دندان‌ قروچه

دندان‌قروچه فعالیتی است که هنگام خواب اتفاق می‌افتد و فرد دندان‌های خود را به هم می‌ساید و این حالتی زیانبار است که علل مختلفی دارد. دندان قروچه یک عادت نیست، بلکه عارضه یکسری شرایط خاص می‌باشد. دندان‌قروچه می‌تواند در اثر استرس،خشم فروخفته، احساس بیهودگی، شخصیت خشن، نامرتبی دندان‌ها، تکامل رشدی دندان‌ها در فک و یا حتی ممکن است عوارض بعضی بیماری‌ها و یا داروها باشد. خوابیدن در کنار کسی که دندان قروچه می‌کند، همانند کسی که خر خر می‌کند آزاردهنده است.
اگر چه دندان قروچه فعالیتی روزانه و یا شبانه می‌باشد، نوع شبانه آن باعث آسیب به دندان‌ها می‌شود حتی در یک چرت‌زدن کوتاه روزانه می‌تواند اتفاق افتد. در کل، دندان قروچه در اثر فعالیت جویدن اتفاق می‌افتد و یک عادت آموخته شده (یاد گرفته) نیست، جویدن یک فعالیت عصبی عضلانی پیچیده می‌باشد که توسط مسیرهای عصبی واکنشی، که از مغز فرمان می‌گیرد کنترل می‌شود. در هنگام خواب قسمت واکنشی (همان جویدن) فعال است در صورتی که قسمت کنترل (مغز)غیر فعال است و دندان‌قروچه اتفاق می‌افتد.
بیشتر افرادی که دندان قروچه می‌کنند از این حالت آگاه نیستند و تنها ۵ درصد عوارضی همچون درد فک و سر درد دارند و در بیشتر مواقع والدین و یا همراهان متوجه این موضوع می‌شوند. فاکتورهای مرتبط با دندان قروچه شامل: اختلالات خواب(خر‌خر و کم‌خوابی)، جفت‌گیری نامناسب دندان‌ها و نامرتبی دندانی و تماس زودرس دندان‌ها استفاده از مقادیر قابل‌ملاحظه‌ای کافئین (قهوه، کولا، شکلات)، نوشیدنی‌های الکلی، سیگار، استرس و اضطراب بیش از حد، یکسری داروها مثل داروهای تحریک‌کننده از جمله آمفتامین‌ها و یکسری بیماری‌ها مثل پارکینسون می‌باشد. تکامل رشدی دندان‌ها در فک علت معمول دندان قروچه در بچه‌ها است. رشد دندان جدید در بچه باعث خارش لثه می‌شود و بچه به همین خاطر دندانهایش را روی هم می‌ساید بنابراین دندان قروچه پاسخ بدن به تغییراتی است که در فک و دندان بوجود می‌آید. همچنین ممکن است با رشد دندان‌های آسیای اول چون در ابتدا روی هم نیستند. بچه تلاش می‌کند آنها را به هم برساند و به‌همین‌خاطر دندان‌ها را به هم می‌ساید، بیماری و دیگر مشکلات پزشکی (از قبیل کمبودهای تغذیه‌ای، کرمک، آلرژی‌ها، اختلالات اندوکرین) و فاکتورهای فیزیولوژیک شامل اضطراب و استرس را نیز باید در کودکان در نظر گرفته شوند. دندان قروچه کودک به ندرت منجر به بروز مشکلات می‌شود. علائم دندان قروچه: سایش شدید سطح جونده دندان شکستگی و ترک روی دندان تحلیل لثه و از دست دادن دندان. این افراد ممکن است. اضطراب، افسردگی، گوش درد، اختلال در خوردن، بی‌خوابی، درد در فک و سر درد و در نهایت درد عضلانی و بیماری‌های مفصل فکی جمجمه‌ای داشته باشند.
درمان: در صورتی که فاکتورهای مرتبط با دندان قروچه که توضیح داده شد بر طرف شوند دندان قروچه کم می‌شود یا از بین می‌رود.
استفاده از گارد شبانه که مانع روی هم آمدن دندان‌ها و سایش آنها می‌شود تصحیح سطح جونده و برداشته شدن نقاط تماس زودرس دندان‌ها توسط دندانپزشک، دندان قروچه را کنترل می‌کند. جهت کنترل استرس خود، از کار بیش از حد پرهیز کنید. ورزش پیاده‌روی، تمرین تنفس عمیق و یوگا راه‌های مناسبی جهت کاهش استرس هستند.اگر با این روش‌ها برطرف نشد نیاز به توصیه‌های پزشکی است .

دکتر سعید معینی

منبع : روزنامه جام جم