سالروز ویران شدن اورشلیم به دست رومی ها (در این روز ۱ سپتامبر)

اول سپتامبر سال ۷۰ میلادی نیروهای امپراتوری روم به فرماندهی تیتوس Titus پسر وسپاسیان Vespasian امپراتور وقت، شهر اورشلیم را پس از یك محاصره طولانی، جز برج جنوبی آن كه هزار یهودی از آن دفاع می كردند متصرف شدند؛ ویران ساختند و قتل عام كردند. برج جنوبی هم هفتم سپتامبر سقوط كرد. در جریان تخریب اورشلیم، معابد یهود از بین رفت.
مقاومت یهودیان در برابر سلطه رومیان چهار سال طول كشیده بود. این شهر شش قرن و اندی پیش از آن نیز به دست بخت النصر امپراتور بابل ویران شده و باقیمانده ساكنانش به اسارت به بابل منتقل شده بودند كه كوروش بزرگ بنیاد گذار ایران زمین پس از تصرف بابل آنان را به سال ۵۳۸ پیش از میلاد به زادگاه خود بازگردانید و به هزینه ایران شهرشان را از نو ساخت . كوروش به هزینه ایران بنادر فنیقی صیدا و صور( در لبنان امروز ) را كه بابلی ها ویران ساخته بودند باز سازی كرد.
كار نگارش جزئیات ویرانی دوم اورشلیم را «فلابیوس ژوزفوس» مورخ یهودی كه در آغاز جنگ از اعضای مقاومت بود در سال ۷۵ میلادی به پایان رسانید كه موجود است. جنگ هنگامی آغاز شده بود كه وسپاسیان فرماندار متصرفات روم در شرق مدیترانه بود و با بلاش شاه اشكانی ایران مناسبات حسنه داشت، به گونه ای كه در سال ۶۹ میلادی پس از درگذشت امپراتور روم هنگامی كه جمعی از افسران رومی وی را به عنوان نامزد خود به سنای این كشور معرفی كردند وسپاسیان به بلاش پیغام فرستاد كه چون در شهر «رم» شهرت چشمگیر ندارد ممكن است در صورت رای مثبت سنا، انتخاب او با مخالفت پاره ای از ژنرالها رو به رو شود و از او خواست كه در این صورت به وی كمك كند كه حقش را بگیرد و بلاش موضوع را به سنای ایران (مهستان) احاله كرد و سنای ایران تصویب كرد كه در صورت درخواست وسپاسیان چهل هزار سوار كماندار كه پیاده روم حریف آن نبود به كمك او برود، ولی وسپاسیان پس از رای سنای روم در جلسه مورخ ۲۱ دسامبر ۶۹ میلادی، با مقاومت رو به رو نشد كه به كمك ایران نیاز پیدا كند. با وجود این، توسط پسر خود تیتوس نامه تشكر آمیز به مهستان فرستاد. تیتوس در ۱۹ سپتامبر سال ۸۱ میلادی از بیماری طاعون درگذشت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز