آلرژی، بیماری فصل

آلرژی وضعیتی است كه در آن سیستم ایمنی بدن نسبت به موادی مانند گرده گل ها و گیاهان، گردوغبار، مو و پر حیوانات، مواد شیمیایی، نور خورشید، بعضی داروها و موادغذایی و غیره كه به طور معمول ضرر و زیانی ندارند، عكس العمل نشان می دهد. طبق آمارهای انجام شده، طیف وسیعی از افراد جامعه حداقل به یكی از موارد فوق حساسیت دارند ولی تفاوت اصلی در میزان واكنش بدن نسبت به همین عوامل حساسیت زا است كه آنها را آلرژن نیز می نامند.
آلرژن ها از چهار طریق اصلی وارد بدن می شوند. این راه ها عبارتند از:
۱- بلع: مانند خوردن گوجه فرنگی، بادمجان، كیوی و غیره
۲- تزریق: مانند تزریق پنی سیلین و یا داروهای دیگری كه ممكن است فردی به آنها حساسیت داشته باشد.
۳- تماس: مانند لمس كردن برگ گیاهی خاص، پوست برخی میوه ها، گردوغبار روی اشیا و غیره
۴- استنشاق: مانند تنفس كردن در هوای آلوده و پر از گرده گیاهان و درختان
به طور كلی هنگامی كه عامل حساسیت زایی به بدن فردی مستعد وارد می شود، بسته به میزان و نوع حساسیت و همچنین عكس العمل بدن، علائم مختلفی شامل آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سوزش چشم، عطسه، سرفه، گرفتگی صدا، خارش چشم، تنگی نفس، خارش پوست، سستی و بی حالی، بثورات جلدی، مشكلات گوارشی و غیره پدیدار می شوند كه البته با توجه به نوع حساسیت و سیستم ایمنی بدن، هر یك از این علائم می توانند به تنهایی بروز كرده و یا به طور همزمان چندین علامت با هم به عنوان واكنشی در مقابل عامل حساسیت زا ایجاد شوند.
شناخت آلرژن ها: یكی از مهمترین اقداماتی كه جهت مبارزه با حساسیت موجود می بایست صورت گیرد، شناخت عامل و یا عوامل حساسیت زا در بدن است. ممكن است فردی سالیان سال از علائم ناشی از حساسیت در رنج باشد ولی هنوز عامل اصلی آن را نشناسد. به این ترتیب این مشكلات همواره ادامه خواهد یافت. حال آنكه برای این منظور كافی است هنگام بروز علائم به كارها و عملكرد همان روز و یا روز قبل خود اندیشیده و عامل آن را بیابید. البته در كلینیك های آلرژی همین روند شناختی در سیستمی منظم با كسب اطلاعاتی پیرامون نوع و محل زندگی، كار و غیره و همچنین با تزریق مواد مختلف آلرژن در زیر پوست بدن انجام می پذیرد.
اقدامات پیشگیرنده: پس از شناخت آلرژن های تحریك كننده فرد، بهترین و موثرترین اقدام، دوری جستن از آنها است البته این كار در مورد آلرژی های خوراكی، دارویی و تماسی تا حد زیادی عملی است ولی برگزیده تنفس كردن، كار چندان امكان پذیری نیست به خصوص هنگامی كه عوامل حساسیت زایی همچون گرده گل ها و گیاهان در فصل بهار در سطح وسیعی از هوای تنفسی پراكنده شده باشند. لازم به ذكر است این نوع آلرژی متداول و فصلی كه در زمان گرده افشانی نسبت به گرده های گل ها و درختان رخ می دهد، به نام های دیگری همچون تب یونجه، زكام بهاره و آلرژی بینی نیز نامیده می شود. در این نوع حساسیت، معمولاً سیستم‌های تنفسی بدن درگیر شده و علائم خاص آنها به همراه سستی و بی حالی، سوزش، خارش و آبریزش چشمی نمایان می شوند. ولی با توجه به توضیحات فوق برای كاهش این قبیل علائم و همچنین پیشگیری از آنها راهكارهایی نیز وجود دارند كه پیشنهادات زیر از آن جمله اند:
۱- از ماسك استفاده كنید: هنگامی كه به مكانی وارد می شوید كه احتمال وجود عامل آلرژی زا در آن جا بسیار است، روی دهان و بینی تان را با ماسك بپوشانید. استفاده از ماسك تنها به بیرون از خانه و فضاهای باز محدود نمی شود بلكه در داخل خانه نیز آلرژن های بسیاری وجود دارند كه راه های ورودی آنها به بدن دهان و بینی هستند بنابراین هنگام مواجهه با آن عوامل نیز از این فیلتر استفاده كنید.
۲- بالشتان را عوض كنید: از آنجا كه بسیاری از بالش ها از پر پرندگان به خصوص مرغ پر شده اند، زیر سر گذاشتن این قبیل بالش ها برای آن دسته از افرادی كه به پر پرندگان حساسیت دارند و به خصوص بچه ها، باعث بروز مشكلات مختلف حساسیتی خواهد شد. لذا برای جلوگیری از این مشكل، از بالش های پر شده با الیاف مصنوعی استفاده كنید. مزیت مهم این قبیل بالش ها، قابل شست وشو بودن آنها با آب داغ است.
۳- به نظافت محیط زندگی تان اهمیت بیشتری دهید: هرچه میزان گردوغبار بر روی لوازم و اشیای خانه كمتر باشد، مشكلات افراد مبتلا به حساسیت های گردوخاك كمتر خواهد بود. برای تمیز كردن فضاهایی مانند سرویس های بهداشتی، كف ها و آشپزخانه از مواد شیمیایی ای استفاده كنید كه از حساسیت نداشتن به آنها مطمئن هستید. در ضمن همواره با پوشیدن دستكش از تماس پوست دست تان با هرگونه عامل حساسیت زا جلوگیری كنید.
۴- كاربرد كفپوش های منسوج را به حداقل برسانید: موكت ها و فرش ها مركز نگهداری عوامل حساسیت زایی همچون گردوغبار، مایت ها و غیره هستند. با جایگزین كردن سنگ، سرامیك یا چوب به جای موكت این بستر مساعد را از بین ببرید.

الهام اسمعیلی

منبع : روزنامه شرق