جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

دیفتری


دیفتری و خناق بیماری عفونی و مسری خطرناکی است که به صورت همه گیر و بومی در می آید میکروب مسئول بیماری کورینه باکتریوم دیفتریه بیشتر در گلو ( روی لوزه ها ) ، حلق و بینی موضع می گیرد و ایجاد پرده سفید یا خاکستری رنگ می کند . سم مترشحه از آن باعث علائم عمومی ،‌قلبی ، عصبی و کلیوی شده موجب مرگ می شود . میکرب بیماری را به آسانی در گلو و مجاری تنفس می توان یافته و کشت داد .
دیفتری پوستی ،‌ چشمی ، تناسلی و بینی هم دیده می شود و در تمام اشکال آن امکان خطر وجود دارد ، سم دیفتری اغلب باعث فلج اطفال و نارسائی قلب و مرگ می گردد .
طریقه انتقال
سرایت بیماری معمولاً مستقیم یعنی در اثر تماس افراد سالم با بیماران حاصل می شود یعنی تکلم ، سرفه ، عطسه ، بوسه و پاک کردن بینی باعث سرایت می شود .
سرایت غیرمستقیم توسط وسائل آلوده بیماران امکان پذیر است ( لباس ، کتاب و ملحفه و غیره ) آلودگی شیر هم می تواند سبب سرایت بیماری گردد .
گرد و خاک اطاق آلوده بیماران به ویژه اگر تاریک باشد مدتها میکرب دیفتری را زنده نگه می دارد ، بیماران شفا یافته ممکن است تا مدتها حامل میکرب باشند .
سن مساعد برای ابتلا به دیفتری بین ۱ تا ۱۰ سالگی است ، کم تر از ۶ ماهگی نادر و استثنائی است . این بیماری در میان فقرا و نقاط پرجمعیت بیشتر ملاحظه میشود .
نشانه های بالینی
معمولاً با گلودرد آغاز می شود ( دشواری بلع ) در روی لوزه ها ( گاهی حنجره و بینی ) مستقر شده و به صورت پرده سفید رنگی در روی لوزه ها و زبان کوچک منتشر می شود .
غشاء کاذب یا پرده ی دیفتری ابتدا نازک و سفید است ولی به زودی کلفت و تیره رنگ می شود . اگر درمان بشود به زودی پرده نازک شده و ناپدید می گردد .
پیش گیری
شامل سه قسمت است :
الف - واکسیناسیون با آناتوکسین
ب - سرم درمانی ( ایمنی غیرفعال یا کوتاه مدت ) با دستور پزشک و تحت نظر ایشان تزریق عضلانی ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد آنتی توکسین دیفتری کسانی را که با بیمار مبتلا به دیفتری تماس داشته اند حدود یک تا دو هفته ایمن می کند . می توان در جوامع بسته و محدود در جریان پیدایش اپیدمی از سرم ضد دیفتری برای حفاظت مردمی که واکسینه نشده اند استفاده نمود . البته همیشه این کار باید همراه با واکسیناسیون باشد تا مصونیت دائم پیدا شود .
بعضی برای محافظت افرادی که با بیماران تماس داشته اند به جای سرم ضد دیفتری فقط پنی سیلین یا اریترومایسین تجویز می نمایند . در این مورد نظرات گوناگون وجود دارد به طوری که عده ای سرم ،‌عده ای پنی سیلین و عده ای سرم و پنی سیلین و واکسن یعنی هر سه را برای محافظت افرادی که مصونیت ندارند در جریان اپیدمی دیفتری به کار می برند .
به طور کلی همیشه و حتماً باید تزریق سرم همراه تزریق واکسن باشد .
در مواقع همه گیری دیفتری تمام کودکان مبتلا به سرخک را نیز باید واکسیناسیون کنند وگرنه گرفتاری آنان سبب خطرات زیادی خواهد بود .
ج - مداوای حاملان میکرب : تمام مبتلایان به دیفتری موقعی اجازه معاشرت و کار دارند که نتیجه چند کشت متوالی از حلق و بینی منفی بماند .
ضدعفونی گلو با شستشو و مهم تر از همه بکاربردن آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین یا اریترومایسین ثمر بخش می باشد .
موازین دیگر پیش گیری از دیفتری عبارتند از : مراقبت و استریل کردن شیر که یکی از وسائل سرایت به شمار می روند .
واکسیناسیون کلیه کودکان از ۲ ماهگی و تزریق یادآورها ،‌ واکسیناسیون افرادی که بیشتر از ۱۲ سال دارند معمولاً‌ منوط به مثبت بودن واکنش شیک است .
آموزش مردم و به ویژه پدر و مادران درباره خطراتی که از این بیماری حاصل می شود .
اعلام بیماری به مراکز بهداری
جدا کردن بیمار از دیگران موقعی که کشت گلوی آنان منفی گردد .
ضدعفونی کلیه وسائل بیماران ( تختخواب و اطاق و ملحفه و اشیاء دیگر ) در جریان بیماری
پاکسازی نهایی اطاق و وسایل مریض بعد از بهبود کامل یا فوت وی .
قرنطینه کردن تمام افرادی که با بیماران در تماس بوده اند و بررسی آلودگی ترشحات گلو و بینی آنها .
شیرخواران و افرادی که قصد مسافرت به ممالک آلوده دارند باید واکسینه شوند .
جستجوی تماس و منابع آلودگی و از میان برداشتن آنها
خبردادن همه گیری به ممالک همجوار و مراکز بهداشت جهانی
مداوای سریع بیماری تحت نظر پزشک و با داروهای لازم ( سرم ضددیفتری و پنی سیلین و اریترومایسین )
در سالهای اخیر خوشبختانه تعداد مبتلایان به دیفتری کاهش یافته و در کشور ما نیز در حال ریشه کن شدن می باشد .
منبع : واحد مرکزی خبر


همچنین مشاهده کنید