زرد شـدن دنـدانهـا

▪ دلیل زرد بودن دندان‌ها چیست؟ راه خلاص شدن از این مشکل کدام است؟
ـ پاسخ: دلایل زیادی برای زرد شدن دندان‌ها وجود دارد. یکی از این عوامل وراثت است. علاوه بر آن، شیوه زندگی، بهداشت و افزایش سن نیز دخیل‌اند. برای درمان مینای دندان و بر طرف شدن زردی آن به دندان پزشک متخصص مراجعه کنید.
● آناتومی دندان
مینا قابل رؤیت‌ترین قسمت دندان است که ماده کاملاً سختی است و برای تاب آوردن در مقابل جویدن و گاز گرفتن، طراحی شده است. به علت بادوام بودن مینای دندان، با افزایش سن هم این قسمت از دندان برای خرد کردن و شکستن نیز مستعد می‌شود. اگر مینا به اندازه کافی مواد معدنی داشته باشد، رنگ دندان روشن‌تر یا سفیدتر است. با این وجود، اغلب نیمه شفاف، خاکستری روشن یا زرد رنگ است. که این رنگ‌ها از ماده استخوانی مانند زیر مینا ـ عاج دندان ـ نشأت می‌گیرند. این بافت قوی است و بیشتر ساختار دندان را تشکیل می‌دهد و به عنوان محافظ مینا به حساب می‌آید. هسته دندان، زیر عاج است. این قسمت، از رگ‌های خونی، (که مواد مغذی حیاتی برای زنده نگهداشتن دندان را فراهم می‌کنند) بافت و اعصاب تشکیل یافته است. قسمتی از هسته دندان که در ریشه قرار دارد، کانال ریشه‌ای نامیده می‌شود و از طریق آن رگ‌های خونی و اعصاب وارد دندان می‌شود تا قسمتی از ‏هسته بشوند.
همچنین افزایش سن در از بین رفتن دندان‌ها یکی از عوامل تأثیرگذار است. حتی اگر ۴۵ ساله هم باشید، بر اثر گذشت زمان، مینای دندان شما خراب می‌شود. در نتیجه، دندان‌ها رنگ طبیعی عاج درون مینا را منعکس می‌کنند.
● دلایل تغییر رنگ دندان
هر چند که خیلی از افراد دندان‌های سفید و خیلی روشن دارند، اما گروهی از افراد دندان‌های زرد رنگ دارند. کلید این مسأله در این است که بدانید رنگ طبیعی دندان چیست. سپس می‌توانید از دندانپزشک علت تغییر رنگ دندان خود را جویا شوید. در زیر چند دلیل برای این موضوع آورده شده است:
لکه‌های خارجی، رنگ ساختار درونی دندان (معمولاً عاج دندان) را تحت تأثیر قرار می‌دهند، چه بعد و چه قبل از ظاهر شدن در دهان. شرایط وراثتی، بیماری، میزان بیش از حد فلوراید (که سبب لکه‌های قهوه‌ای و سفید می‌شود)، داروهای مشخص (مثل تتراسایکلین) که قبل از ۸ سالگی استفاده شوند، از دلایل این تغییراند. به علاوه، شوک و ضربه جسمی و روحی منجر به خونریزی درون ‏هسته دندان و در پی آن تغییر رنگ دندان می‌شود. همچنین دندان پس از روش ‏روت‌کانال تیره‌تر می‌شود. لکه‌های خارجی شامل یک تغییر رنگ به طور مستقیم روی مینای دندان، یا شکاف‌هایی روی سطح دندان می‌شوند.
عوامل این لکه‌ها موارد زیر هستند:
غذاها (بلوبری‌ها، کاری، سس سویا) و نوشیدنی‌ها (قهوه، چای، کولا، شراب قرمز، آب جو)، به ویژه آن دسته از نوشیدنی‌ها که اسیدی هستند، استعمال توتون، بهداشت دندانی ضعیف که منجر به پلاک و جرم می‌شود و لکه‌ها به آسانی روی دندان‌ها انباشته می‌شوند، مواد دندانپزشکی از قبیل رنگ ماده احیاگر که باعث ظاهر نیمه شفاف مینای دندان می‌شوند، مواد مکمل حاوی آهن، استفاده بیش از حد از دهان‌شویه‌های حاوی کلرهگزیدین و کلرید ستیلپریدینیوم، ورودی بیش از اندازه فلوراید به خاطر سطوح بالا و غیرمعمول در آب یا از طریق مصرف پیوسته فلوراید خمیر دندان یا دهان‌شویه‌ها، داروهایی که حاوی آنتی‌هیستامین و آنتی‌سایکوتیک هستند یا داروهای کنترل کننده فشار خون بالا، از موادی هستند که تأثیر مستقیمی بر رنگ دندان دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این مقوله از پزشک خود سؤال بفرمایید.
● جلوگیری از تغییر رنگ
خوشبختانه، راه‌های زیادی برای جلوگیری از تغییر رنگ بیشتر دندان‌ها وجود دارد. برای شروع، از عوامل خارجی لکه‌ها تا حد امکان اجتناب کنید. سپس به طور مرتب بعد از هر غذا مسواک بزنید تا از لکه‌های ایجاد شده به وسیله غذاها و نوشیدنی‌ها جلوگیری به عمل آورید. همچنین با استفاده از نخ دندان می‌توانید تشکیل باکتری و جرم‌های بین دندان‌ها را کاهش دهید و سلامت دهان و دندان خود را بهبود ببخشید. برای از بین بردن لکه‌ها و تغییر رنگ دندان‌ها حتماً به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید و هرگز به افراد غیرمتخصص رجوع نکنید. دندانپزشک به وسیله مواد مخصوص دندان‌ها را سفید می‌سازد یا از روکش استفاده می‌کند.

تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ

منبع : روزنامه اطلاعات (www.ettelaat.com)