چگونه لحظه ها را مدیریت کنیم

از تفاوت های بارز و مهم در دوران کودکی و نوجوانی این است که اندیشه های کودکان معطوف به زمان حال است و حال آن که نوجوان به سرعت نگاه خود را به گذشته و آینده متوجه کرده و افق دید خود را گسترش می دهد و بیشتر رویکرد آینده نگر در او دیده می شود. زمانی که جوانان عوامل موفقیت خود را فهرست می کنند مسئله بهره گیری از زمان را در اولویت قرار می دهند و مایلند امور زندگی خود را به گونه ای معقول و منطقی تنظیم کنند. بعضی از کارشناسان تعلیم و تربیت معتقدند که بسیاری از اشخاص از تنظیم امور خویش غفلت می کنند و فرصت را غنیمت نمی شمارند و ایام سازنده جوانی را به رخوت رکود می گذرانند. زندگی آنها مانند روزی است که صبحگاهی آرام و دل انگیز و شامگاهش توفانی و وحشت انگیز دارد، بنابراین توصیه می شود که هر وقت و در هر مکانی که کار خوبی از عهده کسی برمی آید، در آن کوتاهی نکند.
در شرح حال یکی از بزرگان نقل کرده اند که هرگز از غذای داغ استفاده نمی کرد و لحظاتی را که ناگزیر بود درنگ کند تا غذا قدری سرد شود، به نوشتن می پرداخت و چند دقیقه ای که به این وسیله به هدر می رفت را مورد استفاده قرار می داد، به تدریج یادداشت هایش زیاد و زیادتر شد آنها را در یک کتاب با نام «پنج دقیقه های قبل از غذا» چاپ کرد. در ارزش گذاری به عامل زمان گفته شده است: اگر می خواهید ارزش «یک دقیقه» را بدانید از مسافری که از قطار یا هواپیما جا مانده است بپرسید، اگر می خواهید ارزش «یک ثانیه و کمتر از آن» را جویا شوید از دونده مسابقات بپرسید که چگونه شکست یا موفقیت او رقم خورده است.
● شیوه های بهره گیری از زمان
۱) رویکرد جوانان به آینده را که غالباً با تکیه بر مفاهیمی همچون بخت و اقبال با هیچ رابطه منطقی قابل پیوند نیست، باید دگرگون کرده و آن را بر مبنای تفکر پشتکار و مدیریت زمان تجدید بنا کنیم.
۲) حفظ موازنه میان سرعت عمل و تحقق هدف، برای جوانان یک ضرورت است. جوانان در مواردی برای رسیدن به مقصود سریعاً اقدام می کنند و در خاتمه کار پشیمان می شوند و گاهی در انتظار فرصت مناسب وقت را به هدر می دهند. زندگی معقول ایجاب می کند که تعادل این دو مؤلفه ارزشمند زندگی به خوبی حفظ شود.
۳) به جوانان بیاموزیم که فرصت ها، هرگز در انتظار ما نمی مانند پس ما باید آنها را دریابیم و لذا نسل جوان زمانی موفق خواهد بود که لحظه ها را شکار کند.
۴) دانش آموزان در زمانی که با مشخص کردن فعالیت های روزانه خود به احتساب فرصت های مفید خود بپردازند و میزان ساعات مفیدی را که در هر شبانه روز در اختیار دارند، معلوم کنند، توانسته اند گام مهمی در برنامه ریزی زندگی خود بردارند.
۵) در مرحله بعد جوانان می توانند نیازهای علمی و آموزشی خود را مشخص کنند. به عنوان مثال درباره دروس و مطالعات خویش، میزان احتیاجات خود را دقیقاً برآورده کرده و برای خود معلوم کنند که دقیقاً چه حجمی از کار و فعالیت را باید انجام دهند.
۶) زمانی که این دو مرحله سپری شد باید جوانان با تقسیم نیازهای آموزشی بر زمان های مفید خویش، میانگین و معدل کاری خود را در یک ساعت به دست آورند تا بر خودشان معلوم شود که مثلاً به ازای یک ساعت وقت چه مقدار از درس خاصی را باید مطالعه کنند.
۷) وقتی دانش آموزان کارهای زیادی در پیش رو دارند، ابتدا باید کار دشوارتر را شروع کنند و با تمام همت به انجام آن بپردازند، زیرا کاری که در اول مشکل و ملالت آور است وقتی به پایان رسید بیشتر مایه مسرت می شود. علاوه بر آن که زمانی که جوانان بتوانند کار دشواری را که آغاز کرده اند به پایان برسانند، قوت قلب و اراده قوی تری برای کارهای دیگر که طبعاً به این دشواری نخواهد بود پیدا می کنند.
۸) یکی از موانع مدیریت زمان تأخیر است، یعنی کاری که آدمی به انجام آن اعتقاد دارد با گفتن این که فردا یا شاید آینده این کار را انجام خواهم داد، مکرراً آن را به تأخیر می اندازد و در نهایت نسبت به آن دلسرد می شود بهتر است هر کاری را که لازم است، انجام دهیم. حتی یک دقیقه هم به تأخیر نیندازیم.

محمدصادقپور
کارشناس ارشد مسائل آموزشی ـ تربیتیی

منبع : روزنامه ایران