مالتیپل اسکلروز چیست ؟

مالتیپل اسکلروز ( MS ) بیماری است که مغز ، طناب نخاعی و عصب بینایی را درگیر می نماید و می تواند موجب اختلالاتی در کنترل و قدرت عضلات ، سیستم بینایی ،‌ تعادل ، حس ( اختلالات حسی مثل سوزن سوزن شدن یا بی حسی در انگشتان دست و پا ) وعملکرد ذهنی مثل فرآیند شناخت وعواطف گردد .
علائم MS ناشی از التهاب در سیستم اعصاب مرکزی و در نتیجه تخریب میلین ( Myelin ) بوجود می آیند .
میلین ترکیبی است از جنس پروتئین که دورادور رشته های عصبی را فراگرفته است . فرآیند تخریب میلین رادمیلینیزاسیون می گویند و درنتیجه این فرآیند ، انتقال پیام عصبی در سلول عصبی دچار مشکل واختلال می گردد . اسکلروز سیستمیک اغلب در گروه سنی جوانان و میانسالان رخ می دهد . در واقع دو سوم موارد MS بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی آغاز می گردد و بیشترین احتمال ابتلا در سن ۳۰ سالگی است . بروز MS در کودکان و افراد بالای ۶۰ سال بسیار نادر است .
علت بیماری مالتیپل اسکلروز چیست ؟
علت اصلی بیماری MS ناشناخته است . ممکن است در این میان عوامل ژنتیک نقش داشته باشند چرا که احتمال ابتلای فرزندان افراد مبتلا ، بیشتر می شود . منطقه جغرافیایی محل زندگی نیز ممکن است دارای اهمیت باشد .
محققین موفق به یافتن رابطه ای بین منطقه جغرافیایی محل زندگی فرد در کودکی و ابتلا به بیماری MS شده اند . شاید علت این رابطه ،‌ شیوع بیماری های ویروسی دخیل در بیماری MS در مناطق جغرافیایی خاص بوده باشد .
ایجاد اختلال در سیستم ایمنی که در سنین بالاتر بوقوع می پیوندد موجب شعله ور شدن بیماری MS در افرادی می گردد که از کودکی مستعد ابتلا به بیماری MS بوده اند .
ـ علائم بیماری MS
علائم و نشانه ها بر حسب این که کدام قسمت از مغز یا طناب نخاعی درگیر شده باشند متفاوت است .
شایعترین علائم زودرس MS شامل موارد زیر است :
- علائم عضلانی : ضعف عضلانی - لرزش پا - سفتی عضلات - احساس سنگینی - اختلالات تعادلی
- علائم بینایی : دید تیره و مه آلود - درد کره چشم بخصوص به هنگام حرکت چشم - کوری - دو بینی
علائم با شیوع کمتر :
- علائم حسی : سوزن سوزن شدن و دردهای سوزشی - بی حسی اندامها - احساس برق گرفتگی به هنگام خم شدن روبه جلو یا عقب
- اختلالات تعادل : گیجی و سرگیجه دورانی
ـ راههای تشخیص MS کدامند ؟
پزشکان اغلب وقتی موفق به تشخیص بیماری MS می گردند که بیش از یک منطقه از بدن درگیر شده باشد . غالباً هنگامی توجه به سمت MS جلب می گردد که بیمار در مرحله فعالیت بیماری ، حداقل دو علامت یا نشانه از علائم و نشانه های شایع بیماری MS را بروز داده باشد .
در بیماران مبتلا به MS تصاویر MRI غالباً شامل ضایعاتی در بیش از یک منطقه از سیستم اعصاب مرکزی می باشد .
ـ سیر و پیش آگهی بیماری MS چگونه است ؟
رفتار MS در افراد مختلف متفاوت است . در بیمارانی که مبتلا به نوع خفیف بیماری می باشند ممکن است اختلالی در کارهای روزمره بوجود نیاید در حالی که بیماران مبتلا به انواع شدید ممکن است بکلی ناتوان شوند .
بیشتر بیماران بین این دو طیف قرار می گیرند و مراحل متنوع بیماری شامل مرحله حمله ، مرحله فروکش کردن علائم وعود ، به تناوب اتفاق می افتند . ممکن است بیماری سال ها بدون علامت باقی بماند در حالی که بیمار دیگری طی دوره ای کوتاه مکرراً مبتلا به حملات آزار دهنده MS گردد .
ـ راههای درمان MS کدامند ؟
داروهائی که روی سیستم ایمنی تأثیر می گذارند موجب کاهش تناوب و شدت حملات MS شده و ممکن است میزان بروز ناتوانی های ناشی از MS در طول زمان را کاهش دهند . مصرف این داروها باید به محض تشخیص MS آغاز گردد .
گاهی به هنگام عود بیماری از داروهای کورتونی برای کاهش التهاب استفاده می شود .
درمانهای تکمیلی مثل رژیم های تغذیه ای و مکمل های غذایی ، ماساژ‌درمانی و روشهای آسوده سازی ( Relaxation ) گرچه مورد استفاده قرار می گیرند ولی به نظر نمی رسد که میزان عود این بیماری را کاهش دهند .

منبع : واحد مرکزی خبر