بررسی علل و راه‌های پیشگیری از نوعی بیماری گوارشی

‌سلیاک، نوعی اختلال گوارشی دائمی است که امروزه بیشتر خانواده‌ها آن را می‌شناسند و عده‌ای نیز به آن مبتلا هستند. این بیماری در اثر آلرژی به گلوتن گندم و غلاتی نظیر آن ایجاد می‌شود. در اثر این بیماری پرزهای روده باریک از بین رفته و سلول‌های داخل روده باریک جمع شده و سبب اختلال در جذب مواد مغذی می‌شود.
عامل محرک این بیماری، نوعی پروتئین به نام گلوتن است که در گندم، جو، چاودار و گاه جوی دوسر وجود دارد. این بیماری وراثتی است و از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یابد. در گروهی از بیماران، علائم از دوران کودکی و در تعدادی دیگر در بزرگسالی بروز می‌کند. این بیماری بیشتر پس از این که بچه‌ها از شیر گرفته و با مواد غذایی تغذیه می‌شوند، خود را به صورت نفخ شدید شکم و اسهال نشان می‌دهد. با پیشرفت این بیماری در اثر مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن، علائمی نظیر اسهال خونی، استفراغ، تهوع، درد شکمی، کم‌خونی، خستگی، کاهش وزن، تشنج، آسیب‌های پوستی، تاخیر در قاعدگی، کمبود کلسیم و عقیمی جنسی بروز می‌کند.اساس درمان این بیماری رژیم غذایی فاقد گلوتن تا پایان عمر است و دوره بهبودی آن با رعایت رژیم غذایی خاص به طور معمول ۳ تا ۶ ماه که البته در بزرگسالان به ۲ سال هم می‌رسد.
● چه باید کرد؟
بیماران مبتلا به سلیاک باید از مصرف مواد غذایی حاوی گندم، جو، چاودار و برخی حبوبات پرهیز و آرد سیب‌زمینی، برنج، عدس، سویا، ذرت و لوبیا را جایگزین آن کنند.
چنین بیمارانی باید در هنگام خرید مواد غذایی مراقب منابع پنهانی گلوتن باشند؛ چرا که برخی نگهدارنده‌ها و تثبیت‌کننده‌های موجود در مواد غذایی فرآوری شده، مواد دارویی و دهانشویه‌ها حاوی این ماده هستند.
بیشتر مبتلایان به سلیاک به تخم‌مرغ، شکر و روغن حساسیت‌های متفاوتی دارند، از این رو از مصرف محصولاتی که این گونه مواد بوفور در آنها به کار رفته نظیر انواع سس‌ها خودداری کنید.
مبتلایان باید از مصرف غذاهای فرآوردی شده نظیر سوسیس، کالباس، ماکارونی، رشته‌فرنگی، قهوه، نسکافه و تمامی شیرینی‌جات و کیک‌هایی که در آنها از گلوتن و یا آرد گندم استفاده شده پرهیز کنند.
به علت آن که این گونه بیماران از مصرف غلات و برخی حبوبات محروم هستند باید برای جبران کمبود ویتامین‌ها و املاح معدنی از میوه‌ها و سبزی‌ها به صورت پخته و تازه، گوشت و لبنیات کم‌چرب، ماهی و برنج بسیار استفاده کنند و روغن‌های مایع ذرت، زیتون، کانولا و هسته انگور را جهت پخت و پز به کار برند.
توجه:بیماران مبتلا به سلیاک باید در نظر داشته باشند که رژیم غذایی فاقد گلوتن، نیاز همیشگی فرد مبتلاست و خوردن هر نوع ماده حاوی گلوتن به هر اندازه و مقدار می‌تواند به روده کوچک آنها آسیب رساند. لذا باید حتما در هنگام خرید محصولات غذایی و دارویی مراقب منابع پنهانی گلوتن باشند و همیشه از محصولاتی که از ترکیبات آنها کاملا مطلع هستند، استفاده کنند.

منبع : روزنامه جام جم