ویتامین B۱ چیست و چرا برای بدن ضروری است

ویتامین B۱ با اسم شیمیایی «تیامین» از گروه ویتامین‌های B است. تیامین ماده‌ای بی‌رنگ است که در آب حل می‌شود در مقابل حرارت از بین می‌رود.
ویتامین B۱ برای عملکرد سیستم عصبی و متابولیسم کربوهیدرات (سوخت و ساز قند و نشاسته) در بدن ضروری است. کمبود این ماده در بدن فرد را دچار بیماری می‌کند به‌طوری که کمبود شدید تیامین به بیماری «بری‌بری» می‌انجامد. بری‌بری اعصاب و قلب را متاثر می‌کند. اما انواع خفیف‌تر کمبود ویتامین B۱ فرد را دچار ضعف عمومی،‌کاهش وزن، تحریک‌پذیری و گیجی می‌کند. دانشمندی ژاپنی به نام اومراتو سوزوکی در سال ۱۹۱۰ ویتامین B۱ را کشف کرد. او مشغول انجام تحقیقاتی راجع به شلتوک برنج بود که بری‌بری را درمان می‌کرد. سوزوکی حین انجام این تحقیق به وجود تیامین پی برد. بری‌بری در آن زمان در خاور دور شایع بود،‌چون غذای اصلی مردم برنج پوست‌کنده بود و انواع مواد غذایی در دسترس همه قرار نداشت. ویتامین B۱ در محدوده وسیعی از مواد غذایی یافت می‌شود و در بیشتر مواد غذایی مقدار کمی از آن وجود دارد ولی مخمر و جگر منابع اصلی تیامین هستند.
متاسفانه این دو ماده غذایی جایگاه مهمی در سبد غذایی ما ندارند. در عوض می‌توانیم خوشحال باشیم که غلات را بسیار مصرف می‌کنیم چرا که آنها هم از مهم‌ترین منابع ویتامین B۱ هستند.
البته دانه کامل غلات ویتامین بیشتری نسبت به غلات بدون پوست دارند چون این ویتامین در لایه‌های خارجی دانه ذخیره می‌شود و در جریان تولید موادی همچون آرد و برنج سفید قسمت اعظم تیامین از بین می‌رود. مثلا در ۱۰۰ گرم گندم کامل ۵۵/۰ میلی‌گرم ویتامین B۱ وجود دارد ولی ۱۰۰ گرم آرد سفید فقط ۰۶/۰ میلی‌گرم تیامین دارد. البته مواد غذایی دیگری نیز مانند سبزیجات و گوشت‌ها منابع خوبی برای ویتامین B۱ هستند.
به‌طور کلی ویتامین B۱ در مواد غذایی زیر به مقدار کافی وجود دارد و مصرف روزانه آنها نیاز به استفاده از مکمل‌های غذایی را از بین می‌برد. برنج قهوه‌ای،‌ آرد گندم کامل، جو دوسر، نخود سبز، کلم سبز، گل کلم، سیب‌زمینی، پرتقال، جگر گاو و گوسفند و تخم‌مرغ.

منبع : روزنامه تهران امروز