غمباد، غده‌ای بی‌درد

گواتر، یکی از بیماری‌های شایع است که به ویژه در نوجوانان (سنین مدرسه) از شیوع بالایی برخوردار است. گواتر در دختران جوان و در افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می‌کنند شایعتر است. گاهی دیده شده است میزان شیوع گواتر در خانمها ۸ برابر آقایان است. در زیر به صورت کوتاه، علل، علائم و پیشگیری از این بیماری را توضیح می‌دهیم.
● علل بروز گواتر
ارث، کمبود ید در مواد غذایی و مصرف بیش از اندازه غذاهایی مانند شلغم، کلم ، گل کلم و چغندر ازعوامل ایجاد این بیماری است. گواتر به انواع گوناگونی تقسیم‌ می‌شود که عبارتند از گواتر فامیلی، گواتر بومی (ساده)، گواتر تک‌گیر، گواتر چندندولی.
گواتر در جلو گردن و در داخل غده تیروئید ایجاد می‌شود. غده تیروئید از دو قطعه تشکیل شده است که در جلوی نای و حنجره قرار می‌گیرد. بزرگی خوش خیم غده تیروئید که سبب افزایش حجم آن می‌شود و مانند غده بزرگی در زیر گلو و گردن پدیدار می‌شود، گواتر نامیده می‌شود. این غده درد ندارد و نام فارسی آن « غمباد» است.
● علائم
وجود توده‌ای در ناحیه قدامی گردن که بیمار یا اطرافیان بیمار و یا پزشک آن را مشاهده می‌کنند. گاهی سیاهرگهای گردن بزرگتر می‌شود و هرگاه درد ناگهانی و سریع گواتر ایجاد شود، یعنی اینکه در گواتر خونریزی ایجاد شده است و گاهی نیز هیچ علامتی در فردی که گواتر دارد مشاهده نمی‌شود و گاه در گواترهای «ندولی» ساده و غیرسمی، پس از چند سال تغییراتی ایجاد می‌شود که به پر کاری غده تیروئید منجر و باعث نارسایی قلبی و سایر اختلالات خطرناک می‌‌شود.
● ‌ پیشگیری
برای پیشگیری از مبتلا شدن به گواتر توصیه می‌شود از غذاهای حاوی ید بیشتر استفاده کنید و از مصرف نمک یددار غافل نشوید. اگر در مناطق کوهستانی و ارتفاعات بیشتری از سطح دریا زندگی می‌کنید، نیاز بیشتری به ید خوراکی دارید. از مصرف بیش از حد سبزیجات گواترزا (به ویژه شلغم و کلم)بپرهیزید.

منبع : روزنامه اطلاعات