شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

۲۸ دسامبر ۱۹۳۵ ـ زادروز علی مسعودی روزنامه نگار و هنرمند ناسیونالیست ایران


۲۸ دسامبر ۱۹۳۵ ـ زادروز علی مسعودی روزنامه نگار و هنرمند ناسیونالیست ایران
علی مسعودی ۲۸ دسامبر ۱۹۳۵ در تهران، محله دروازه شمیران در یک خانواده سیاسی ـ فرهنگی چشم به جهان گشود. پدرش که یک استاد ادبیات و از مجاهدان دمکراسی در دوران انقلاب مشروطیت بود بعدا (در دوران قاجاریه) به نمایندگی مجلس شورای ملی انتخاب شد و چهار دوره نماینده پارلمان بود. وی ازجمله رهبران انقلاب مشروطیت بود که در اعتراض به ادامه استبداد دست به مهاجرت زده بود. پدر علی مسعودی در دوران پادشاهی رضا شاه به ترکیه تبعید شده بود که در جریان دیدار رضا شاه از ترکیه، شخص آتاتورک از وی خواست که اجازه بازگشت مسعودی را به وطن بدهد که موافقت شد و مسعودی در سال ۱۳۲۵ در وطن درگذشت. تدریس و تالیف حرفه نیاکان علی مسعودی از قرن پنجم هجری به این سوی بوده است. این خانواده برای میهن، تاریخنگاران و ادیبان متعدد پرورش داده است.
علی مسعودی که از نوجوانی شور میهندوستی و رهایی وطن از بقایای استعمار در سر داشت، در دوران تحصیلات متوسطه در تهران به جنبش های ناسیونالیستی پیوست و در همان سن کم در شمار فعالان نهضت ملی ایران قرار گرفت و چون از ۱۵ سالگی با داریوش فروهر آشنایی نزدیک داشت، فعالیت های سیاسی خود را در چارچوب حزب ملت ایران متمرکز ساخت.
در پی رویداد ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ و بازداشت دکتر مصدق رهبر ملیون ایران و در جریان سرکوبی نهضت ملی ایران، علی مسعودی به فروهر و چند ناسیونالیست ایرانی دیگر در انتشار نشریات زیرزمینی «راه مصدق» و «آرمان ملت» پیوست و نه تنها برخی مقالات، بلکه همه کاریکاتورها و نقاشی های نشریات زیرزمینی ملی گرا را ترسیم می کرد و تیتر نویسی و طرح و آرایش صفحات آنها از او بود. گاهی هم بمانند سایر ملیون به کار توزیع شبانه این نشریات کمک می کرد. در آن زمان، فعالیتی دشوار تر از انداختن نشریه مخالفان دولت در منازل در ساعات شب، درحالی که در تهران و حومه حکومت نظامی و منع رفت و آمد شبانه برقرار بود وجود نداشت و این نوع فعالیت، بازی با جان بود. علی مسعودی در جریان همین توزیع شبانه، در سال ۱۳۳۳ دستگیر و دو سال و هفت ماه از عمر خود را در زندان سپری کرد ـ زندانی که خالی از شکنجه نبود. علی در طول زندان وضعیت مبارزان همبند را مشاهده کرد و از احساس و آرزوهای آنان آگاه شد و پس از خروج از زندان، منبع این اطلاعات برای مولفان و روزنامه نگاران دیگر قرار گرفت.
علی مسعودی پس از رهایی از زندان سیاسی، ژورنالیسم را که در طول فعالیت آشگار و پنهان دوران مبارزات ملی تجربه کرده بود پیشه خود ساخت و چون نشریات وقت جرات استفاده از نوشته های او را نداشتند به کار تصویرکشی برای اخبار فاقد عکس و پاورقی رسانه ها و کاریکاتورهای غیر سیاسی پرداخت و در اندک مدتی کاریکاتورها و تصویرهای او مورد استفاده بیش از هفتاد درصد مطبوعات تهران قرار گرفت و از این بابت، شهرت فراوان به دست آورد. این شهرت سبب شد که او را به سمت دبیر نقاشی دبیرستانهای پایتخت هم بکار گیرند. مسعودی قبلا پروانه لازم را از هنرستان کمال الملک به دست آورده بود.
شهرت علی مسعودی در کار تصویرگری خبری سبب شد که در اوایل دهه ۱۳۴۰ سناتور عباس مسعودی موسس و مدیر نشریات اطلاعات وی را دعوت به همکاری کند و به سمت مهم سردبیری امور هنر نشریات موسسه بگمارد. وی در این سمت در طول دو دهه به زیبا سازی شکل نشریات موسسه اطلاعات کمک بسیار کرد به گونه ای که کارهای او در تاریخ مطبوعات ایران، یک انقلاب خوانده شده و پایه هایی را که او گذارده همچنان دنبال می شود.
علی مسعودی که عاشق ژورنالیسم است، هرگاه که خواست در کنار طرح و تصویر و کار راهنمایی کاریکاتوریست ها و عکاسان خبری، بار دیگر دست به قلم ببرد به ساواک احضار شد. چون بدون سپردن تعهد، رهایی از چنگ ساواک امکان نداشت، مقاله های مسعودی به نام دیگران (نه اسم مستعار که آن هم در آن زمان ممنوع بود) به چاپ می رسید. با وجود این، علی مسعودی در نشریات فصلی حزب ملت ایران مستقیما فعالیت داشت و این فعالیت، به کار او در موسسه اطلاعات که در این موسسه هم پی در پی ارتقاء مقام می یافت صدمه نمی زد زیرا همه می دانستند که علی مسعودی عاشق بی قرار وطن است و میهندوستی محض، جرم و گناه بشمار نمی آید. علی به خاطر شهرت میهندوستی دوآتشه اش، مورد احترام عموم ایرانیان بوده است. وی ثابت کرده است که تنها خواهان سربلندی وطن و سعادت هموطنان است و مال و مقام نمی خواهد.
علی مسعودی، به گفته خودش، یک سال پس از انقلاب چون از روند کارها راضی نبود و جریان امور او را افسرده ساخته بود جلای وطن کرد و مقیم آمریکا شد. علی در آمریکا به کار نوشتار، گفتار و کشیدن تصویر که حرفه مادام العمر او هستند ادامه داده تا نه تنها امرار معاش کند بلکه دمی از خدمت به ایران و هنر غافل نماند.
علی مسعودی در طول اقامت خود در آمریکا که افزون بر ربع قرن است، تابلوهای جالب متعدد ترسیم کرده است که اصالت خاص خود را دارند و ارباب هنر آنها را بی نظیر توصیف کرده اند.
علی مسعودی در اظهاراتی در سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴ خورشیدی) تاکید کرده است: در هرجا که باشم برای تامین دمکراسی و حفظ تمامیت وطن و رعایت همه حقوق، سعادت و رفاه هموطنان تلاش می کنم و آرزویی جز تحقق آن ندارم.
وی ضمن آوردن شواهدی از تاریخ طولانی و پرافتخار ایرانیان همچنین گفته است که ناسیونالیسم تنها داروی درمان بیماری ایران است که حدود دو قرن به آن مبتلا شده است. وی هر سخنرانی عمومی اش را با بیان «زنده و سرفراز باد ایران و پیروز و شاد باد ایرانیان» پایان می دهد.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز


همچنین مشاهده کنید