۳۰ ژوئن ۱۹۱۶ ـ گوشه ای از ضدیت آلمانی ها و انگلیسی ها با یکدیگر در ایران درجریان جنگ جهانی اول

سی ام ژوئن ۱۹۱۶ (نهم تیرماه و در جریان جنگ جهانی اول) نیروهای انگلیسی (عمدتا هندی) به فرماندهی ژنرال سر «پرسی سایکس (که برای ما تاریخ هم نوشت و دهها سال، حتی در دانشکده های ما به دانشجویان تلقین می شد که به کتاب او استناد کنند!!)» به نام راندن آلمانیها و نیروهای هوادارشان از منطقه تحت نفوذ انگلستان در ایران (جنوب و جنوب شرقی کشور) وارد شهر کرمان شدند و آلمانیها که مورد حمایت نیروی ژاندارم و گروهی از مردم محل بودند منطقه را تخلیه کردند. نظامیان ژنرال پرسی سایکس قبلا با کشتی از هند به بندر عباس منتقل شده بودند.
آلمانیها که به منظور کوتاه کردن دست انگلستان از ایران و سپس هند، از آغاز جنگ جهانی اول دست به جمع آوری هوادار در ایران و غرب هند زده بودند,در ایران از عنوان دلنشین «همنژادی» و، این که انگلیسی ها عامل و باعث همه بدبختی های ایرانیان بوده اند برای نفوذ در قلبها استفاده می کردند و در نقاط دیگر، مخصوصاً در میان مسلمانان شبه قاره هند (پاکستان فعلی) حتی رواج داده بودند که ویلهلم دوم امپراتور آلمان مسلمان شده، به مکه رفته و او را «حاجی ویلهلم!» خطاب می کردند و مدعی بودند که در این جنگ، آلمان متحد نظامی خلیفه مسلمین (سلطان عثمانی) است، و انگلیسی ها به منظور خنثی کردن تأثیر این تبلیغ (پروپاگاندا)، می گفتند که خلیفه مسلمین باید از خاندان نبوت باشد و سلطان عثمانی از نژادی دیگر است.
در کرمان، سیلر Seiler، زوگمایر Zugmayer و گریزینگر Gerizinger گردانندگان هوادارن آلمان بودند که کنسول انگلستان در این شهر را مجروح کرده و شعبه بانک شاهی (بانک متعلق به انگلستان) را مصادره کرده بودند.
در اصفهان، ریاست آنان با پوگین Pugin بود که کنسول روسیه را کشته بودند و در شیراز سرهنگ «او کونور O;Conor» انگلیسی را ربوده بودند.
مغز اصلی بسیج ایرانیان بر ضد نیروهای متحدین (روسیه و انگلستان) یک اعجوبه آلمانی به نام «واسموس Vassmus» بود که در تهران با زرنگی و دادن رشوه و وعده های شیرین سیاستمداران (نمایندگان مجلس و سران احزاب و معتمدان محلی) را به حمایت از آلمان جلب می کرد و افسران سوئدی ژاندارمری ایران را در کنار آلمان قرار داده بود و ایرانیان مخالف انگلستان و روسیه را مسلح ساخته و تحت فرماندهی ژنرال «کاونیتس Kaunitz» آتاشه نظامی آلمان در تهران قرار داده بود که در عملیات نظامی ژاندارمهای ایران بر ضد سواره نظام روسیه در کرمانشاه ناپدید شد.
ایران در آستانه جنگ جهانی اول اعلام بیطرفی کرده بود، ولی توان نظامی قابل ملاحظه ای نداشت که از ورود نیروهای دو اتحادیه متخاصم به وطن جلوگیری کند. عثمانی که در کنار آلمان بود ۱۵ ژانویه ۱۹۱۵ تبریز را تصرف کرد که روسیه نیرو فرستاد و عثمانی را اخراج کرد. تازه میان آلمان و عثمانی (ترکیه) هم توافق نظر نبود. عثمانی خواهان رسانیدن خود به آسیای میانه و ایجاد اتحادیه « پان ترکیسم» بود و آلمان نقشه تصرف میدانهای نفتی ایران و پالایشگاه آبادان از یک طرف و رخنه به هند و طرد انگلستان از این سرزمین پهناور را از سوی دیگر، در سر داشت. روسیه و انگلستان هم نیات مختلف داشتند؛ انگلستان «فرمانفرما» را که دوست خود بود نخست وزیر می کرد و روسیه او را بر می داشت و سپهسالار را که هواخواهش بود بر جای او می نشاند و ....
جمع نیروهای اشغالی روسیه شش هزار و انگلستان چهار هزار تن بود و ایران نیرویی به این شمار نداشت که حاکمیت و امنیت داخلی خود را حفظ کند. در پایان سال ۱۹۱۶ روسیه و انگلستان به نفوذ آلمان و عثمانی در ایران پایان دادند . انگلستان به منظور دور ساختن عثمانی از میدانهای نفتی , در عراق نیرو تازه نفس پیاده کرد و به سوی بغداد پیش رفت و ....
دولت انگلستان که در پایان جنگ جهانی اول بر عراق و سایر مستملکات عثمانی در شبه جزیره عربستان استیلا یافته بود سپس طبق سیاست خاص خود در آنها تغییراتی به وجود آورد که مسائل جاری از جمله قضیه عراق و مسئله اعراب و اسرائیل و ... نتیجه آن است. به علاوه، رویدادهای سال ۲۰۰۳ عراق و درگیری های افغانستان، نشان داد که استراتژی انگلستان در خاورمیانه نسبت به آن زمان تغییر چندان نکرده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز