورس تهران در سال ۱۳۶۷ مجدداً آغاز شد. از سال ۱۳۶۸ و در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تجدید فعالیت بورس به عنوان پیش زمینه اجرای خصوصی سازی، جذب و گردآوری پس اندازها و هدایت آن در جهت سرمایه گذاری آغاز شد. طی سال های پس از تجدید حیات بورس تاكنون فعالیت بورس فراز و نشیب های متعددی از جمله ركود سال های ۳-۱۳۷۱ و ۸-۱۳۷۵ و افت و خیزهای مقطعی ناشی از بحران های سیاسی مربوط به جنگ های افغانستان و عراق را تجربه كرده است.لیكن سیر صعودی تمامی نماگرهای بورس حاكی از گسترش هرچه بیشتر نقش این نهاد در جذب نقدینگی و تجهیز سرمایه، تسهیل امر خصوصی سازی و كاهش نقش تصدی گری دولت و تشویق و انگیزش بخش خصوصی به مشاركت در فعالیت های اقتصادی و حركت در جهت ایجاد بازار سرمایه كار است.تا پیش از برنامه سوم توسعه فعالیت بورس در ایران به تالار بورس تهران محدود می شد اما اتخاذ و توسعه سیاست های تمركززدایی، خصوصی سازی و لزوم توجه به مناطق مختلف كشور در راستای برنامه سوم توسعه باعث شد در برنامه سوم به شورای بورس كشور اجازه داده شود تا راه اندازی بورس های منطقه ای را با اولویت فعالیت بورس در مراكز استان های مختلف كشور به بازارهای سهام و استفاده از مزایای این فرآیند اقتصادی اعلام كند.متعاقب این سیاست ها از سال ۱۳۸۱ بورس های منطقه ای مشهد، اصفهان، شیراز و كرمان راه اندازی و در سال ۱۳۸۲ نیز بورس تبریز آغاز به كار كرد.چندی پیش هم اخبار مربوط به افتتاح تالار بورس یزد، رشت و زاهدان منتشر شد و یقیناً شاهد فعال شدن حداقل ۱۰ بورس منطقه ای در دیگر استان ها در آینده خواهیم بود.در این راستا استان هایی كه از بورس برخوردارند به دنبال تجربه اندوزی، افزایش رفاه عمومی، استفاده از فرصت های اقتصادی متنوع و رونق بیش از پیش بورس هستند به شكلی كه شركت های حاضر در بورس كشور از ۲۵۰ واحد در سال ۱۳۷۶ به ۴۰۰ واحد در سال جاری افزایش یافته است و تعداد سهامداران نیز تاكنون به دو میلیون نفر رسیده است.ناگفته پیداست كه این روند رو به رشد چه تاثیری در كیفیت سرمایه گذاری در مناطق برخوردار از بورس بر جای خواهد گذاشت كما این كه این مناطق می توانند از مزایای سرمایه گذاری در بورس كه شامل افزایش قیمت و سود، معافیت مالیاتی، تنوع سرمایه گذاری، اطمینان از محل سرمایه گذاری، جذب سرمایه ها از صنایع كارآمد، حفظ سرمایه از گزند تورم و تسریع در روند سرمایه گذاری است، استفاده كنند.
این در حالی است كه هیچ یك از استان های غربی كشور از این مزیت مناسب اقتصادی برخوردار نیستند. پرواضح است استان هایی كه به لحاظ جمعیت، مساحت، واحدهای صنعتی و قدرت اقتصادی دارای شرایط بهتری هستند، امتیاز مناسب تری هم برای فعال نمودن بورس دارا هستند.به روشنی می توان ادعا كرد كه برخی از استان های غرب كشور به جهت دارا بودن مولفه های فوق از برخی از استان هایی كه بورس در آنها فعال است در اولویت هستند و این مهم توجه مسئولان محلی و ملی و تصمیم گیرندگان شورای بورس، وزارت اقتصاد و دارایی و نمایندگان مجلس را می طلبد تا شاید طلسم بورس در غرب كشور نیز شكسته شود و مردم این استان ها از مزایای بورس بهره مند شوند.

* مدیرمسئول روزنامه نسیم غرب

منبع : باشگاه اندیشه