۱۴ آوریل سال ۱۹۰۹ـ ثبت تاسیس شرکت نفت انگلستان و ایران ونگاهی به کارهای« دارسی»

در این روز در سال ۱۹۰۹ تاسیس شرکت نفت انگلستان و ایران در لندن به ثبت داده شد. نخستین چاه ۲۶ ماه مه ۱۹۰۸ در عمق کمتر از ۴۰۰ متر در مسجد سلیمان به نفت رسیده بود و متعاقب آن دو چاه دیگر.
ویلیام ناکس دارسی William Knox D’Arcy از اشراف زادگان انگلیسی که از ۱۷ سالگی با خانواده اش برای مدتی دراسترالیا زندگی می کرد و به استخراج طلا از کوه « مورگن » سرگرم بود پس از بازگشت و ادامه زندگی در لندن متوجه وجود نفت در ایران شد. پیش از او ژولیوس رویتر ( موسس خبرگزاری رویتر ) با مطالعه یادداشتهای یک زمین شناس فرانسوی که قبلا از ایران دیدن کرده بود به فکر گرفتن امتیاز اکتشاف و استخراج آن از دولت تهران افتاده بود ولی موفق نشده بود .
دارسی از طریق همکارانش برمفاد یادداشتهای زمین شناس فرانسوی و نیز تلاشهای رویتر وقوف یافت و با یافتن یک دوست رئیس الوزراء وقت ایران و واسطه قرار دادن او از سال ۱۹۰۰ با دولت تهران تماس گرفت که سفارت روسیه در تهران متوجه فعالیت های او شد و اعتراض کرد . با وجود این ، قرارداد در سال ۱۹۰۱ برای مدت ۶۰ سال امضاء شد و پنج استان ایرانی مجاور مرز روسیه از شمول آن مستثنی گردید. دارسی برای دریافت امتیاز نفت ایران مبلغ ناچیزی با وعده تعدادی سهم به ایران داده بود.
دارسی برای اکتشاف و استخراج نفت ایران مهندس جورج رینولدز را به ایران فرستاد و در سال ۱۹۰۵ نیز با شرکت انگلیسی نفت برمه شریک شد.
پس از تاسیس شرکت در سال ۱۹۰۹ ، سهام آن به معرض فروش گذارده شد و ۲ لرد انگلیسی متعاقب هم مدیر عامل آن شدند ، ولی دارسی تا زمان مرگ در سال ۱۹۱۷ عضو هیات مدیره بود .
در سال ۱۹۱۴ در آستانه جنگ جهانی اول نیروی دریایی انگلستان ۵۱ درصد سهام این شرکت را دراختیار گرفت که بعدا تا ۹۷ درصد آن متعلق به دولت انگلستان شد ( درباره تمدید قرارداد با ایران و نیز ملی شدن نفت و رویدادهای دیگر ، مطالب مفصل در زمان خود در این سایت آمده است و لزومی به تکرار ندارد).

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز