زندگی شهری ماسوله

به دلیل صعب العبور بودن راههای كوهستانی ماسوله به خلخال و زنجان بیشتر تحرك اجتماعی و اقتصادی ماسوله در فصول بهار و تابستان جریان داشته است. بطوریكه با ذوب شدن برفها در بهار كاروان های تجاری به راه می افتادند و درعین حال رمه داران و گاو داران به تدریج از نواحی جلگه، كه قشلاق آنها بود، به سمت كوهستان كه ییلاق آنها محسوب می شد، كوچ می كردند. این دو فعالیت در بهار شریانهای اقتصادی ماسوله را به جریان می انداخت. مردم ماسوله همواره در فصل بهار خود را آماده پذیرایی از كاروانهای تجاری از یكسو و دامداران از سوی دیگر می ساختند.
در فصل تابستان، كه اوج حیات اجتماعی و اقتصادی مردم بود، به تدریج فعالیتی جدید آغاز می شد. این فعالیت درجهت آماده شدن در برابر سرما و برفی بود كه از آذر ماه هر سال فضای ماسوله را اشغال می كرد. انبار كردن برنج و آرد و همینطور ذغال و هیزم مشغله ای بود كه به كسب و تجارت و تولید اضافه می شد. به گفته كهنسالان ماسوله دراین فصل در روز بیش از چهارصد قاطرو اسب به شهر می آمدند و كالاهای خود را به فروش می رساندند و یا خریداری می كردند.
این تحرك در فصل پاییز كند می شد و به تدریج آتش هیزم ها و ذغال ها در پشت بام ها وخانه ها حیات جدیدی را در سطح شهر شكل می داد. دراین فصل دامداران دیگر در كوههای ماسوله نبودند و تاجران كمتر اقدام به راه اندازی كاروان های بزرگ می كردند. مشغله مردم شامل آب بندی پشت بام ها ، انبار كردن مایحتاج زمستانی و انبار كردن پنیرها درخم های دفن شده در زیر خانه ها می شد. بسیاری از افراد ماسوله نیز به قشلاق می رفتند و با بارش برف آذرماه راههای ارتباطی نیز تقریباً قطع می شد.
زمستان فصل خاموشی، انزوا و سكوت این شهر تاریخی به حساب می آمد. مردم شهر در پناه آتش هیزم در اتاق های كوچك و گرم زمستانی به شب نشینی می پرداختند و دائماً مراقب بودند برفهای سنگین بربام خانه هایشان به مدت طولانی باقی نماند. باد دائمی و تند زمستانی، برف، كلاغ ها وگراز ها اینك غریبه هایی بودند كه دراین فصل به سراغ این شهر می آمدند. آتش هیزم و پناه خانه ها نیز همدم و همنشین این مردم سخت كوش بودند.
دراین میان هر از گاهی نیز راهزنانی از طارم سوار براسب و مسلح به شهر حمله می كردند وبخشی از آن را به غارت می بردند. مردم از مواجه شدن با این عوامل نیز طی قرن ها روشهایی را آموخته بودند تا بتوانند مایحتاج انبار شده زمستانی خود را حفظ نمایند.

منبع : پایگاه پژوهشی شهر تاریخی ماسوله