نگاه جدی به هنرهای رایانه ای

هنر دیجیتال، هنری است که در کامپیوتر و با ابزار دیجیتال خلق می شود. هنر دیجیتال می تواند به طور کامل در کامپیوتر ساخته شده باشد که نمونه بارز آن فراکتال ها هستند، یا اینکه مواد اولیه آن از منابع دیگری مانند عکسها و تصاویر اسکن شده و یا توسط ماوس یا لوح گرافیکی با نرم افزارهای vector graphics اجرا شده باشند.هرچند این عنوان از نظر فنی می تواند به آثاری که با ابزارها یا روشهای دیگر اجرا شده و صرفاً در کامپیوتر اسکن شده اند اطلاق شود، اما اصطلاح هنر دیجیتال معمولاً برای آثاری که به شیوه ای نه چندان پیش پا افتاده رایانه ای- برنامه های کامپیوتری، ریزکنترل کننده ها یا هر سیستم الکترونیکی که بتواند اطلاعات ورودی را به خروجی تبدیل کند- تصحیح و تکمیل شده اند، به کار می رود.متون دیجیتال شده یا فایلهای صوتی و تصویری خام به خودی خود معمولاً در دسته هنر دیجیتال قرار نمی گیرند اما می توانند بخشی از یک پروژه بزرگتر باشند.در دسترس بودن و محبوبیت نرم افزارهای دستکاری و تغییر عکس موجب شکل گیری و توسعه مجموعه عظیمی از تصاویر به شدت تغییر یافته شد که بسیاری از آنان شباهتی اندک با تصویراولیه داشته و یا اصلاً شباهتی به آن ندارند.
این استادکاران می توانند با استفاده از ابزارهای الکترونیکی چون قلم موها، فیلترها و ذره بین تصاویری به وجود بیاورند که با ابزارهای مرسوم عکاسی قابل اجرا نخواهد بود. به علاوه، هنرمندان دیجیتال می توانند تمام روشهای فوق را با مهارت بر روی تصاویر اسکن شده نقاشی، کلاژ، لیتوگرافی و طراحی نیز اجرا نمایند. این هنرمندان برای خلق آثار خود از منابع متعدد دیگری نیز استفاده می کنند.تصاویر گرافیکی سه بعدی با به کار بردن روش طراحی تصاویر مرکب از اشکال هندسی، چندوجهی ها یا قوسهای NURBS که برای ایجاد اشکال سه بعدی واقعگرایانه، اشیاء و مناظر مختلف بسیار مناسبند، ساخته می شوند. چنین تصاویری در موارد متعدد از قبیل فیلم، تلویزیون، چاپ، نمونه سازی سریع و جلوه های ویژه بصری به کار می روند.
نرم افزارهای فراوانی برای گرافیک سه بعدی وجود دارند.مدتهاست که رسانه های گروهی برای ساختن تبلیغات از هنر دیجیتال استفاده بسیاری برده و در صنعت سینما نیز برای خلق جلوه های ویژه از نرم افزارهای کامپیوتری بهره می برند. نشر رومیزی یا Desktop publishing انجام مراحل مختلف حروفچینی، تصویرسازی، صفحه آرایی و... در کامپیوتر و چاپ آن با چاپگرهای رومیزی نیز با وجود اینکه بیشتر به طراحی گرافیک منسوب می شود، اما تأثیر عظیمی بر دنیای نشر گذاشته است.با تمام اینها، هنر دیجیتال هنوز نتوانسته است اعتبار و احترامی مانند شکلهای «جدی» تر هنری چون مجسمه سازی ، نقاشی و طراحی به دست بیاورد. شاید یک دلیل آن عقیده نادرست اما شایع عده ای باشد که می گویند: «این کارها را کامپیوتر برایت انجام داده...» و به نظرشان تصاویر خلق شده می تواند توسط هر شخص و به هر تعداد خلق شود.علاوه بر کاربردهای تجسمی، کامپیوتر به خاطر قابلیتهای عالی خود در تنظیم و ایجاد نمونه های صوتی، برای خلق آثار موسیقی، به خصوص موسیقی الکترونیک بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که در طی سه دهه گذشته، موسیقی دیجیتال توانسته است به عنوان یک فرم موسیقی، مورد پذیرش عموم قرار بگیرد، این امکان وجود دارد که ارزش هنر دیجیتال نیز روز به روز بیشتر بر همگان ثابت شده و به عنوان یک شیوه مستقل پذیرفته شود.
بنا به نظر عده ای، ما اکنون در دوره فرا دیجیتال (postdigital) به سر می بریم، زمانی که فناوری دیجیتال دیگر در دنیای هنر چیز نوظهوری محسوب نمی شود و «ابزار دیگر پیام اثر محسوب نمی شود».ابزارهای دیجیتالی جزء لازم روند خلق هنر هستند. عکاسی دیجیتال و چاپ دیجیتال اکنون به عنوان ابزار و واسطه ای قابل قبول پذیرفته شده اند، موزه ها و گالریهای معتبر به نمایش این آثار پرداخته و کار هنرمندان دیجیتال توانسته اند از طریق هنر اینترنتی net art هنر یا اثر فرهنگی که از اینترنت به عنوان اصلی ترین ابزار خود سود برده است و هنر نرم افزاری software art آثاری که برپایه قابلیتهای نرم افزاری بنا شده اند محبوبیت یافته از موقعیت مستحکم تری برخوردار شده اند. از طرفی آثار نقاشان دیجیتال نیز با پیشرفت کیفیت تصاویر خروجی، موفق به کسب پذیرش منتقدان و بینندگان گشته است. موزه هایی در سراسر جهان از جمله موزه هنری سن خوزه و دپارتمام چاپ موزه ویکتوریا و آلبرت هم به جمع آوری آثار دیجیتال پرداخته اند.یک دلیل عمده انجمنهای موجه هنری در عدم پذیرش هنر دیجیتال، این باور غلط است که چاپ دیجیتال یک اثر می تواند بارها و بارها تکرار شود. بسیاری از هنرمندان پس از اولین چاپ، تمام فایلهای مربوط به آن را پاک کرده و در نتیجه اثری یگانه خلق می کند. یک دلیل دیگر نیز طولانی بودن عمر این آثار است که با توجه به فناوری روز چاپ دیجیتال، محوشدگی و زوال رنگها در حدود ۶۰ تا ۱۰۰ سال پس از چاپ آغاز خواهد شد.

* irancg.com
* wikipedia.org

منبع : روزنامه ابرار