نگاهی به قدیمی ترین بیماری شناخته شده بشر

بیماری خواب از دوران پیش از تاریخ در آفریقا شناخته شده بود. با وجود این، نخستین توصیف نوشتاری از آن را «ابن خلدون» در سده چهاردهم میلادی آورده است. افراد مبتلا به این بیماری اغلب در خواب به سر می برند. در نتیجه به اندازه یی کم انرژی می شوند که از کم بنیه یی می میرند. رئیس یکی از قبیله هایی که «ابن خلدون» از آن دیدن کرد، پس از دو سال زندگی در خواب، سرانجام جان سپرد. به گزارش «ابن خلدون»، این بیماری جان همه افراد آن قبیله را گرفت. در سال ۱۹۰۲ میلادی دولت انگلستان یک گروه پژوهشی را برای بررسی بیماری خواب به آفریقا فرستاد. یکی از اعضای این گروه به نام «آلدو کاستلانی» از کالبدشکافی قربانیان دریافت که بسیاری از آنان در مغز خود انگل های ناشناخته یی دارند.
سال بعد پژوهشگری به نام «دیوید بروک» به این گروه پیوست. او پیش از این دریافته بود نوعی بیماری احشام به نام «تاگانا» در اثر آلوده شدن جانور به انگل ریزی به نام تریپانوزوم ایجاد می شود. این انگل را مگس تسه تسه منتقل می کند. این دو پژوهشگر به زودی دریافتند همین انگل باعث بیماری خواب در انسان می شود. آنان جاهایی را که مگس تسه تسه یافت می شد، مشخص کردند و دریافتند این نواحی با مناطقی که بیماری خواب در آنجا شیوع دارد، مطابقت دارد. از این رو از مردم خواستند از این مناطق دوری کنند. مگس تسه تسه فقط در جنوب آفریقا و بیابان صحرا زندگی می کند. نخستین داروهایی که برای درمان بیماری خواب به کار رفتند، ترکیبات آرسنیک (ماده یی کشنده) بودند. حتی داروهای جدید هم نمی توانند موارد شدید این بیماری را درمان کنند. برای افزایش احتمال بهبودی، این داروها باید در مراحل آغازین بیماری مصرف شوند.

حسن سالاری

منبع : روزنامه اعتماد