جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

مراجع تقلید عصر غیبت کبری


مراجع تقلید عصر غیبت کبری
● ارتحال‌ شیخ‌ مفید
بعد از فوت‌ شیخ‌ صدوق‌ ۳۸۱( هجری) شیخ‌ مفید به‌ مرجعیت‌ شیعیان‌ رسید. ایشان‌ تا سال‌ ۴۱۳ هجری‌ قمری‌ به‌ مدت‌ ۷۵ سال‌ زندگی‌ پر خیر و بركت‌ و به‌ مدت‌ ۳۲ سال‌دومین مرجعیت‌ مطلق‌ شیعیان‌ را معاصر با حكومت‌ آل‌ بویه‌ در ایران‌ و حكومت‌ عباسیان‌ در عراق‌ به‌ عهده‌ داشت. شیخ‌ مفید بالغ‌ بر دویست‌ عنوان‌ كتاب‌ تالیف‌ كرد و شاگردان‌ بزرگی‌ چون‌ سید مرتضی‌ علم‌الهدی، سیدرضی، شیخ‌ طوسی، نجاشی، ابوالفتح‌ كراجكی‌ و جعفربن‌ سالار و... را تربیت‌ كرد. شیخ‌ مفید از درخشان‌ترین‌ چهره‌های‌ مرجعیت‌ شیعه‌ است‌. ایشان‌ در شهر بغداد به‌ سال‌ ۴۱۳ هجری‌ درگذشت‌ و تشییع‌ پیكر پاك‌ او با حضور علما و دانشمندان‌ شیعه‌ و سنی‌ و شكوه‌ فراوان‌ در بغداد انجام‌ شد و سیدمرتضی‌ علم‌الهدی‌ بر او نماز گذارد و در حرم‌ مطهر امام‌ جواد(ع) شهر كاظمین‌ نزدیك‌ قبر استادش‌ ابن‌ قولویه‌ قمی‌ دفن‌ شده‌ است.
● مرجعیت‌ سیدمرتضی‌ (۴۱۳-۴۳۶)
ابوالقاسم، علی‌بن‌ حسین‌بن‌ موسی‌ مشهور به‌ سیدمرتضی‌ علم‌الهدی‌ به‌ سال‌ ۳۵۵ هجری‌ در شهر بغداد به‌ دنیا آمد. سیدمرتضی‌ برادر بزرگتر سیدرضی‌ است‌ كه‌ به‌ سال‌ ۳۵۹ هجری‌ قمری‌ متولد شد و صاحب‌ كتاب‌ نهج‌البلاغه‌ و ادیب‌ مشهور شیعیان‌ و مسلمانان‌ است. سیدرضی‌ مولف‌ نهج‌البلاغه‌ به‌ سال‌ ۴۰۶ قمری‌ درگذشت، اما برادر بزرگتر زنده‌ ماند و سومین مرجعیت‌ شیعه‌ را به‌ عهده‌ گرفت‌. گرچه‌در عصر غیبت‌ كبری‌ رابطه‌ شیعیان‌ با امام‌ معصوم(ع) قطع‌ بود ولی‌ رویای صادق‌ فرزانگان‌ و فرهیختگان‌ از وقایعی‌ كشف‌ می‌كند كه‌ بسیار جالب‌ است‌. یكی‌ از رویاهای‌ صادق، واقعه‌ای‌ است‌ كه‌ مرجع‌ تقلید بزرگ‌ شیعه‌ شیخ‌ مفید نقل‌ می‌كند. من‌ در خواب‌ دیدم‌ حضرت‌ زهرا(س)، امام‌ حسن‌ و امام‌ حسین‌ را پیش‌ من‌ آوردند و فرمودند: ای‌ شیخ‌ به‌ این‌ دو فرزند من‌ فقه‌ بیاموز!
