زخم‌های دیابتی را بپایید

دیابت شامل گروهی از بیماریهای متابولیک است که در اثر اختلا‌ل عملکرد و ترشح انسولین ایجاد شده که منجر به افزایش مقدار قند در خون (هایپر گلیسمی) می‌گردند.
علا‌ئم بیماری متاثراز‌هایپر گلیسمی می باشند؛ پرخوری، پرنوشی و پرادراری از علا‌ئم زودرس و مشکلا‌ت عروقی و درگیری اعصاب محیطی از عوارض دیررس آن می باشند. معمولا‌ بیماری به دو تیپ تقسیم می شود در تیپ یک که از سنین کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می شود، بیماری به علت عدم ترشح انسولین از لوزالمعده ایجادشده در حالی که در تیپ دو بیماری که حدود ۹۰ درصد از بیماران را تشکیل می دهند، بیماری به علت عدم کفایت ترشح انسولین یا مقاومت محیطی سلولها به انسولین ایجاد می شود؛ معمولا‌ در این بیماران علا‌ئم بیماری بعد از ۳۰ سالگی ایجاد می شود.
تشخیص بیماری به کمک اندازه گیری میزان قند خون انجام شده و درمان شامل رژیم غذایی مناسب، تحرک بدنی و ورزش و استفاده از دارو ( انسولین یا داروهای خوراکی کاهنده قند خون) می باشد. پیش آگاهی یا سرانجام بیماری ارتباط مستقیم با کنترل قند خون دارد. این بیماری ۶درصدجمعیت دنیا را تحت تاثیر قرارداده و تعداد بیماران تا سال ۲۰۲۵ به ۳۰۰ میلیون نفر خواهد رسید. منطقه مدیترانه شرقی که کشور ایران در آن واقع است، بالا‌ترین شیوع دیابت و زخم‌پای دیابتی را در جهان دارد. بر اساس اطلا‌عات منتشره از فدراسیون بین‌المللی دیابت IDF امروزه در ایران قریب حدود ۶درصدجمعیت کشور به این بیماری مبتلا‌ بوده و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵ این رقم به حدود ۸/۱۱درصد برسد. عوارض عروقی بیماری دیابت به دو دسته کلی تقسیم می‌گردد: ‌
الف) عوارض عروق ریز Microvascular شامل: درگیری شبکیه چشم Retinopathy ‌ درگیری کلیه Nephropathy و درگیری اعصاب محیطی Neuropathy ‌
ب) عوارض عروق بزرگ‌: Macrovascular سکته قلبی، سکته مغزی و درگیری عروق محیطی ‌
زخم پای دیابتی یکی از مهمترین عوارض دیابت بوده و به علت بیماریهای عروقی، نوروپاتی و کاهش ایمنی ناشی از دیابت ایجاد می شودزخم پای دیابتی اثر چشمگیری در وضعیت سلا‌مت افراد مبتلا‌ دارد. خطر قطع عضو در بیماران دیابتی بالا‌ است به طوری که خطر قطع عضو حدود ۲۰-۱۵ مرتبه بیشتر از افراد غیر دیابتی است. براساس مطالعات همه گیر شناسی، سالیانه ۵/۲ درصد از افراد دیابتی مبتلا‌ به زخم پا شده و ۱۵ درصد افراد دیابتی حداقل یکبار در طول عمر مبتلا‌ به زخم پا شده و۲۰ تا ۲۵درصداز این بیماران نهایتاً نیاز به قطع عضو پیدا می‌کنند و این در حالی است که می‌توان با آموزش و بهبود درمان بیماران از۵۰درصد موارد زخم‌پای دیابتی پیشگیری نمود. وجود نوروپاتی، بیماری عروقی محیطی، تغییر شکل غیر طبیعی پا، قطع عضو قبلی، سابقه زخم در گذشته، وجود پینه، مشکلا‌ت بینایی، مصرف سیگار، پرفشاری خون، بالا‌ بودن کلسترول خون، عدم کنترل مناسب قند خون و طول مدت ابتلا‌ به دیابت از عوامل خطر زای زخم دیابتی یا تشدید زخم می باشند. در مطالعه ای که در سال ۱۳۸۰ توسط مرکز تحقیقات غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، بار کلی پای دیابتی ذر ایران بر اساس سالهای از دست رفته طبق متد ‌DALYs حدود ۶۰۰۰ سال بود که با افزودن بار ناشی از نوروپاتی به رقمی حدود ۴۰۰۰۰ سال یعنی دو برابر بار ناشی از عارضه چشمی یا کلیوی دیابت رسید.
زخم‌پای دیابت یک عارضه هزینه‌بر و ناتوان‌کننده می باشد. بهبود زخم‌پای دیابتی حتی در موارد ترمیم‌پذیر به تدریج و طی ۲ تا ۵ ماه بطول می‌انجامد و نیاز به مراقبت ویژه داشته و منابع و هزینه‌های قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد. تقریباً ۵۰درصد قطع اندام تحتانی (بدون احتساب حوادث) در بیماران دچار زخم‌پای دیابتی انجام می‌شود. براساس مطالعات متعدد بین ۱۴ تا ۲۰ درصد از بیماران دیابتی در طول زندگی نیاز به قطع عضو پیدا می‌کنند. در مجموع زخم پای دیابتی، عامل ۸۵ در صد موارد قطع عضو در بیماران دیابتی است.

منبع : روزنامه سیاست روز