دوستت ندارم!

گاهی اوقات وقتی کودکان از دست والدین عصبانی می شوند و یا حتی زمانی که به خواسته خود نمی رسند و والدین را غیرمستقیم مقصر می دانند برای نشان دادن خشم خود می گویند «ازت متنفرم». این عبارت والدین را بسیار ناراحت می کند. بسیاری از افراد نمی دانند بهترین راه واکنش به چنین عباراتی چیست. ما در این بخش قصد داریم شما را با نظرات کارشناسانه به منظور بهترین راه برخورد با چنین واکنشهایی آشنا کنیم: در این سنین کودکان احساسات ثابتی ندارند. در یک زمان بسیار خوشحال و راضی هستند و در زمان دیگر بسیار عصبانی و شاکی هستند. ممکن است به دلیل اندک محبتی بسیار خوشحال شوند و از یک ناکامی کوچک بسیار عصبانی و ناراحت. بنابراین وقتی اوضاع از نظرشان خوب است خیلی خوب هستند و به شما محبت دارند و حتی در مورد کودکان مهدکودک یا پیش دبستانی ممکن است در حال خوشحالی شما را عامل دانسته و از شما تشکر هم بکنند اما اگر اوضاع خوب نباشد زندگی و شما و همه را مقصر و بد می دانند. وقتی احساس بدی دارند همه چیز و حتی شما نیز از نظرشان بد هستید و این طبیعی است. به همین دلیل که در ابراز احساسات خودشان که ممکن است ربطی هم به شما نداشته باشد می گویند «ازت متنفرم».
پس شما در واکنش به او نگوئید «من هم دوستت ندارم» تا شاید به اشتباهش پی ببرد بلکه بهترین واکنش در برخورد با این عبارت این است که به او بگوئید «اما من دوستت دارم» این کار او را شرمنده می کند و او را از حالت عصبانیت به حالت آرامش نسبی می برد. حتی می توانید به او بگوئید «خودت می دانی که منو دوست داری» یا این که «دلیلی ندارد که از دست من عصبانی باشی» به یاد داشته باشید که کودک شما در حال یادگیری کنترل و مدیریت احساساتش است و برای بیان و ابراز احساساتش نیاز به کمک شما دارد و ممکن است کمک خواستن او از شما در موقعیتهای سخت روحی اش با عصبانیت همراه باشد و با گفتن این گونه عبارات ناخوشایند قصد دارد به شما بگوید که من عصبانی هستم و نمی دانم چکار کنم. به من کمک کنید. رفتارهای او ناشی از حالات احساسی و روحی اش می باشد، نه طرز تفکر و نگرش واقعی اش به مسائل و از جمله شما به عنوان والدین. بهترین راه در این میان این است که به جای قضاوت رفتارهایش او را از احساسات واقعی اش آگاه کنید.
برای مثال بگوئید «این رفتارت نشان می دهد که خیلی عصبانی هستی، یا خسته ای و یا از این که نتوانستی بلوزت را بپوشی ناراحتی.» در ضمن بد نیست که در شرایطی که ناراحت یا عصبانی است بگوئید که می فهمید که شرایط سختی را می گذراند و عصبانی شده است. در ضمن به او کمک کنید تا با لحنی مناسب در مورد احساساتش صحبت کند. برای مثال بگوئید «وقتی این طور هستی به من بگو عصبانی شده ام، کمکم کن». به او کمک کنید تا در هنگام گذراندن لحظات سخت مثل عصبانیت و ناراحتی و خستگی بتواند انتخابها و چاره هایی که برایش وجود دارد را ببیند و به آنها فکر کند. مثلاً وقتی از این که نمی تواند لباس عروسکش را تنش کند و عصبانی شده به او پیشنهاد بدهید که می توانی چند دقیقه ای عروسکت را کنار بگذاری و بیایی با هم به خواندن کتاب و تماشای عکسهای آن بنشینیم تا راحت تر شوی. پیشنهاد دادن و نشان دادن انتخابها و راههای دیگری که دارد می تواند هم به آرامش او کمک کند و هم به تدریج مدیریت خشم و عصبانیت را به وی بیاموزد.
البته طبیعی است که کلمات و گفتار نامناسب فرزندتان همواره شما را می آزارد اما بهتر است ابراز احساسات او را شخصی نگیرید و از آن بگذرید. البته ممکن است که او از طریق الگوبرداری از رفتارهای خودتان شبیه سازی می کند که در این صورت باید رفتار و گفتار خودتان را اصلاح کنید. برای مثال وقتی از دیر کردن اتوبوس و یا سوختن عذا و نرسیدن به موقع به مهمانی عصبانی می شود و می گوئید «من از این وضع متنفرم» نمی توانید انتظار داشته باشید که فرزند کوچکتان در لحظات بحرانی این عبارات را به کار نبرد. پس با کمی دقت و آرامش می توانید رفتارهای مناسب تر را جایگزین رفتارها و گفتار بد کنید.

سحر کمالی نفر

منبع : روزنامه کیهان