حذف القاب و عناوین از نام ایرانیان و تلاش برای لاتین کردن الفبای وطن (در این روز ۳ اوت)

۱۲ مرداد سال ۱۳۱۴ هجری شمسی تصمیم نهم مرداد شورای وزیران (قوه مجریه) مبنی بر حذف عناوین اضافی از اسامی از جمله: خان، میرزا، سلطنه، دوله، سید و ... در ایران به اجرا در آمد و ادارات (در نوشتن نامه ها و احكام)، نشریات در مطالب خود و نیز مراكز صدور شناسنامه مكلف به اجرای آن شدند و در مكاتبات رسمی و نطقها نیز بكار بردن القاب و عناوین جز«آقا» و «بانو» برای خطاب كردن ممنوع شد. هنگام خطاب کردن وزیران و نخست وزیر، قرار دادن واژه "جناب" بر نام آنان بلا مانع (نه اجبار) اعلام شده بود و تاكید شده بود كه در صورت بكار بردن جناب، آقا و بانو حذف شود و دو لقب باهم بكار برده نشود كه غلط دستوری است.
از روز، بعد روزنامه ها فراتر از این رفتند و از بكار بردن فعل جمع برای مقامات مفرد جز شاه و گاهی اوقات نخست وزیر خودداری كردند كه تا اوایل انقلاب مرسوم شده بود. نشریات دلیل این كار خود را رفع تبعیض و تشخص اعلام كرده بودند.
متعاقب این اقدام، ۱۹ روز بعد، از سی ام مرداد ۱۳۱۴ نیز تعیین نام خانوادگی برای افرادی كه اسم پدر خود را به عنوان نام خانوادگی به كار می بردند اجباری شد كه بازگشتی به رسم ایران عهد باستان و دور شدن از رسم عربی بود كه اعراب نام پدر و پدربزرگ را پس از نام اول بكار می برند. همچنین توصیه شد که بر نوزادان ترجیحا نام های پارسی گذارده شود.
در همین زمان دولت وقت از سوی روشنفکران زیر فشار قرار گرفت كه ایران نیز بمانند تركیه الفبای نوشتن خود را به الفبایی تغییر دهد كه دارای حروف مصوت باشد از جمله لاتین تا تلفظ همه مردم ایران یكسان شود و از غلظت لهجه های محلی كاسته شود كه این تلاش به جایی نرسید. یکی از ایراد هایی که به خانواده پهلوی گرفته می شود همین لاتین نکردن حروف کتابت زبان فارسی بود که الفبای عربی است.

دکتر نوشیروان کیهانی زاده

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز