نیم نگاهی به طرح احداث پارک های زنانه در تهران

مادر به همراه دختر نوجوانش با لباس قرمز رنگ مشغول دویدن در یک پارک واقع در تهران هستند... گروهی دیگر وسایل پیک نیک خود را بر روی چمن های داخل پارک پهن کرده اند و همزمان عده ای از زنان مشغول دوچرخه سواری در این پارک ...
یک خبرنگار خارجی در این زمینه می نویسد: اینجا، در اولین پارک مختص زنان در پایتخت کشور اسلامی، تعداد زیادی از زنان با لباس های تابستانی در فضای سبز جمع شده اند تا به گفت وگو و شادی بپردازند.آنها می گویند بدون حضور مردان ما بسیار خوش می گذرانیم و خوشحال هستیم.
پارک زنان موسوم به «بهشت مادران» در اردیبهشت ماه امسال به روی زنان گشوده شد، جایی که در آن زنان می توانند روسری های خود را درآورند تا بدون حضور هر فرد مزاحمی از نور خورشید لذت ببرند و بازی کنند. هرچند این پارک پذیرای بازدیدکنندگان پرشماری است اما بازگشایی آن به بروز نگرانی هایی در خصوص احتمال ترویج جداسازی زنان و مردان (تفکیک جنسیتی) انجامیده و این در حالی است که زنان در دهه گذشته به آزادی های بیشتری برای مراوده با مردان و مشارکت بیشتر در ورزش های علنی، با حفظ پوشش کامل موها، دست یافتند.
دکتر «رزا قراچورلو»، استادیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد تهران در این زمینه می گوید: «چنین ابتکاراتی (پارک زنانه) تا زمانی مثبت است که زنان آزادی انتخاب کردن داشته باشند، من نمی خواهم این فقط در یک قانون خلاصه تبدیل شود.
«دفتر شهردار تهران با رد انتقادات وارده در خصوص «بهشت مادران» که روزانه به طور متوسط یک هزار نفر بازدیدکننده دارد میگوید: «این پارک در پاسخ به درخواست های زنان ایجاد شده است.» دومین پارک زنانه نیز چندی پیش در تهران بازگشایی شد و طرح هایی برای افتتاح چهار پارک دیگر وجود دارد.
«محمد معینی»، یک سخنگو و مشاور منطقه ۳ شهرداری تهران که این پارک در آن واقع شده معتقد است: «اینها راهحلهای عملی هستند که اولا به اعتقادات مذهبی احترام میگذارد و ثانیا هم راستا با قوانین جمهوری اسلامی است.»
وی اضافه میکند: «شما ترجیح میدهید که با مانتوی اسلامی ورزش کنید یا بدون آن؟ این ربطی به جداسازی جنسیتی ندارد. تنها فرصت های برابری به زنان در شهر داده شده است.»
با این حال «نیره توکلی»، یک جامعهشناس نظری مخالف دارد و میگوید: «ایجاد این پارک فرصتهایی برای زنان ایجاد میکند اما شامل فرصتهای برابر نمیشود. «برابر» به این معنی است که زنان دسترسی مشابهی به هر پارک دیگری در شهر داشته باشند.»
«بهشت مادران» در فضایی به مساحت ۱۵ هکتار در شمال تهران واقع شده که دارای درختان بلند است و برای دور نگه داشتن از نگاه نامحرمان گرداگرد آن با ورقه ای آهنی به بلندای ۴متر احاطه شده. یک تیم شامل ۱۵ نیروی امنیتی به نگهبانی در محل درهای ورودی مشغولند تا مانع از دیدزنی چشم چرانان شوند.در این پارک ۲۰ هکتاری که توسط یک تیم ۳۵ نفره از زنان اداره می شود یک مسیر دوچرخه سواری ۴ کیلومتری، یک زمین هاکی روی چمن، زمین های بسکتبال و بدمینتون و اهداف تیر و کمان در این پارک به چشم می خورد. دوچرخه ها را می توان با قیمت ۱۰ هزار ریال در ساعت (معادل حدود یک دلار) اجاره کرد. کلاس های ورزش های هوازی و یوگا نیز در پارک تعبیه شده است.
تنها در روز تعطیل جمعه هاست که پارک درهای خود را به روی کلیه اعضای خانواده از جمله مردان می گشاید.
یکی از شهروندان می گوید: «بهشت مادران یک اقدام خوب است، به ویژه در شهری که خانوادههای معدودی در آن دارای باغ اختصاصی هستند و البته این تا وقتی خوب است که زنان از رفتن به سایر پارک ها منع نشوند.»
عدهای نیز اعتقاد دارند که این پارک مکان خوبی برای استنشاق هوای تازه و نهایتا پوشیدن لباسی است که دوستش دارید. برخی زنان از آزار و اذیتها و توزیع مواد مخدر در سایر پارکها گلایه دارند و معتقدند آنها در پارکی که خدمه آن شامل رفته گران و باغبان ها و نیروی امنیتی زن هستند احساس امنیت بیشتری می کنند.
برخلاف سایر مکان های مختص زنان همچون استخرهای شناو باشگاه های ورزشی و تالارهای کنسرت در در این پارک زنان ملزم به تحویل دادن تلفن های همراه خود نیستند. علی رغم محبوبیت سریع این طرح پارک زنانه با برخی مخالفت ها نیز روبه رو شده است. به نحوی که منتقدان می گویند تفکیک جنسیتی و جداسازی زنان و مردان پاسخ درستی به مشکلات اجتماعی از قبیل آزار و اذیت های موجود در مکان های عمومی نیست.
به نظر می رسد ایجاد پارک زنانه یک راه میانه خوب و به عبارتی یک غنیمت محسوب می شود. اما چیزی که از همه مهمتر است آموزش و فرهنگ سازی برای کنترل نگاه مردان ضروری به نظر می رسد تا همانند شهروندان مسوول رفتار کنند و با برخوردهایشان به مقام زنان ارج نهند.

شبنم موسوی خصال

منبع : روزنامه مردم‌سالاری