پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

جنگ دریایی «چشمه» ـ اهمیت دوستی ایران برای روسیه (در این روز ۵ جولای)


جنگ دریایی سه روزه «چشمه» میان ناوگان روسیه و عثمانی در دریای اژه از پنجم ژوئیه ۱۷۷۰ آغاز شد و آخر وقت هفتم ژوئیه با شكست سخت ناوگان عثمانی پایان یافت. روسیه برای تامین برنامه های خود كه گرفتن سهم در منطقه مدیترانه از یك سوی، و رسیدن به آبهای اقیانوس هند از سوی دیگر بود تا بتواند با سایر استعمارگران اروپایی رقابت كند، كشتی های خود را برای جنگ با عثمانی، از بالتیك به دریای اژه فرستاده بود. روسیه بدون داشتن نفوذ كامل در آناتولی و یا مناطق شمالی دریای مرمره و دریای اژه نمی توانست به هدف خود در مدیترانه دست یابد و بدون در اختیار داشتن افغانستان و غرب رود سند (غرب پاكستان امروز، و در آن زمان هندوستان انگلستان) به اقیانوس هند برسد. روسیه همچنین می دانست كه بدون دوستی با ایران نمی تواند به این دو هدف دست یابد. بنابراین، روسیه قصد تصرف ایران را نداشت ولی پیروزی اش در جنگ دریایی «چشمه» سبب شد كه به تدریج مدعی قفقاز شود و تا سال ۱۸۲۸ در چند جنگ بر عثمانی و ایران فائق آید و مرز های ایران و عثمانی (تركیه) را در آن منطقه به خطوط امروز محدود كند كه این متصرفات تنها تا سال ۱۹۹۱ برایش باقی ماندند. حفظ تركیه به عنوان دوست و متحد، و مداخله جاری در افغانستان، دنباله همان سیاست های غرب به منظور شكست سیاست قرن هجدهم روسیه است كه ادامه دارد. غرب، تنها ایران را به عنوان متحد از دست داده و اینك می كوشد كه به هر ترتیب مانع تحكیم دوستی مسكو با ایران شود كه تحكیم دوستی ایران و روسیه تا سرحد اتحاد، نقشه های غرب در خاور میانه، آسیای میانه و آسیای جنوبی را نقش بر آب می كند.

دکتر نوشیروان کیهانی زاده
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید