ایجاد تحول در منابع درآمدی شهرها اصلی‌ترین رسالت مدیران شهری

با وجود اینکه صد سال از مدیریت شهری در ایران می‌گذرد اما شهرداری‌ها در عرصه تصمیم‌گیری و سیاستگذاری امور محلی به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده‌اند و هر بار که قانون شهرداری‌ها و شوراها در دستور تغییر دولت و مجلس قرار گرفته از اهداف اولیه فرابخشی بودن و همچنین اقتدار حکومت‌های محلی کاسته می‌شود. هنگامی که بحث از عدم موفقیت برنامه‌های توسعه شهری به صورت خاص و ناتوانی برنامه‌ریزی شهری به صورت عام در حل مسائل و مشکلا‌ت شهری و هدایت منطقی شهری مطرح می‌شود یکی از دلا‌یلی که کمتر به آن توجه می‌شود نقش و جایگاهی است که عناصر مدیریت شهری می‌توانند در تحقق برنامه‌ریزی توسعه شهر ایفا کنند. با نیم‌نگاهی به تحلیل وضعیت شهرنشینی و مدیریت شهری در ایران متوجه می‌شویم در شرایط کنونی دولت‌های محلی اختیارات کافی برای اداره امور شهری ندارند و این مشکل می‌تواند شهروندان، محیط زیست شهری، کارایی و تولیدات شهر را تحت تاثیر قرار دهد.
این در حالی است که اقتصاد شهری و سازوکار حاکم بر دخل و خرج شهرها بر عهده مدیران شهری است. ایجاد تحول در منابع درآمدی شهرها اصلی‌ترین رسالت مدیران شهری است که متاسفانه بخش اصلی فعالیت‌های مالی شهرداری و هزینه‌های خدمات شهری با فروش فضاهای شهری و منابع تجدیدناپذیر مهیا می‌شود. در این راستا توسعه اختیارات قانونی شوراها برای اخذ و هزینه‌کرد مالیات و عوارض، فعالیت‌های اقتصادی محدوده شهرها و تغییر نگرش شهرداری در جهت صیانت از ضوابط شهرسازی اولویتی است که مدیریت کنونی شهرها و نسل‌های آینده باید به آن توجه ویژه داشته باشند.
همچنین باید توجه داشت که بخش خصوصی و عامه مردم می‌توانند در بهبود مدیریت شهری سهیم باشند و با استفاده از آنها می‌توان به بودجه لا‌زم جهت ارتقای وضعیت اقتصاد شهری دست یافت. شهرداری نیز می‌تواند با تامین نیازهای روزمره شهروندان و توسعه مراکزی که به‌درآمد شهر و رفاه شهروندان کمک می‌کند مبادرت ورزد. ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای و میادین میوه و تره‌‌بار که می‌تواند زندگی شهروندان را بهبود بخشد و برای شهر نیز ایجاد درآمد کند، ازجمله این موارد است. با افزایش جمعیت شهرها و روند رو به رشد شهرنشینی در جامعه پرداختن به تمامی جوانب زندگی شهرنشینی اعم از امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگ و عمران بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است و... در این میان بحث اقتصاد شهری و توسعه آن به‌دلیل اثرگذاری بر سایر موارد بیش ‌از پیش مورد توجه است. در این راستا شهرداری برای اداره شهر باید به سمت استفاده از منابع دائمی و پایدار مالی برود نه منابع درآمدی که شاید تا چند سال آینده به اشباع برسد و دیگر خبری از آنها نباشد. اگر با این نگرش به موضوع تامین هزینه‌های اداره شهر نگریسته شود ضرورت ایجاد تغییرات اساسی در ساختار درآمدزایی شهری مورد تایید خواهد بود. از سوی دیگر عدم ارائه تعریفی صحیح برای روابط نهادهای متولی اداره شهر سبب شده تامین هزینه‌های شهر با دشواری‌های بسیاری روبه‌رو باشد.

محمدرضا کرمی
رئیس شورای شهر فردوسیه

منبع : روزنامه اعتماد ملی