مظلوم و ظالم‌

لا یحب الله الجهر بالسوء من القول الا من ظلم و کان الله سمیعا علیما (۱۴۸) ان تبدوا خیرا او تخفوه او تعفوا عن سوء فان الله کان عفوا قدیرا (سوره النساء، آیه ۱۴۹.)
خدا دوست نمی‌دارد سخن زشت با صدای بلند گفتن را، لیکن کسی که مورد ظلم شخصی یا اشخاصی قرار گرفته، می‌تواند در مورد خصوص آن شخص و یا اشخاص و در خصوص ظلمی که به وی رفته، سخن زشت و با صدای بلند بگوید.
‌در مجمع البیان در ذیل آیه: “لا یحب الله ...” می‌گوید: خدای تعالی دوست نمی‌دارد که کسی در مقام انتقام ناسزا بگوید، مگر آنکه به راستی مظلوم واقع شده باشد که در این صورت جائز است از ظالم خود به نحوی که شرع اجازه داده انتقام بگیرد، آن گاه اضافه کرده که این معنا که ما برای آیه کردیم از امام باقر (ع) روایت شده (مجمع البیان، ج۳ ص۱۳۱)
و در تفسیر عیاشی از ابی الجارود از امام صادق (ع) روایت آمده که فرمود: “الجهر بالسوء من القول” این است که عیب‌هایی که در دشمنت هست بر ملا کنی (نه عیب‌هایی که در او نیست( )تفسیر عیاشی، ج۱، ص۲۸۳، ح۲۹۷)
و در تفسیر قمی به استناد حدیثی دیگر در تفسیر این آیه آمده که اگر کسی نزد تو آمد و در باره تو مدح و ثنایی گفت و اعمال خیر و صالحی برایت برشمرد که در تو نیست، از او قبول مکن و او را تکذیب کن که به تو ظلم کرده است (تفسیر قمی، ج۱ ص۱۵۷)‌
و عیاشی در تفسیرش به سند خود از فضل بن ابی قره از امام صادق (ع) روایت کرده که در تفسیر آیه: “لا یحب الله ...” فرموده: هر کس قومی را میهمان کند و بد پذیرایی کند، او از کسانی است که ظلم کرده، پس بر میهمانان حرجی نیست که در باره او چیزی بگویند (تفسیر عیاشی، ج۱ ص۲۸۳ ح۲۹۶.) این روایت را صاحب مجمع البیان (مجمع البیان، ج۳ ص۱۳۱) نیز از آن جناب نقل کرده، ولی بدون ذکر سند، و از طرق اهل سنت از مجاهد نیز نقل شده است. و روایات به هر حال دلالت دارد بر عمومیت مفاد آیه همانطور که ما نیز عمومیت را استفاده کردیم.

منبع : روزنامه رسالت