کسب مهارت های زندگی مهم ترین عنصر رضایتمندی

میان زنده بودن و زندگی کردن تفاوت است. زنده بودن به معنی داشتن نقشی منفعل در برابر حوادث و ناملایمات روزگار است در حالی که زندگی کردن داشتن نقشی فعال و نه فقط پذیرنده در جریان خوشی ها و ناخوشی ها است. از این رو زنده بودن هیچ هنر و مهارتی نمی خواهد در حالی که زندگی بیش از هر چیز دیگر نیازمند مهارت است. نیازهای زندگی امروز، تغییرات سریع اجتماعی فرهنگی، تغییر ساختار خانواده، شبکه گسترده و پیچیده ارتباطات انسانی و تنوع، گستردگی و هجوم منابع اطلا عاتی انسان ها را با چالش ها استرس ها و فشارهای متعددی روبه رو نموده است که مقابله موثر با آنها نیازمند توانمندی های روانی - اجتماعی می باشد. فقدان مهارت ها و توانایی های عاطفی، روانی و اجتماعی افراد را در مواجهه با مسائل و مشکلات آسیب پذیر نموده و آنها را در معرض انواع اختلالات روانی، اجتماعی و رفتاری قرار می دهد طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، مهارت های زندگی یعنی توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالش ها و ضروریات زندگی روزمره کنار بیاید. ندانستن مهارت زندگی و عدم توانایی باچگونگی زندگی کردن، تقریبا تاثیرات منفی بر بسیاری از حوزه های زندگی شخصی و اجتماعی افراد دارد.
ماهر در زبان عامیانه و به اصطلاح در میان مردم کوچه و بازار کسی است که در کارخود «اوستا» باشد، یعنی بداند چه چیزی را انجام دهد، چگونه انجام دهد، چه موقع انجام دهد و در چه موقعیتی. به عبارتی مهارت داشتن عبارت است از بلد بودن. تفاوتی که در سنت پدیدار شناسی میان بلد بودن و دانستن وجود دارد، قابل توضیح است. این تفاوت را می توان با یک مثال به طور کامل روشن ساخت. اگر از شخصی که می تواند دوچرخه سوار شود، سوال شود دوچرخه سواری چیست، ممکن است نتواند جواب دهد به عبارت دیگر نداند که دوچرخه سواری چیست اما او بلد است دوچرخه سواری کند. با توجه به این موضوع، در عرف عام کسی که بلد است کاری را به نحو احسن انجام دهد، در آن کار مهارت دارد و به اصطلا ح در کارش ماهر است. بنابراین مهارت داشتن در زندگی یعنی زندگی کردن به نحو احسن را بلد بودن. حتی اگر نتوان به کسی دیگر توضیح داد که مهارت در زندگی کردن چیست؟ به طور کلی «مهارت های زندگی روزمره یعنی همه آنچه که باید بدانیم و انجام دهیم تا بتوانیم زندگی روزمره خود را به پیش برانیم. چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنیم. چگونه در ارتباط هایمان کمترین استرس به ما وارد شود.
نیازهای زندگی امروز، تغییرات سریع اجتماعی فرهنگی، تغییر ساختار خانواده، شبکه گسترده و پیچیده ارتباطات انسانی و تنوع، گستردگی و هجوم منابع اطلا عاتی انسان ها را با چالش ها، استرس ها و فشارهای متعددی روبه رو نموده است که مقابله موثر با آنها نیازمند توانمندی های روانی- اجتماعی می باشد. فقدان مهارت ها و توانایی های عاطفی، روانی و اجتماعی افراد را در مواجهه با مسائل و مشکلا ت آسیب پذیر نموده و آنها را در معرض انواع اختلالات روانی، اجتماعی و رفتاری قرار می دهد.
مهارت های زندگی شامل مجموعه ای از توانایی ها هستند که قدرت سازگاری و رفتار مثبت و کارآمد را افزایش می دهند. در نتیجه شخص قادر می شود بدون اینکه به خود یا دیگران صدمه بزند، مسئولیت های مربوط به نقش اجتماعی خود را بپذیرد و با چالش ها و مشکلا ت روزانه زندگی با شکل موثر روبه رو شود. محققان تاثیر مثبت مهارت های زندگی را در کاهش سو» مصرف مواد، استفاده از ظرفیت ها و توانمندی های هوشی و شناختی، پیشگیری از رفتارهای خشونتآمیز، افزایش خود اتکایی و اعتماد به نفس و ... مورد تایید قرار داده اند. به ویژه در کاهش سو» مصرف مواد بر نقش کلیدی مهارت های زندگی تاکید می شود. همچنین آموزش این مهارت ها به عنوان یک روش عام پیشگیری از آسیب های فردی و اجتماعی مورد تاکید بوده است.
یادگیری موفقیتآمیز مهارت های زندگی، احساس یاد گیرنده را در مورد خود و دیگران تحت تاثیر قرار می دهد و علا وه بر این کسب این مهارت ها نگرش دیگران را نیز در مورد فرد تغییر می دهد.
به همین خاطر کسب مهارت های زندگی هم شخص را تغییر می دهد و هم محیط را، و این اصل دوسویه، ارتقای بهداشت روان را شتابی دو چندان می بخشد.

نویسنده : شهرام مظفریان

منبع : روزنامه مردم‌سالاری