جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

لکنت، خط فاصله ای میان حروف


بسیاری از کودکان در فاصله دو تا پنج سالگی دچار عارضه «لکنت زبان» می شوند، به این معنا که صداها و هجاهای خاص، کلمات و یا جملات کوتاهی را مکرراً تکرار نموده، هنگام ادای آن ها مکث کرده و یا هر بار به شکلی خاص آن را بیان می کنند. در حقیقت لکنت، نوعی «ناروایی کلامی» است که صحبت کردن کودک را با اختلال مواجه می کند.
دلایل لکنت زبان
متخصصان معتقدند، شماری از عوامل متعدد با لکنت در ارتباط هستند. ژنتیک یکی از این عوامل است. تقریباً ۶۰ درصد افراد مبتلا به لکنت، در خانواده خود نیز موردی مشابه دارند.ابتلا به سایر اختلالات گفتاری - کلامی و یا تأخیر در رشد به عنوان یکی دیگر از این عوامل مورد توجه است.تفاوت در نحوه پردازش کلام در مغز نیز مسئله ای است که متخصصان در مورد لکنت زبان به آن توجه دارند. افراد مبتلا به لکنت، گاهی کلمات را در قسمت خاصی از مغز (متفاوت با افراد عادی) پردازش می کنند و زمانی که پیغام ذهن پردازش شده در حال انتقال است، با عضلات و قسمت های مختلف بدن تداخل پیدا می کند.
● نشانه های اولیه لکنت
نخستین علائم لکنت زبان، حدود ۱۸ تا ۲۴ ماهگی بروز می کند، زمانی که کودک برای اولین بار می خواهد کلمات را در کنار هم بگذارد و جمله بسازد. برای والدین، لکنت فرزندشان بسیار نگران کننده است، اما باید دانست لکنت در مرحله رشد، برای کودک کاملاً طبیعی است. پس باید تا حد امکان در مواجهه با این پدیده، صبور بود.یک کودک ممکن است برای چند هفته یا چند ماه مبتلا به لکنت باشد. اغلب کودکانی که قبل از پنج سالگی این عارضه را تجربه می کنند، در بسیاری از موارد نیازی به مداخلات درمانی ندارند. اگر لکنت تداوم داشته باشد، دائماً بدتر و شدیدتر شود و یا با برخی از حرکات صورت و یا بدن همراه باشد، مراجعه به یک متخصص گفتار درمانی، خصوصاً قبل از سه سالگی می تواند مفید باشد.
● لکنت در مدرسه
اغلب اوقات لکنت به میزان بسیار کمی در کودکان در سنین مدرسه مشاهده می شود، اما اگر لکنت زبان در کودک دبستانی ادامه پیدا کرده است، احتمالاً خود او نیز نسبت به این قضیه هشیار شده و از آن خجالت می کشد و ممکن است توسط همکلاسان و دوستان خود مسخره شود.
در این صورت حتماً با معلم او صحبت کنید تا هم شرایط کلاس را برای او مناسب کند و هم از ایجاد موقعیت های پراسترس کلامی برای او جلوگیری کند تا زمانی که مداوای او به نتیجه برسد.
● چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر کودک پنج سال دارد و هنوز لکنت او ادامه دارد، با یک پزشک خصوصاً یک متخصص گفتاردرمانی مشورت کنید. همچنین اگر کودک یکی از علائم زیر را دارد نیز مشورت با چنین متخصصی می تواند مفید باشد:
تکرار کلمات و یا برخی جملات، توسط کودک زیاد انجام بگیرد.
ادای کلمات و یا صداها با گرفتگی یا کشیدگی در صورت و خصوصاً در عضلات کلامی (اطراف لب و دهان) همراه باشد.
کودک دائماً به دنبال موقعیتی برای صحبت نکردن باشد یا از ادای برخی کلمات خودداری کند.
● اقدام والدین
برای مساعد کردن شرایط محیطی برای کودک مبتلا به لکنت می توانید به این راهکارها عمل کنید:
از کودک نخواهید دائماً تمامی کلمات را درست و دقیق ادا کند. بگذارید صحبت کردن برای او جالب و لذتبخش باشد.
زمان صرف غذای خانواده را به زمانی برای گفت وگو مبدل کنید. در این زمان باید حتی الامکان تلویزیون و رادیو خاموش باشد و هر یک از کودکان خانواده نیز در جمع فرصتی برای صحبت و بیان نظرات خود داشته باشند.
از ادای دائمی جملاتی مانند «آرام تر صحبت کن»، «اول یک نفس عمیق بکش»، «چرا این کلمه را این طور ادا می کنی» و تصحیح دائمی جملات او «جداً »خودداری کنید. با این که این اصلاحات گاهی در بهتر ادا کردن کلمات مؤثرند، اما باعث می شوند کودک نسبت به این نقص، بیشتر آگاه شده و دچار عدم اعتماد به نفس شود.
از مجبور کردن کودک به صحبت یا خواندن شعر و قصه، زمانی که او با ادای کلمات مشکل دارد و یا لکنت او شدیدتر شده خودداری کنید.
به جای این در چنین زمان هایی او را به فعالیت هایی تشویق کنید که نیازی به صحبت کردن طولانی مدت ندارد.
به کودک نگویید لازم نیست حرف بزند
به او نگویید قبل از حرف زدن، فکر کند.
در خانه فضای آرام و به دور از تشنجی را برای او فراهم کنید.
خودتان نیز هنگام گفت وگو با کودک، تا حد امکان آرام و واضح صحبت کنید.
در زمان صحبت با کودک، با او تماس چشمی برقرار کرده و سعی نکنید به جای دیگری نگریسته و یا کاری کنید که او متوجه ناراحتی شما شود.
بگذارید گاهی کودک با خودش صحبت کند، زمانی نیز که با شما در حال صحبت است، هرگز حرفش را قطع نکنید یا نگویید لازم نیست صحبت کند.

[مونا کربلایی]
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید