امنیت اجتماعی در سایه مشارکت مردمی

انسان موجودی اجتماعی است که می‌تو‌اند نیازهای خود را در تعامل با جامعه بر آورده سازد. با این تعریف، نقش مشارکت افراد جامعه در برقراری امنیت بسیار پررنگ می‌شود. اما امنیت و ضرورت آن تنها به برقرار شدن آن محدود نیست، بلکه مشارکت درامنیت، شامل سه بعد؛ ایجاد، حفظ و گسترش امنیت می‌شود.‌
هر چند که مشارکت افراد جامعه در ایجاد امنیت اجتماعی بسیار حائز اهمیت است، اما عوامل گوناگون فردی و اجتماعی نظیر تورم، بیکاری، نوع پایگاه اجتماعی -اقتصادی،میزان شهرنشینی، قومیت، احساس بی قدرتی،انگیزش‌های دینی،سطح تحصیلات، جنسیت، شغل، منشا اجتماعی و غیره بر میزان و نوع مشارکت و هم چنین تمایل و انگیزه آنها نسبت به مشارکت در امور اجتماعی تاثیر می‌گذارد.‌
در یک تعریف کلی امنیت اجتماعی عبارت است از تضمین پاسداری از جامعه در برابر خطرات و تهدیدها و ایجاد فرصت ها، به منظور ارتقا و بهینه سازی جامعه. ‌
اگرچه مشارکت افراد اجتماع در برقراری امنیت اجتماعی، بسیار حائز اهمیت است، اما برای این که بتوانیم این امر را در افراد درونی سازیم باید با استفاده از روش‌هایی، مشارکت آنها را جلب کنیم .از جمله مواردی که در جلب مشارکت افراد بسیار مهم است، مساله آگاهی بخشی است. چرا که اطلاع و آگاهی از هر چیزی، زمینه ساز کشش عاطفی در گرایش ملی است. چرا که وقتی افراد نسبت به پدیده‌ای علم ندارند، نسبت به آن هیچ انگیزه یا گرایش مثبت یا منفی نخواهند داشت.‌
خطر‌ها و تهدیدها ولو به صورت محتمل، بیدارکننده و حرکت آفرینند. تمامی موجودات در صورتی که بدانند خطری آنها را تهدید می‌کند واکنشی قوی نسبت به خطر نشان می‌دهند. نبودن امنیت در یک اجتماع یک خطر بزرگ و تهدید کننده محسوب می‌شود، اما گاه به دلیل عدم آگاهی افراد از این تهدید، واکنش آنها نسبت به امنیت کم رنگ می‌شود که این خود تهدید دیگری برای اجتماع محسوب می‌شود.
اما مساله آگاهی از تهدید‌ها و خطرها دارای بعد روانشناسی بالایی است و بحث این که چگونه افراد را باید از این عدم امنیت آگاه سازیم بسیار مهم می‌شود.‌
برانگیختن وجدان اخلاقی و اجتماعی، یکی از عوامل جلب مشارکت اجتماعی است. همان حالتی که در تعابیر گوناگون هم چون حیثیت، تعصب، غیرت ورزیدن و حساسیت اجتماعی و سیاسی بیان می‌شود و مفهوم مقابل آن، عبارت است از بی‌تفاوتی، بی‌حسی عاطفی و آرامش بیمارگونه در برابر پدیده‌های تلخ و نامطلوب انسانی، اجتماعی و سیاسی.‌
همان طور که واکنش‌های طبیعی بدن در برابر عوامل بیماری، نشانه سلامت زیستی موجود زنده است، حساسیت‌های اخلاقی،انسانی، اجتماعی و سیاسی نیز نشانه سلامت عاطفی و اجتماعی یک جامعه به شمار می‌آید. ‌
از این رو شایسته است، مسئولان و دست اندرکاران دولتی با شفافیت سازی موضوعات مبهمی که جامعه را در معرض مخاطره قرار می‌دهد، مشارکت مردم برقراری امنیت افزایش دهند.‌

منبع : روزنامه اطلاعات