۲۶ ژوئن سال ۱۷۹۵ ـ «دمکراسی کانت» و راه نیکبختی بشر

۲۶ ژوئن سال ۱۷۹۵ میلادی، «کانت» فیلسوف آلمانی اثر خود «صلح پایدار» را منتشر کرد.
امانئول کانت Kant فیلسوف آلمانی (۱۸۰۴- ۱۷۲۴) در عصر خود بزرگترین حامی دمکراسی بود. وی در زمانی از ضرورت دمکراسی برای تأمین حقوق اساسی مردم و پیشرفت کشورها و استفاده از همه مغزها برای خدمت به جامعه سخن به میان آورد که کشورهای اروپایی ازجمله آلمان (پروس) نظام فئودالی داشتند.
با مطالعه کتاب «صلح پایدار» بر عقاید و فرضیه های کانت می توان وقوف یافت. نظر کانت در وهله اول بر توجه به دمکراسی داخلی [سیاست داخلی] یک کشور بود. وی عقیده داشت که لازمه دمکراسی، «سیاست باز Openness» است نه تصمیم گیری و تصمیم به انجام کارهای عمومی و تعیین افراد برای اجرای امور در خفا. وی می گفت که اگر دمکراسی در یک جامعه تحقق یابد خالق افرادی خواهد بود که در نهایت دقت، و رعایت منطق به تصمیم گیری خواهند پرداخت و بنابراین، تصمیمات آنها در جهت تأمین کامل منافع جامعه و سعادت واقعی اکثریت مردم خواهد بود. به علاوه، این تصمیمات - معارض و مخالفت کمتری خواهند داشت.
کانت می گوید: پنهان کاری دولت که مغایر دمکراسی است باعث نزاع و جنگ بر سر قدرت می شود و به دلیل دامن زده شدن آن توسط قدرتهای خارجی ممکن است به جنگ خارجی بیانجامد که جنگ- داخلی یا خارجی- در جهت منافع مردم نیست.
«کانت» در عین حال همانند کوروش بزرگ بنیادگذار امپراتوری ایران که دو هزار و سیصد سال پیش از او می زیست عقیده داشت که برای پایان یافتن برخورد ملل با هم و قطع توطئه بر ضد یکدیگر و استفاده بهینه ملل از امکانات اقتصادی کره زمین باید کشورها با حفظ حاکمیت ملی و آزادی عمل، یک اتحادیه (نوعی حکومت جهانی) به وجود آورند که در این صورت دمکراسی در هریک از اعضای اتحادیه که دیگر نگران سیاست خارجی، منازعه، داد و ستد تجاری نیست به کمال خواهد رسید و نیکبختی بشر تأمین خواهد شد. «کانت» در مسائل اجتماعی تأکید بر آزادی «انتخاب» داشت، و تفاوت فرهنگها را می پذیرفت.
«کانت» می گفت: آن زمان که با اجرای فرضیه او در مورد ایجاد یک اتحادیه از همه کشورهای جهان و دست کم به صورت مجمع ملل، خوبها در کنار هم قرار گیرند بدها خود به خود از میان خواهند رفت. بعدا لنین از این عقیده «کانت» استفاده کرد و گفت که اگر همه ملل، «سوسیالیسم» را به عنوان نظام خود بپذیرند؛ جنگ، فقر، نابرابری، استثمار و جنایات از سراسر گیتی رخت برخواهد بست. لنین معتقد بود که میان دو کشور سوسیالیست که معتقد به یک عقیده و مجری آن هستند جنگ روی نخواهد داد.
پیروان کانت از عقاید او نتیجه گرفته اند که نظامات و ترتیبات داخلی هر کشور می تواند به نتایج مطلوب بین المللی و حذف جنگ بیانجامید، و دمکراسی بهترین ترتیبات داخلی یک کشور را به وجود می آورد. این گروه و صاحبنظران دیگر، کانت را پدر فکر تأسیس جامعه ملل و سازمان ملل می دانند و می گویند که «وودرو ویلسون» رئیس جمهوری دهه دوم قرن ۲۰ آمریکا بر اساس همین عقاید کانت، طرح ایجاد جامعه ملل برای جلوگیری از جنگ و تجاوز عمومی دیگری را مطرح کرد .«وودرو ویلسون» در عین حال یک فلسفه دان آمریکایی و قبلا استاد دانشگاه بود.
عقاید کانت در اواخر قرن ۲۰ به تاسیس اتحادیه اروپا که می رود کشورهای متحده اروپا شود کمک بسیار کرده است.
پیروان کانت تفسیر می کنند که هدف او از «ترتیبات خوب داخلی یا Good Demostic Arrangement» تعیین ترتیبات اجتماعی جامعه یعنی توزیع عادلانه ثروت و درآمد، تأمین فرصت های مساوی برای همه، رعایت حقوق شهروندان و عدم تبعیض و حفظ انحصار بوده است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز