۲۰ نوامبر سال ۵۰۲ میلادی ـ اعلام جنگ ایران به روم شرقی

دولت وقت ایران بیستم نوامبر سال ۵۰۲ میلادی (زمان پادشاهی قباد ساسانی) به دولت روم شرقی (قسطنطنیه) اعلان جنگ داد. این اعلان جنگ پس از سه اخطار پی در پی به دولت روم که این دولت در رعایت تعهداتی که به موجب پیمان صلح سال ۴۴۲ (منعقد شده میان یزدگرد دوم و تئودور) سپرده بود تعلل کرده است صادر شده بود. در اخطاریه های کتبی سه گانه، دولت روم متهم شده بود که تعمدا در صدد اجرای چند بند از پیمان بر نیامده و تاکید شده بود که ادامه تعلل رومی ها، پیش از آن تحمل پذیر نخواهد بود.
در پی این اعلان جنگ، واحدهای ارتش ایران چند منطقه از قلمرو رومیان ازجمله شهر تئودوراپولیس را تصرف کردند که آناستازیوس امپراتور تازه روم درخواست ترک مخاصمه کرد. پیمان صلح سال ۴۴۲ میلادی در پی تجاوز رومیان به قلمرو ایران در قفقاز و شکست آنان در منطقه «دربند» از ارتش ایران امضاء شده بود. تئودور امپراتور وقت، معروف به تئودور بزرگ عذر آورده بود که هدف نیروهای رومی جلوگیری از ورود اقوام مهاجم از آسیای مرکزی بود، نه تصرف «دربند» قفقاز متعلق به ایران. طبق قرارداد سال ۴۴۲، دولت ایران پذیرفته بود که در قبال دریافت پول از دولت قسطنطنیه، مانع از تعرض مهاجران آسیای مرکزی به قلمرو رومیان شود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز