زمستان سخت اروپا

سقوط ارزش دلار باعث بهم خوردن تعادل سیاسی و اقتصادی جهانی شده اما بیشترین لطمه را از كاهش ارزش دلار، كشورهایی به جز آمریكا احساس خواهند كرد.در چند هفته اخیر روند سقوط دلار در برابر یورو شدت گرفته و ارزش دلار در برابر یورو به پایین ترین سطح خود در طول تاریخ رسیده است.البته اقتصاددانان معتقدند، كشورهای جهان باید به زندگی با دلار ضعیف عادت كنند. در حقیقت هم اكنون تئوری جان كانوی وزیر دارایی ریچارد نیكسون مجدداً مطرح شده است. وی در دوره وزارت خود همواره می گفت: دلار، واحد پول آمریكا است اما مشكلات آن را باید سایر كشورهای جهان تحمل بكنند. در حال حاضر عامل اصلی سقوط ارزش دلار، «كسری های دوقلو» اقتصاد آمریكا است. این كسری ها به واسطه هزینه های اضافی دولت فدرال و ولخرجی شهروندان آمریكا در خرید كالاهای خارجی به ویژه كالاهایی چینی به وجود آمده است.در واقع بانك های مركزی كشورهای آسیایی با تأمین بودجه موجب ولخرجی دولت و شهروندان آمریكایی شده اند كه پیامد كمك این بانك ها افزایش رشد اقتصادی آمریكا بوده است.در نتیجه واشنگتن با آن كه سیاست خود را «حمایت از دلار قوی» اعلام می كند اما عمداً موافق كاهش ارزش دلار است.با این حال بسیاری از كارشناسان اقتصادی این سیاست آمریكایی ها را غیرقابل تحمل و كوتاه مدت می دانند. در صورت ضعیف بودن دلار، طرفداران كالاهای صادراتی آمریكا در خارج از كشور پرطرفدار و در عوض واردات كشورهای خارجی در خاك آمریكا كم طرفدار می شود. چنین شرایطی در نهایت باعث كاهش كسری حساب جاری آمریكا با سایر كشورهای جهان خواهد شد.دولت بوش به جای حمایت از تجارت و یا پایین آوردن سرعت رشد اقتصادی، گزینه ضعیف نگاه داشتن دلار را انتخاب كرده اما چون اغلب معاملات در جهان با دلار انجام می شود، این سیاست آمریكا به سرعت در سراسر جهان پیامد داشته است.تاكنون كشورهای اروپایی بیشتر از این سیاست آمریكا لطمه خورده اند چون بسیاری از كشورهای آسیایی آمادگی دارند پیامدهای منفی كاهش ارزش دلار بر واحد پول خود را محدود كنند.به عنوان مثال، كشور چین از سال ،۱۹۹۴ واحد پول خود را وابسته به دلار كرد و یا دولت ژاپن كه در هنگام كاهش ارزش دلار، اقدام به خرید دلار می كند تا این كه ین را كنترل نماید.اما اقتصادهایی كه واحد پول آنان وابسته به دلار است (اقتصاد آمریكا، چین و اغلب كشورهای آسیا و آمریكای لاتین) یا از كاهش ارزش دلار سود برده اند و یا از لطمات آن بی بهره بوده اند.یكی از اقتصاددانان آمریكایی در مورد پیامدهای منفی كاهش ارزش دلار در اتحادیه اروپا می گوید: در كوتاه مدت نمی توان افزایش ارزش یورو را در برابر دلار متوقف كرد و بدون تردید، كشورهای اروپایی از چنین شرایطی ضرر خواهند كرد.به اعتقاد این كارشناس در درازمدت كاهش ارزش دلار باعث كند شدن رشد اقتصادی در اتحادیه اروپا و افزایش نرخ بیكاری خواهد شد.چندی پیش جان اسنو وزیر دارایی آمریكا در سفر خود به اروپا از كشورهای این قاره خواست به جای انتقاد از دلار ضعیف به انجام اصلاحات جهت افزایش رشد اقتصادی كشورهای خود بپردازند. البته با توجه به این كه سال آینده در اغلب كشورهای اروپایی، انتخابات برگزار خواهد شد، فرصت كافی برای انجام اصلاحات ساختاری وجود ندارد.البته در میان مدت مشكل اروپا تا حدودی برطرف خواهد شد چون پیش بینی می شود اغلب كشورهای آسیایی با شناور كردن واحد پول خود اجازه افزایش آن را در برابر دلار بدهند.چین كه تحت فشار سنگین گروه ۷ قرار دارد احتمالاً تا ۵ سال آینده واحد پول خود را آزاد خواهد كرد. همچنین احتمال دارد تا اوایل سال آینده میلادی بانك مركزی چین در اقدامی نمادین، یوان را به چند واحد پول دیگر از جمله یورو وابسته كند.
با این حال كارشناسان می گویند، بحران دلار هر ۱۰ سال یكبار پدید خواهد آمد حتی اگر در واحد پول كشورهای آسیای اصلاحات صورت پذیرد.این كارشناسان همچنین معتقدند، دخالت بانك مركزی ژاپن باعث خواهد شد تا ارزش هر یورو معادل ۳۵/۱ دلار بشود و این رقم ثابت بماند.
ركود توریسم
در گذشته شهروندان آمریكایی چندین بار در سال برای گذراندن تعطیلات به اروپا سفر می كردند اما كاهش ۸/۹ درصدی ارزش دلار در برابر یورو طی یك سال اخیر، تعداد سفرهای شهروندان آمریكا به اروپا را كاهش داده است. در حقیقت كاهش ارزش دلار باعث كاهش تعداد مسافران آمریكایی هتل ها و شركت های هواپیمایی اروپا شده است.این وقایع در شرایطی رخ می دهد كه كشورهای اروپایی به جهانگردان بیشتری نیازمند هستند. اقتصاد ۱۲ كشوری كه از یورو استفاده می كنند در سه ماهه سوم سال جاری میلادی، كم ترین رشد را در یك سال اخیر تجربه كرد كه افزایش قیمت نفت نیزدر این كاهش رشد مؤثر بود.در حال حاضر ۱۲ كشوری كه عضو اتحادیه اروپا هستند و واحد پول آنها یورو می باشد به طور متوسط ۳/۴ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از صنعت توریسم تأمین می كنند. در اسپانیا این رقم ۷/۷ درصد و در فرانسه ۵ درصد می باشد.اما كاهش ارزش دلار باعث شده تا رزرو هتل ها در اروپا برای تعطیلات كریسمس ۱۰ درصد كاهش یابد. به عنوان مثال بالا رفتن از برج ایفل شهر پاریس هم اكنون ۷۷/۱۳ دلار هزینه در بردارد و برای یك شب اقامت در یك هتل دو ستاره شهر پاریس باید ۶۶/۱۳۷ دلار پرداخت. در حالی كه این قیمت سال گذشته به ترتیب ۹۵/۱۲ دلار برای بالا رفتن از برج ایفل و ۵۰/۱۲۹ دلار برای یك شب اقامت در هتل بود.به هر حال چنین مشكلاتی در زمستان امسال بیش از پیش هتل ها و شركت های هواپیمایی اروپا را آزار خواهد داد و احتمال كاهش درآمد آنها حداقل به میزان ۱۰ درصد وجود دارد.

منبع : مجله پرواز