نفخ

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم ؟
بیش از سه روز نفخ زیاد بدون دلیل وجود داشته باشد .
درد شکم همراه با نفخ وجود داشته باشد .
نفخ نشانه چیست ؟
یک ظرف بستنی وانیلی ، یک ظرف ژله توت فرنگی ،‌یا چند لقمه پنیر خامه ای می خورید ؛ اما آنقدر که شما لبنیات دوست دارید ، آنها شما را دوست ندارند . حتی خوردن مقدار بسیار کمی از آنها ،‌معده شما را آکنده از هوا کرده و ناراحت می کند .
این حالت نفخ و احساس بادکردگی و ناراحتی بعد از خوردن مواد لبنی را پزشکان عدم تحمل لاکتوز می نامند . یعنی معده قادر به هضم لاکتوز یا قند شیر ، نیست .
متأسفانه ، اکثر بزرگسالان تا حدی دچار این عارضه هستند . هر چه سن بالاتر می رود ، لاکتاز کمتری در بدن تولید می شود که این آنزیم برای هضم لاکتوز لازم است . بدون لاکتاز ، قند شیر هضم نشده تخمیر می گردد و تولید گاز می کند . این گاز جمع شده و نفخ می سازد . مواد غذایی دیگری که سخت هضم می شوند مثل حبوبات ، آجیل ، دانه های گیاهی ، میوه ها ، کلم دلمه ای ، جو ، عسل و مخمر هم تولید گاز کرده و معده را باد می کنند .
آلرژی های غذای نیز باعث نفخ می شوند ، ولی در اینجا واکنش دستگاه ایمنی عامل آن است و تمام بدن را گرفتار می کند و معمولاً کهیر و آبریزش از بینی نشانه های عمده آن است .
اگر دستگاه گوارش شما حساس است ، یعنی حالتی که آن را روده تحریک پذیر می گویند ، شیر ، حبوبات و دیگر غذاهای دیرهضم مشکل آفرین تر می شوند . در این حالت اعصاب به غذاهای تحریک کننده شدیدتر پاسخ داده و گرفتگی ماهیچه های دیواره روده بزرگ را به وجود می آورند . محتویات روده نمی تواند پیش تر برود و یبوست عارض می شود و روده را متورم می کند . با تخمیر روده گاز تولید شده و نفخ به وجود می آید .
اگر تند غذا می خورید همراه آن مقداری هوا می بلعید که در روده نفخ می شود .
نفخ طولانی همراه با درد نشاندهنده چندین بیماری گوارشی است ، از جمله انسداد روده یا کلیه ، التهاب آپاندیس ، وجود سنگ کیسه صفرا ، زخم مهای گوارشی و تومور است .
درمان نفخ
بعد از غذا پیاده روی کنید . ورزش علاوه بر تحریک حرکت محتویات روده هورمون های تحریک کننده فعالیت روده را نی‌ز آزاد می کند .
قرص بخورید . برای از بین بردن نفخ ، از قرص سیمتیکون استفاده کنید که حباب های گاز را در دستگاه گوارش از بین می برد .
چای گیاهی بنوشید . برای رفع درد نقطه ای ناشی از نفخ ، یک فنجان چای نعناع ، بابونه و یا رازیانه بنوشید .
غذاهای فیبردار بخورید . غذاهای فیبردار محتویات روده را نرم کرده و نفخ ناشی از گرفتگی روده را برطرف می کند با خوردن سبزیجات و غلات سبوس نگرفته فیبر را به برنامه غذایی خود بیفزایید ؛ اما نشاسته گندم خود ممکن است باعث نفخ شود و می توان به جای آن از نشاسته برنج و سیب زمینی استفاده کرد که قابل تحمل تر هستند . یا روزی یک قاشق متاموسیل همراه با آب میوه بخورید . متاموسیل در برخی افراد ایجاد گاز می کند . ولی در بیشتر افراد مفید است .
چیزهای محرک نخورید . قهوه ، چای و شکلات لوله گوارش را بیشتر تحریک می کنند . چربی نیز دیرهضم است و ممکن است گرفتگی روده را تشدید کند و باعث ایجاد نفخ شود .
لبنیات را با احتیاط بخورید . صرفاً به خاطراینکه شیر ایجاد نفخ می کند نباید لبنیات را کنار گذاشت . می توانید شیر بدون لاکتوز ، که شیرین تر است ، بخورید یا لاکتاز مایع به لبنیات خود بیفزایید . ماست و برخی انواع پنیر مقدار کمی لاکتوز دارند و خوردن آنها مشکل چندانی ایجاد نمی کند .
غذاهای داغ یا سرد نخورید . همراه با غذاهای بسیار داغ یا بسیار سرد مقداری هوا می بلعید . جویدن آدامس هم باعث خوردن هوا می شود و بهتر است از آن صرف نظر شود .
آهسته غذا بخورید . وقتی سریع غذا می خورید ، کمی هم هوا همراه با لقمه هایتان فرو می دهید . با آهسته تر و جویده تر خوردن غذا هوای کمتری خورده و لقمه را با بزاق خیس می کنید . بزاق آنزیمهایی دارد که غذا را قبل از ورود به معده آماده تجزیه می کند .
مکمل پیش از قاعدگی بخورید . شکم زنان پیش از زمان قاعدگی انباری از مایعات می شود . زنانیکه ویتامین B - کمپلکس و کلسیم و منیزیم می خورند کمتر دچار نفخ می شوند .
مواد نفخ آور را یادداشت کنید . اشخاص مختلف واکنش های متفاوت نسبت به غذاها نشان می دهند . فهرستی از موادی که برای شما ایجاد نفخ می کنند تهیه کنید تا بتوانید برخی از آنها را کم یا حذف کنید .
به پزشک مراجعه کنید . نفخ می تواند علامت یک بیماری جدی گوارشی باشد . اگر هیچ یک از موارد بالا مؤثر نشد ، برای معاینه کامل نزد پزشک خود بروید .

منبع : واحد مرکزی خبر