شیخ‌ مفید پس‌ از بیداری‌ به‌ حیرت‌ و فكر فرو می‌رود ولی‌ صبحگاهان‌ متوجه‌ می‌شود خانمی‌ دو فرزند خردسالش‌ را نزد او می‌آورد و از او تقاضای‌ آموزش‌ فقه‌ و معارف‌ اسلام‌ می‌كند و این‌ خانم‌ كسی‌ جز سیده‌ فاطمه‌ مادر سیدرضی‌ و سیدمرتضی‌ نیست. شیخ‌ مفید سخت‌ تحت‌ تاثیر قرار می‌گیرد و منقلب‌ می‌شود و خواب‌ شب‌ گذشته‌ خود را برای‌ آن‌ خانم‌ نقل‌ می‌كند. سیدمرتضی‌ و سیدرضی‌ سالها در محضر شیخ‌ مفید درس‌ خواندند و به‌ مقامهای‌ عالی‌ علمی‌ رسیدند. سیدرضی‌ استاد ادبیات‌ عرب‌ و سیدمرضی‌ فقیه‌ طراز اول‌ شیعه‌ شد.
مرجعیت‌ سیدمرتضی‌ در زمان‌ خلافت‌ قادر عباسی‌ ۳۸۱-۴۲۲ و همچنین‌ بیست‌ و ششمین‌ حاكم‌ عباسی‌ به‌ نام‌ قائم‌ (۴۲۲-۴۶۷) ادامه‌ یافت‌ و شخصیت‌ سیدمرتضی‌ از نظر علمی‌ و اجتماعی‌ به‌ قدری‌ در بغداد با نفوذ و صاحب‌ كرامت‌ بود كه‌ حتی‌ درباریهای‌ عباسی‌ مخالف‌ شیعه‌ به‌ سیدرضی‌ احترام‌ خاصی‌ داشتند. یكی‌ از كرامتهای‌ مرحوم‌ سیدمرتضی‌ كه‌ موجب‌ عظمت‌ بیشتر ایشان‌ در حكومت‌ عباسی‌ شد قضیه‌ وزیر قادر عباسی‌ به‌ نام‌ ابوسعید محمدبن‌ حسین‌ است‌ كه‌ در سال‌ ۴۲۰ هجری‌ قمری‌ سخت‌ بیمار می‌شود و در خواب‌ حضرت‌ علی(ع) را می‌بیند كه‌ به‌ او می‌فرماید به‌ علم‌الهدی‌ بگو برای‌ تو دعا كند تا از بیماری‌ بهبودیابی، وزیر عرض‌ كرد یا امیرالمومنین‌ علم‌ الهدی‌ كیست؟ امام‌ فرمود: او علی‌بن‌ حسین‌ موسوی‌ سیدمرتضی‌ است. وزیر نامه‌ای‌ برای‌ سیدمرتضی‌ می‌نویسد و در آن‌ نامه‌ سیدمرتضی‌ را به‌ نام‌ علم‌الهدی‌ می‌خواند و از او تقاضای‌ دعای‌ خیر برای‌ شفا می‌كند.سیدمرتضی‌ بعد از قرائت‌ نامه‌ سخت‌ بر آشفت‌ كه‌ چرا وزیر چنین‌ لقبی‌ به‌ او داده‌ است‌ و از وزیر می‌خواهد كه‌ او را دیگر به‌ این‌ نام‌ نخواند. وزیر قضیه‌ خواب‌ خودش‌ را نقل‌ می‌كند و موضوع‌ به‌ قادر عباسی‌ حاكم‌ وقت‌ كشیده‌ می‌شود قادر عباسی‌ با دعوت‌ از سید و بازگو شدن‌ قضیه‌ خواب‌ وزیر از سید می‌خواهد لقب‌ حضرت‌ امیر(ع) برای‌ ایشان‌ به‌ عنوان‌ یك‌ لقب‌ رسمی‌ دولتی‌ باشد تا نامه‌های‌ رسمی‌ حكومت‌ عباسی‌ به‌ مرجع‌ تقلید شیعیان‌ با عنوان‌ سیدعلم‌ الهدی‌ نوشته‌ شود. سیدمرتضی‌ علم‌الهدی‌ عالم‌ و مرجع‌ بزرگ‌ شیعیان‌ جهان‌ در بغداد پایتخت‌ عباسیان‌ بزرگترین‌ كتابخانه‌ و مركز فرهنگی‌ را برای‌ عموم‌ مسلمانان‌ تاسیس‌ كرد.
منبع : مجله خانواده سبز


همچنین مشاهده کنید